PGS Trần Anh Tuấn nói: Quyết định 37 của Thủ tướng ban hành thay thế Quyết định 174 về xét công nhận tiêu chuẩn GS, PGS, bổ nhiệm, miễn nhiệm GS, PGS có nhiều điểm mới tiệm cận với xu hướng của quốc tế.
Cụ thể, ứng viên phải có bài báo được đăng trên các tạp chí khoa học nổi tiếng thế giới (ISI, Scopus) hoặc tạp chí khoa học của 500 trường ĐH hàng đầu thế giới; Có hướng dẫn nghiên cứu sinh, thạc sĩ bảo vệ luận án, luận văn thành công, chủ biên sách phục vụ dạy học; có thâm niên giảng dạy, đứng lớp trực tiếp…
Tuy nhiên, những quy định trong Quyết định 37 cũng có biên độ đủ rộng để các hội đồng vận dụng. Ví dụ, nếu thâm niên không đủ theo quy định thì có thể đổi bằng việc nâng gấp đôi số điểm nghiên cứu khoa học. Thứ hai là có thể bù hướng dẫn nghiên cứu sinh, thạc sĩ bằng các bài báo khoa học, rồi bù đề tài cấp bộ, đề tài cấp cơ sở và các ứng viên bằng các bài báo khoa học…
Ông có thể cho biết 7 ứng viên không đạt tiêu chuẩn công nhận GS, 9 ứng viên không đạt tiêu chuẩn PGS?
Sáu ứng viên GS không đưa vào danh sách bầu là do thiếu hướng dẫn chính 2 nghiên cứu sinh được cấp bằng tiến sĩ theo quy định; không chủ trì biên soạn giáo trình/chuyên khảo theo quy định. Một ứng viên GS không đủ số phiếu bầu của Hội đồng GSNN do mới được bổ nhiệm PGS năm 2018 và thiếu hướng dẫn chính 1 nghiên cứu sinh đã được cấp bằng TS, nhưng nếu bù thay thế bằng 3 bài báo là tác giả chính sau PGS thì thành tích đào tạo và nghiên cứu khoa học sau PGS còn quá ít.
9 ứng viên PGS thiếu hướng dẫn 2 học viên được cấp bằng thạc sĩ; không tham gia đào tạo liên tục 3 năm cuối; đang trong thời gian bị kỷ luật; thiếu bài báo khoa học, nhưng không có chương sách do NXB quốc tế uy tín hoặc sách chuyên khảo do NXB uy tín; thiếu giờ giảng, phải gấp đôi điểm công trình khoa học, nhưng không đạt đủ số điểm tối thiểu theo quy định.
Thiếu tiêu chuẩn cứng, tại sao các ứng viên GS, PGS này đều qua vòng xét duyệt ở cấp Hội đồng cơ sở, hội đồng ngành?
Trong Quyết định 37 cho phép ứng viên được bù tiêu chuẩn nếu thiếu. Nhưng trong phiên họp hội đồng, Chủ tịch Hội đồng Chức danh GSNN có yêu cầu cần nâng cao chất lượng đội ngũ GS, PGS nên vận dụng theo hướng tiệm cận trên. Vì vậy, tất cả các hội đồng đều biểu quyết nâng cao chất lượng ứng viên nên vận dụng ở mức cao hơn.
Với các ứng viên là GS, PGS, hội đồng đều cho rằng ngoài nhiệm vụ nghiên cứu, họ còn phải có nhiệm vụ đào tạo lớp kế cận sau.
Năm nay, có những TS, PGS chuyên công việc nghiên cứu, viết bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế, nhưng không tham gia giảng dạy. Họ chỉ mang lại lợi ích cho trường ĐH đó về mặt tiếng tăm nhưng thực chất sinh viên không được hưởng lợi. Nhìn thấy điều này nên hội đồng “thẳng tay” loại.
Các ứng viên trên, có người không hướng dẫn một nghiên cứu sinh nào hay hoặc chỉ là hướng dẫn phụ.
Nhiều ứng viên cho rằng Quyết định 37 vẫn còn rất nhiều điều cần phải được quy định cụ thể. Ông nghĩ sao?
Đây là năm đầu tiên thực hiện theo tiêu chuẩn mới. Hội đồng GSNN đã tổ chức tập huấn cho HĐGSCS và HĐGS ngành, liên ngành về Quyết định 37. HĐGSNN thống nhất nguyên tắc áp dụng nghiêm những tiêu chuẩn cứng như tổng điểm quy đổi tối thiểu, chủ trì biên soạn sách phục vụ đào tạo đối với ứng viên GS, số công trình khoa học quy định, 3 năm cuối giảng dạy liên tục; Áp dụng quy định của Quyết định 37 theo hướng nâng cao đối với những tiêu chuẩn được bù thay thế về thực hiện nhiệm vụ đào tạo; các ứng viên không đủ đối với các tiêu chuẩn này là chỉ được thiếu một phần, không được thiếu toàn bộ.
Tháng sau, Hội đồng GSNN sẽ có cuộc họp tổng kết đánh giá toàn bộ việc xét công nhận tiêu chuẩn GS, PGS năm nay để có những điều chỉnh phù hợp cho năm sau.
Xin cảm ơn ông.