Thưa ông, những yếu tố nào đã làm nên thành công của vụ vải thiều năm nay?
Mùa vụ vải thiều năm 2020 đã kết thúc thành công trên mọi phương diện. Để có những kết quả thành công như vậy, là sự vào cuộc hết sức trách nhiệm, đồng bộ của các cấp chính quyền, sự nỗ lực rất lớn của người dân, cộng đồng doanh nghiệp và sự đồng hành của các cơ quan truyền thông, báo chí. Đặc biệt là sự đổi mới, sáng tạo trong cách thức tổ chức hoạt động xúc tiến tiêu thụ vải thiều.
Có thể đề cập đến một số nguyên nhân như sau. Thứ nhất, có sự tập trung lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp từ công tác chỉ đạo liên kết sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đến việc đổi mới nội dung hình thức xúc tiến tiêu thụ, mở rộng thị trường. Đặc biệt là việc tổ chức hội nghị trực tuyến xúc tiến tiêu thụ vải thiều năm 2020, đây là một cách làm hết sức chủ động, vận dụng sáng tạo, phù hợp trong khi dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp.
Ông Dương Văn Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Thứ hai, có sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ giúp đỡ của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các bộ, ngành trung ương; đặc biệt là Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Công an... trong việc tạo hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia, thương nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam khảo sát, thu mua tiêu thụ vải thiều; việc kết nối người dân và doanh nghiệp, thương nhân và các hệ thống phân phối trong và ngoài nước.
Tỉnh sẽ tiếp tục đổi mới công tác tổ chức hoạt động xúc tiến tiêu thụ vải thiều, ưu tiên hình thức xúc tiến trực tuyến; hướng đến xây dựng chiến lược cụ thể xuất khẩu, mở rộng thị trường tiêu thụ vải thiều cả ở thị trường truyền thống và thị trường khó tính, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ. Tiếp tục duy trì xuất khẩu quả vải tươi và vải thiều chế biến theo hướng tăng hàm lượng ứng dụng khoa học công nghệ trong sản phẩm, ông Dương Văn Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang
Thứ ba, sự chủ động của người dân trong khâu tổ chức sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GloballGAP tạo ra sản phẩm vải thiều có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, đồng đều và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; việc hoàn thiện, chuẩn hóa bao bì, tem nhãn và truy xuất nguồn gốc, công nghệ sơ chế, bảo quản đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường, đặc biệt là thị trường khó tính như: Mỹ, Nhật Bản... Đặc biệt, năm 2020 quả vải lần đầu tiên được xuất chính ngạch sang thị trường Nhật Bản, điều này khẳng định quả vải ngày càng được định vị thương hiệu tại một trong những thị trường khó tính nhất đã chấp nhận tin dùng. Đây là tín hiệu tốt để mở ra triển vọng xuất khẩu vào thị trường Nhật Bản và những thị trường khó tính khác cho những năm tiếp theo.
Thứ tư, một trong những nguyên nhân tạo nên kết quả trên, đó là có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan thông tin, tuyên truyền từ trung ương đến địa phương đã luôn đồng hành cùng các cấp chính quyền và người dân trong suốt vụ vải vừa qua, đã kịp thời cung cấp thông tin tạo điều kiện mở rộng thị trường tiêu thụ vải thiều được thuận lợi.
Qua thành công đó, có thể rút ra bài học gì về cách thức để liên kết giữa nhà nông, nhà nước, nhà khoa học và nhà kinh doanh trong sản xuất, kinh doanh nông sản?
Có thể khẳng định mối quan hệ “4 nhà” trong tổ chức sản xuất tiêu thụ sản phẩm nông sản là hết sức quan trọng. Trong đó vai trò định hướng, chỉ đạo của nhà nước được coi như là nhạc trưởng để tạo ra một hành lang pháp lý phù hợp, đảm bảo cho sự liên kết “3 nhà” còn lại chặt chẽ và hiệu quả. Các nhà khoa học có vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu, xây dựng các quy trình sản xuất, chế biến, bảo quản sản phẩm, tạo “đầu vào” của sản phẩm có chất lượng cao, giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh... Nhà nông cần đổi mới phương thức sản xuất, tuân thủ chặt chẽ quy trình sản xuất, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và thực hiện nghiêm các hợp đồng liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm... Nhà doanh nghiệp, xác định là “đầu tàu”, là động cơ của mối liên kết, giữ vai trò quan trọng để hình thành vùng nguyên liệu sản xuất; hỗ trợ đầu vào và thu mua sản phẩm cho nông dân và từng bước tiến tới xây dựng thương hiệu sản phẩm nông sản.
Qua vụ vải năm nay cho thấy hiệu quả của mối quan hệ “4 nhà” đã được tỉnh tổ chức thực hiện một cách sáng tạo và đã phát huy hiệu quả, không chỉ sản lượng mà chất lượng vải năm nay cũng tốt, các doanh nghiệp tham gia liên kết nhiều hơn, đặc biệt là chất lượng vải đáp ứng các điều kiện và được xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Canada...
Từ những thành quả đó, tỉnh Bắc Giang có kế hoạch gì cho mùa vải năm tới, thưa ông?
Trong những năm tiếp theo, Bắc Giang tiếp tục chỉ đạo, tuyên truyền hướng dẫn người dân nhân rộng các mô hình sản xuất áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới để tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng tốt, an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, nâng cao giá trị. Đồng thời, tiếp tục thu hút, mời gọi các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, tham gia liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản nói chung, trong đó có quả vải thiều.
Tỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành trung ương và các địa phương có cửa khẩu tiếp tục quan tâm nắm bắt chính sách, điều kiện tiêu chuẩn chất lượng quả vải đủ điều kiện xuất khẩu, đồng thời tạo điều kiện tốt nhất cho quả vải xuất khẩu; xây dựng các công cụ ứng dụng khoa học công nghệ quản lý diện tích, mã số vùng trồng; đưa ra những dự báo, đánh giá về sản lượng, chất lượng vải thiều; đồng thời khảo sát, nhận định những thuận lợi, khó khăn về tình hình tiêu thụ cho những mùa vụ tiếp theo để có những kịch bản, phương án và giải pháp cụ thể phù hợp trong điều kiện tự nhiên, thị trường biến đổi như hiện nay.
Cảm ơn ông.
