Ông Đồng Văn Vũ ở ấp Đồng Ky, xã Quốc Thái, huyện An Phú (An Giang) có hàng chục năm săn bắt mật ong rừng, cho biết: “Hiện thời điểm này là mùa khai thác mật ong chính vụ. Việc khai thác được tiến hành theo từng nhóm từ 4 – 5 người để sang cánh rừng ở Campuchia khai thác. Với chi phí ăn uống, đi lại khoảng 100.000 đồng/người”.
Giải thích về việc đi bắt ong rừng phải thành nhóm, không đi riêng lẻ, ông Vũ giải thích, đi theo nhóm vừa để đề phòng khi có chuyện không may xảy ra, vừa để giảm nhẹ chi phí cho mỗi người trong một chuyến đi săn. Bởi ngoài chuyện tốn tiền xăng dầu, ăn uống họ còn phải tốn thêm khoảng “lộ phí” mua địa bàn cho những chuyến “vượt” sông – qua biên giới Campuchia.
Thời gian từ tháng 10 – 3 (âm lịch) là thời điểm ong cho nhiều mật nhất. Vì thời tiết thuận lợi, cây rừng ra hoa nhiều nên sản lượng cao hơn và chất lượng tốt hơn so với các thời điểm khác trong năm.
Cách khai thác ong rừng ở đây cũng không khác gì kiểu truyền thống. Người săn ong khi phát hiện tổ ong sẽ dùng khói để xua ong bay đi, sau đó sẽ thu nguyên tổ ong. Mỗi ngày, một thợ săn bắt được từ 3 – 5 lít mật. Khi thu hoạch, người thợ thu nguyên tổ đến khi bán cho người sử dụng mới tiến hành vắt mật. Mật để trong tổ càng lâu thì mật càng đậm đặc chứ không bị giảm chất lượng.
Ong rừng có nhiều loại nên việc xây tổ và cho mật cũng khác nhau. Vì thế đối với loại ong ruồi có hình dáng nhỏ chuyên hút nhụy hoa được bán với giá cao nhất trong tất cả các loại mật nhưng tổ và lượng mật ít hơn rất nhiều so với các loại khác.
Thường thì mỗi tổ ong loại này cho từ 1 – 2 xị mật, tổ lớn cho khoảng 3 xị. Tùy theo từng thời điểm mà giá bán mật khác nhau. Cụ thể, từ tháng 10 – 3 (âm lịch) có mức giá 800.000 – 1.000.000 đồng/lít; tháng 4 – 5 (âm lịch) mật ong có giá từ 1,2 – 1,5 triệu đ/lít.
Chị Võ Thị Nén, chuyên bán mật ong rừng ở ấp Đồng Ky, xã Quốc Thái, cho biết: “Giá của các loại như ong ruồi (con lớn), ong mật, ong tầng có giá khoảng 500.000 – 600.000 đồng/lít, còn loại ong ruồi (con nhỏ) như thế này sẽ có giá bán cao hơn do chất lượng mật ngon hơn, thơm hơn, đậm đặc, người có kinh nghiệm không khó để nhận biết”.
Do số lượng của loại mật ong này hạn chế nên mỗi ngày chị Mén chỉ có số lượng bán ra thị trường 4 – 5 lít. Tương đương với số lượng thu hoạch hàng ngày của một thợ săn. Thường thì mỗi hộ chỉ mùa vài xị sử dụng, nhưng cũng có gia đình mua trên chục lít để dùng quanh năm.
Được biết, trước đây nông dân ở An Giang chỉ khai thác mật trên địa bàn của các huyện, nhưng do ngày càng có nhiều người khai thác, cũng như săn bắt nhiều nên không đủ địa bàn hoạt động, các thợ săn đành “vượt” sông sang Capuchia để khai thác. Chính từ cái nghề này mà mỗi ngày cũng kiếm được vài triệu đồng mỗi ngày.
Hàng ngày chị Nén bán từ 4 -5 lít mật
Mỗi lít mật ong ruồi con nhỏ này có giá từ 800.000 - 1.000.000 đồng. Mỗi tổ ong ruồi con nhỏ này to nhất là 3 xị
Khi khách hàng mua, chị Nén mới vắt mật cho người mua hàng.
Trừ tiền "qua sông", chi phí xăng, ăn uống mỗi nhóm bắt ong bỏ túi vài triệu đồng.