Chỉ vì sợ ảnh hưởng quan lộ, sắp đến dịp đề bạt hay đơn giản là đang trong diện “quy hoạch”, nhiều ông bố bà mẹ sẵn sàng khoác cho con mình cái áo “tâm thần”, “rối loạn hành vi”... để lách chính sách dân số sinh con thứ ba.
Một số người khác lại sẵn sàng bỏ tiền triệu mua cái chứng nhận “tôi tâm thần”, để hằng tháng lĩnh vài trăm ngàn đồng trợ cấp từ chương trình quốc gia cùng vài viên thuốc miễn phí.
Nghiêm trọng hơn, một số phiên tòa gần đây từng diễn ra cảnh bị cáo bỗng nhiên xuất trình giấy chứng nhận tâm thần, như một lá bùa hộ mệnh để được miễn, giảm trách nhiệm hình sự.
Chưa ai chứng minh được có tiêu cực hay không, bởi việc kết luận bị cáo điên hay không nằm ngoài khả năng của tòa. Với thẩm quyền của mình, tòa cũng chỉ có thể tuyên trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.
Kết luận cuối cùng vẫn thuộc về cơ quan y tế, pháp y, và gần như tòa buộc phải tin vào những tấm giấy này.
Nhưng, với những gì đang diễn ra tại BV Tâm thần kinh Hải Dương mà PV Tiền Phong mục sở thị, dư luận hoàn toàn có thể đặt dấu chấm hỏi với những bị cáo bỗng dưng... tâm thần.
Vẫn biết, khái niệm sức khỏe tâm thần không chỉ giới hạn bởi quan niệm sai lầm xưa nay đó là những người “điên”.
Mới đây, một chuyên gia sức khỏe tâm thần đầu ngành của Việt Nam từng phát biểu khá sốc, có đến 15% dân số nước ta có vấn đề rối loạn tâm thần, với hàng trăm mã bệnh, trong đó phần lớn là bệnh trầm cảm.
Nhưng để xác định một người có vấn đề về tâm thần, kể cả là một đứa trẻ có rối nhiễu hành vi, theo một Phó giám đốc Viện Sức khỏe Tâm thần (BV Bạch Mai), cần phải trải qua một quy trình khám nghiêm ngặt với nhiều test chuyên môn.
Nghe qua kiểu khám 10 phút kết luận cháu bé 4 tuổi bị “rối loạn tâm thần hành vi cảm xúc” như tại BV Tâm thần kinh Hải Dương, vị phó giám đốc trên lắc đầu: Chắc do năng lực dưới địa phương hạn chế!
Hạn chế hay không chưa rõ, nhưng với kiểu ngã giá mua bán bệnh án tâm thần như bán rau, việc một bị cáo bỗng dưng xuất trình giấy chứng nhận tâm thần tại tòa là điều dễ hiểu.
