Hiểu biết & thức tỉnh

> Dấu hiệu trả thù cá nhân?

Người ta chú thích cho bức tranh này là sức mạnh của sự hiểu biết. Một người có thân hình mảnh mai, không muốn nói là tiều tuỵ, gương mặt chất phác kiểu nho sinh như kỹ sư Lê Văn Tạch lại dám đương đầu với công ty lắp ráp xe ô tô danh tiếng hàng đầu ở Việt Nam (Toyota VN-TMV).

Bởi vì, kỹ sư Tạch hiểu biết. Không những thế, trên cả sự hiểu biết là sự thức tỉnh của một cá nhân với cộng đồng. Một phẩm chất đặc trưng của những người Nhật Bản-nơi đóng đại bản doanh của Toyota toàn cầu (do người Nhật điều hành).

Có lẽ trong suất gần 10 năm công tác tại phòng Kỹ thuật thuộc TMV, kỹ sư Tạch đã học được những phẩm chất tốt đẹp của người Nhật Bản. Không hồ đồ, vội vã, ngay từ khi phát hiện ra hàng loạt xe mắc lỗi, kỹ sư Tạch đã lần lượt thông báo cho các cấp có thẩm quyền trong công ty. Thay vì nhận được sự tán thưởng hay lời cám ơn; lần lượt những người kia đã bỏ qua các kiến nghị của anh.

Cực chẳng đã, kỹ sư Tạch mới tố giác lên Cục Đăng kiểm Việt Nam và báo chí. Tuy nhiên để TMV nhận lỗi và triệu hồi xe cũng không đơn giản. Chỉ khi Cục ĐKVN và các cơ quan khác tuyên bố vào cuộc, TMV mới rầm rộ triệu hồi sửa chữa lỗi nhiều dòng xe ô tô. Thời điểm đó, nhiều người tiêu dùng Việt Nam đã xem kỹ sư Tạch như người hùng.

Diễn tiến câu chuyện kỹ sư Tạch nếu theo nghĩa thông thường, cá nhân người có công sẽ được tôn vinh, hay tặng thưởng xứng đáng. Tuy nhiên, anh đã bị lãnh đạo công ty tạm đình chỉ công tác 3 tháng để điều tra mối quan hệ cá nhân với đồng nghiệp khác.

Thực ra, TMV có thể giải quyết sự việc một cách ít tổn hại (uy tín và tiền bạc...) nhất nếu hành xử đúng thay vì cứ loay hoay và bị một kỹ sư dũng cảm dẫn dắt diễn biến sự việc.

Điều lạ lùng, chưa thấy TMV xử lý những cá nhân liên quan để xảy ra lỗi hàng loạt ô tô dẫn tới chiến dịch sửa chữa xe miễn phí kia; cũng không thấy cơ quan chức năng nào xử lý TMV vì bán các sản phẩm mắc lỗi cho người dân. Chỉ có kỹ sư Tạch bị tạm đình chỉ 3 tháng, hưởng 50% tiền lương và sự xa lánh hoặc e ngại không dám ngồi cùng bàn của đồng nghiệp trong bữa trưa ở công ty.

Ai đó sẽ nói, kỹ sư Tạch là điển hình của người chống tiêu cực thái quá. Nhiều người không nghĩ như vậy. Bằng chứng là cách đấu tranh của anh tuần tự, theo từng nấc thẩm quyền. Với ai đó, hành động của kỹ sư là dại dột, nhưng nếu phải làm việc trong môi trường không thừa nhận cái đúng, phải sống khác mình liệu kỹ sư Tạch có thanh thản nổi không.

Tiếc là, hiện nay, những người như kỹ sư Tạch chỉ được người đời thầm tôn xưng, thầm ngưỡng mộ. Ít ai dám dùng hoặc công khai cổ vũ người có ý kiến trái chiều. Điều này khác nào người hùng ra trận đấu giáp la cà đầy gươm giáo mà không mang áo giáp, và như thế khác gì sự hiến thân. Thế mới thấy, chỉ có sức mạnh của sự hiểu biết không thôi chưa đủ.