Tăng cường minh bạch thị trường điện

> EVN sửa điện miễn phí cho người nghèo
> Dấu ấn ngành điện Thủ đô

Phụ tải hệ thống năm 2014 tăng trưởng

Theo ông Thành, công cụ giá trần thị trường điện do Cục Điều tiết điện lực (ERAV) phê duyệt ở mức độ hợp lý, đã góp phần khống chế chi phí mua điện trên thị trường phát điện cạnh tranh Việt Nam ở mức chấp nhận được cho EVN, đặc biệt là trong các tháng mùa khô.

Tính đến cuối tháng 6/2013, tổng số nhà máy điện đang vận hành trong hệ thống là 89 (không kể các nhà máy thuỷ điện nhỏ) với tổng công suất là 25.565 MW. Dự kiến cuối năm 2013, có thêm 1283,5 MW công suất mới vào. Các tháng cuối năm, hệ thống vẫn đáp ứng đủ nhu cầu phụ tải với mức tăng trưởng dự báo cho mùa khô là 10,6% và cả năm là 11,1%.

Giá thị trường điện vào các tháng mùa lũ 7, 8, 9, 10 có xu hướng thấp và sẽ tăng cao trong các tháng cuối năm 2013. Hiện nay, hệ thống điện đang vận hành trong giai đoạn mùa lũ. Trong giai đoạn này, các nguồn nhập khẩu, nhiệt điện than, khí huy động thấp để tạo điều kiện khai thác cao các nguồn thủy điện. Từ tháng 11/2013, sẽ huy động cao các nguồn nhiệt điện để tích nước và giữ nước các hồ thủy điện, phục vụ phát điện mùa khô 2014. Do vậy, kịch bản chạy thị trường điện 6 tháng cuối năm 2013 không khác biệt nhiều so với 6 tháng cuối năm 2012.

Phụ tải hệ thống năm 2014 được dự báo tăng trưởng là 12,59% với sản lượng điện toàn hệ thống ước đạt 150,5 tỷ kWh, Pmax là 23.627 MW. Dự kiến sẽ đưa vào mới 15 nhà máy điện với tổng công suất lắp đặt là 4.031 MW; nâng tổng công suất đặt toàn hệ thống lên 33.017 MW.

Mức cạnh tranh thấp

Mặc dù vậy, lãnh đạo EVN cũng thừa nhận mức độ cạnh tranh trên thị trường điện vẫn đang ở mức thấp. Ông Dương Quang Thành cho rằng, trong mùa lũ, trên 50% số giờ giá thị trường điện thấp hơn 500đ/kWh và từ 1/2013 đến nay, số giờ giá thị trường điện đạt giá trần lớn đặc biệt từ tháng 2-5/2013, 80% giờ, giá thị trường điện nằm ở giá trần.

Theo đó, nguyên nhân gây nên tính không cạnh tranh trên thị trường điện là do cung cầu hệ thống chưa thực sự đảm bảo cho cạnh tranh. Hệ thống hầu như không có dự phòng năng lượng vào mùa khô. Mặc dù có VCGM thì năng lượng sẵn sàng của các tổ máy nhiệt điện cao hơn trước đây, nhưng nhìn chung về tổng thể không có nhiều lựa chọn vào mùa khô trong thời gian qua, do vậy giá thị trường điện chủ yếu đạt giá trần vào mùa khô.

Ông Thành cảnh báo, tình hình mất cân bằng cung cầu của hệ thống điện miền Nam trong 6 tháng cuối năm 2013 và năm 2014 ngày càng nghiêm trọng.

Theo đó, hoạt động thị trường điện sẽ càng khó khăn hơn, khả năng phải can thiệp thị trường điện và số giờ thị trường điện đạt giá trần thị trường điện nhiều hơn so với giai đoạn vận hành thị trường điện một năm qua. Nếu không sớm có giải pháp, các nhà máy điện phía Nam tiếp tục có lãi cao bất hợp lý đồng thời việc xử lý minh bạch vấn đề nghẽn mạch truyền tải trong vận hành thị trường điện sẽ càng phức tạp hơn.

Để khắc phục những hạn chế sau một năm hoạt động, EVN đã kiến nghị Bộ Công Thương, Cục Điều tiết điện lực báo cáo Thủ tướng xem xét thành lập Ủy ban Điều tiết điện lực để đề xuất Chính phủ các cơ chế chính sách điều tiết và tăng cường giám sát một cách hiệu quả hoạt động cạnh tranh trong thị trường điện nói riêng và thị trường năng lượng nói chung.

Áp dụng mô hình Hội đồng sửa đổi quy định thị trường điện của nhiều nước trên thế giới. Hội đồng sẽ định kỳ xem xét kiến nghị sửa đổi bổ sung quy định thị trường điện, tư vấn hoặc cơ quan kiểm toán.

Tất cả các thành viên của Hội đồng đều phải đưa ra ý kiến của mình cho bất kỳ một đề xuất sửa đổi, Chủ tịch Hội đồng tổng hợp và đưa ra ý kiến dựa trên đa số. Trường hợp Chủ tịch Hội đồng có ý kiến ngược lại sẽ phải đưa ra lý do. Điểm quan trọng nhất là toàn bộ các thông tin trên được công bố công khai, minh bạch.