Tại xã Phú Thủy, huyện Lệ Thuỷ, UBND xã này nhận được thông báo của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Quảng Bình (sau đây gọi tắt là Công ty Thủy nông) đề nghị phối hợp truy thu thuỷ lợi phí của một số hộ dân trên địa bàn tổng số tiền 102,5 triệu đồng, sau đó hạ xuống 23 triệu đồng. Theo ông Lê Thanh Hạnh, Chủ tịch UBND xã Phú Thủy, gần 20 năm nay, nông dân hình như đã quên mất khái niệm thuỷ lợi phí. Ngay khi nhận thông báo của Công ty Thủy nông bản thân lãnh đạo xã cũng rất bất ngờ, vì đã lâu không ai nhắc đến thuỷ lợi phí.
Nguyên nhân của việc này, xuất phát từ việc Công ty Thủy nông thực hiện theo kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Quảng Bình. Ông Trần Hồng Quảng, Giám đốc Công ty Thủy nông, nói rằng, ngày 5/9, Thanh tra tỉnh Quảng Bình ra kết luận thanh tra tại Công ty Thủy nông, trong đó có mục sai phạm tài chính liên quan đến việc không thu thủy lợi phí đất 5% của xã, trong hai năm 2021-2022 ở một số địa phương, với số tiền 119,5 triệu đồng. Sau khi đối chiếu lại diện tích, xã Phú Thủy được hạ từ 102,5 triệu đồng xuống còn 23 triệu đồng.
Theo ông Quảng, mặc dù trong quá trình thanh tra, lãnh đạo Công ty Thủy nông đã giải thích và cung cấp các văn bản quy phạm pháp luật liên quan việc miễn thủy lợi phí, nhưng đoàn thanh tra không chấp nhận, xem đó là sai phạm, yêu cầu truy thu để nộp vào ngân sách Nhà nước, nên công ty phải thực hiện theo kết luận thanh tra.
 |
Phía sau lưng trưởng thôn Nguyễn Như Hà là một ao cá thuê đất 5% xã Phú Thuỷ, nằm trong diện bị truy thu thuỷ lợi phí |
Theo báo cáo giải trình của Công ty Thủy nông với đoàn thanh tra (ghi ngày 31/7/2023), từ năm 2007 đến nay, Nhà nước miễn thủy lợi phí cho nông dân trên cơ sở các Nghị định số 154/2007; 115/2008; 67/2012; 96/2018 và các văn bản của Bộ Tài chính, Bộ NN&PTNN… Theo đó, “miễn thủy lợi phí đối với diện tích mặt đất, mặt nước trong hạn mức giao đất nông nghiệp của các hộ gia đình, cá nhân dùng vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản và làm muối, bao gồm: đất do Nhà nước giao, được thừa kế, cho, tặng, nhận chuyển nhượng hợp pháp, kể cả phần diện tích đất 5% công ích do địa phương quản lí mà các hộ gia đình, được giao hoặc đấu thầu sử dụng đất”.
Theo ông Quảng, các đối tượng được miễn thủy lợi phí ổn định từ 2007 đến nay và theo hướng mở rộng. Hằng năm, tỉnh Quảng Bình phê duyệt diện tích tưới, tiêu, cấp nước được miễn thủy lợi phí; Bộ Tài chính quyết toán kinh phí miễn thủy lợi phí bao gồm cả diện tích 5% công ích mà địa phương quản lí… “Những năm trước, các đoàn thanh tra của Sở Tài chính, Thanh tra tỉnh vẫn cho miễn thủy lợi phí đối với đất 5% công ích do địa phương quản lí. Năm 2019, để chắc ăn, Công ty đã có văn bản hỏi Bộ Tài chính về vấn đề này và được trả lời là đất 5% vẫn được miễn. Thật sự mà nói, kết luận lần này của Thanh tra tỉnh không chỉ làm khó công ty, chính quyền các địa phương, mà còn gây thiệt thòi cho người nông dân vốn đang rất khó khăn trong sản xuất nông nghiệp”, ông Quảng nói.
Theo kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Quảng Bình, tại 2 xã An Thuỷ và Phú Thuỷ có 171 hộ dân thuê đất 5% công ích của xã để nuôi trồng thuỷ sản, cần phải truy thu thuỷ lợi phí để nộp vào ngân sách
Nhà nước.
Ông Lê Thanh Hạnh, Chủ tịch UBND xã Phú Thủy, cho rằng, truy thu thuỷ lợi phí đối với hộ gia đình canh tác trên diện tích đất 5% của xã là rất khó. Nếu làm căng, rất có thể dân sẽ trả lại đất cho xã; hoặc cãi lí là họ không trực tiếp lấy nước từ kênh mương thủy lợi, mà nước tự sinh từ trong đất ra, vì đa số diện tích ao hồ đều nằm ở vùng thấp trũng.
Ông Nguyễn Như Hà, trưởng thôn Tam Hương, xã Phú Thủy, nơi có các hộ gia đình đang canh tác trên diện tích đất 5% của địa phương cho biết, mới đây, một số hộ gia đình trả lại đất cho xã do canh tác thua lỗ. Nay còn đòi truy thu thuỷ lợi phí nữa thì chẳng ai thuê đất 5% của xã để canh tác, gây lãng phí tài nguyên, còn nông dân thì không có công ăn việc làm. Ông Hà đề nghị Thanh tra tỉnh xem xét lại kết luận, tránh gây thiệt thòi cho nông dân.
