Tuy nhiên, dù đã nhìn thẳng vào sự thật, nhưng đánh giá trên lại thiếu đi những phần rất quan trọng, như trong đầu tư thì có bao nhiêu dự án hiệu quả, bao nhiêu dự án thua lỗ, bao nhiêu dự án cần xem xét, đề nghị điều tra, truy tố? Phải chỉ rõ như vậy mới xác định được trách nhiệm tổ chức, cá nhân để xử lý, làm bài học trong quản lý và mới hy vọng ngăn chặn được tình trạng thất thoát vốn đầu tư hiện nay.
Theo báo cáo chỉ 5 dự án gồm xơ sợi Đình Vũ, gang thép Thái Nguyên, bột giấy Phương Nam, đạm Ninh Bình, nhiên liệu sinh học Dung Quất đã làm tiêu tan trên 30 nghìn tỷ đồng. Tôi phân tích trường hợp nhà máy bột giấy Phương Nam, có tổng mức đầu tư tăng 2,3 lần. Khi chạy thử thì thành công nhưng chạy tải thì không thành công do cây đay không phù hợp và cuối cùng đổi sang gỗ tràm, nhưng cũng không hiệu quả, bây giờ nhà máy này gần như bỏ.
Kiểu báo cáo và thẩm tra như trên là chỉ “bắn chỉ thiên”. Cái chung chỉ ra được nhưng cái cụ thể trong thất thoát, lãng phí, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân không chỉ ra được, cũng không tạo ra bước đột phá làm chuyển biến nhận thức trong quản lý vốn đầu tư, đặc biệt là việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 04 về chống tham nhũng, lãng phí...
Tôi đề nghị nguyên tắc bổ sung vốn đầu tư phải được cân nhắc, rà soát kỹ lưỡng, đúng đối tượng, đúng trọng tâm, có hiệu quả, đồng thời làm rõ nguyên nhân nợ công và áp lực nợ hiện nay cũng như khả năng giải pháp khắc phục để Quốc hội và nhân dân yên tâm. Nhân gian có câu “thứ nhất nhà dột, thứ hai nợ đòi”, tâm lý người dân Việt Nam là lo nợ, nợ công cao thì càng lo.
Luật Đầu tư công không sử dụng vốn đầu tư trong cân đối ngân sách địa phương để trả lãi trái phiếu Chính phủ. Tôi đề nghị Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính không trừ nợ từ nguồn ngân sách địa phương như phương án dự kiến, đặc biệt là năm 2017. Nếu có thì phải có lộ trình để đỡ gây áp lực cho các địa phương; Quốc hội và Chính phủ cũng cần ưu tiên bổ sung vốn đầu tư cho các tỉnh miền Trung do sự cố Formosa và lũ lụt gây ra.
