Cách đây 5 năm, 3 bị cáo trong vụ bỏ quên trên ô tô làm chết cháu bé lớp 1 ở Hà Nội đã chịu án tù và án treo. Và tới đây, những người gây nên cái chết tức tưởi của cháu bé 5 tuổi ở Thái Bình sẽ lại thụ án. Nhưng cũng không lấy gì làm đảm bảo những cái chết đau xót tương tự sẽ không xảy ra.
Nhiều trường ở thành phố ngày nay khang trang hơn xưa, có xe buýt đưa đón các cháu bé, có cả phần mềm để tải danh sách kèm hình ảnh học sinh lên để kiểm đếm hằng ngày. Văn minh tân tiến đấy, nhưng đứng sau hệ thống máy móc ấy vẫn là những con người mà chỉ cần sao lãng một lần thôi cũng đủ để xảy ra hậu quả không thể vãn hồi.
Phải nhắc lại một lần nữa là: Không bao giờ được phép để trẻ em một mình trong ô tô đóng kín, bất kể xe loại nào và có khởi động hay không. Theo Cục Quản lý an toàn giao thông Mỹ, nhiệt độ bên trong chiếc xe đang đỗ có thể nóng hơn bên ngoài tới hơn 30 độ C. Trong khi cơ thể trẻ em tăng nhiệt nhanh gấp 3-5 lần người lớn. Chỉ cần thân nhiệt đạt tới trên 41,6 độ C là trẻ đã có thể tử vong.
Chuyên gia khuyến cáo, các bậc cha mẹ nên trang bị cho con cái những kỹ năng khi bị bỏ quên trên ô tô như gọi điện thoại (nếu có), đánh động cho người ngoài đến cứu hoặc dùng búa thoát hiểm đập vỡ kính…
Tuy nhiên, khả năng để trẻ có thể thành thục những việc đó không đơn giản, nhất là khi trẻ đang trong tâm trạng hoảng sợ, có nguy cơ bất tỉnh vì ngạt khí…
Qua đây có thể thấy rằng, không phải cứ lo kiếm nhiều tiền, gửi con vào trường xịn là đã đủ. Không phải những đứa trẻ được bao bọc bằng vật chất đã sung sướng hơn con nhà được xem là không có điều kiện. Vì có khi cứ “quăng quật” để cho trẻ tự lực cánh sinh, chúng lại phát huy tốt bản năng sinh tồn. “Lý thuyết suông” là như vậy, chứ đã gọi là tai nạn cũng khó nói.
Khi nào việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là trách nhiệm chung của cả gia đình, nhà trường và xã hội thì mọi chuyện mới có bước chuyển. Khi đó, không chỉ tránh các tai nạn khiến người lớn phải hối hận mà còn góp phần quan trọng vun đắp những phẩm chất cần thiết cho một thế hệ mới biết tự lập, tương trợ nhau.
Đó là những gì mà người Nhật đã làm được. Một bài báo cho biết, bắt đầu từ 6 tuổi, nhiều trẻ em Nhật đã tự bắt phương tiện công cộng để đến trường. Riêng điều này đã giúp loại trừ khả năng trẻ bị bỏ quên trên tàu xe rồi. Dĩ nhiên phải có sự chuẩn bị từ trước đó vài năm thì cha mẹ Nhật mới dám cho con tự đi đường xa như vậy.
Nhật có chương trình truyền hình thực tế Hajimete no Otsukai (tạm dịch: Việc vặt đầu tiên của bé) với thâm niên phát sóng chừng 1/4 thế kỷ. Nhân vật chính các em bé lần đầu tiên được cha mẹ giao nhiệm vụ ra ngoài mua bán hoặc giao đồ. Hành trình của các bé được camera bí mật ghi lại.
Tiến sĩ nhân văn học Dwayne Dixon cho biết: “Trẻ Nhật được học cách sống độc lập từ rất sớm. Chúng biết rằng khi gặp khó khăn có thể nhờ sự giúp đỡ của bất cứ ai trong cộng đồng”.
Để một đứa trẻ tự lập một cách tự giác cần hội đủ rất nhiều yếu tố, bao gồm cả việc có một hệ thống giao thông công cộng khoa học, chính xác. Và người dân bên cạnh phẩm chất độc lập tự chủ, khi cần vẫn luôn sẵn lòng quan tâm giúp đỡ người khác.
Một bà mẹ Nhật để đứa con 9 tuổi tự bắt tàu điện ngầm đi học khẳng định, điều này chỉ xảy ra ở Tokyo chứ ở London hay New York bà cũng không dám. Bà cũng đi học bằng tàu điện từ khi còn bé hơn con mình.
Ở Việt Nam, điều chúng ta có thể làm là lắp thêm các phương tiện phòng ngừa trên xe buýt đưa trẻ đến trường. Chẳng hạn khi xe dừng lại thì còi réo vang để cháu nào ngủ gật cũng phải dậy. Nút tắt còi phải để ở cuối xe buộc tài xế phải xuống để tắt, tiện thể kiểm tra trên xe có còn cháu nào không.
Hãy nghĩ đến những giây phút kinh hoàng cuối cùng mà em bé 5 tuổi ở Thái Bình phải trải qua để thay đổi. Để xây dựng một quy trình đón đưa nghiêm ngặt cùng với việc trang bị những kỹ năng sinh tồn cho trẻ em sớm nhất có thể. Cũng không thừa nếu có một chiến dịch truyền thông rộng rãi trong toàn ngành giáo dục để bảo vệ mạng sống trước khi dạy dỗ trẻ em.
