Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng sẽ chính thức dừng vào 1/6/2016 - đúng 36 tháng sau khi được triển khai nhằm hỗ trợ thị trường bất động sản và giúp người thu nhập thấp có cơ hội tiếp cận nhà giá rẻ. Theo đó, ưu đãi lớn nhất là lãi suất (không quá 6% một năm, bằng một nửa mức vay thương mại thông thường) cũng kết thúc theo. Các khoản giải ngân diễn ra sau ngày gói 30.000 tỷ "chốt sổ" cũng phải chịu mức lãi suất mới.
Anh Vũ (quận Thanh Xuân, Hà Nội) vay gần 700 triệu đồng qua một ngân hàng thương mại Nhà nước để mua nhà từ gói 30.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nhà chưa bàn giao và theo tiến độ nộp tiền của chủ đầu tư, đến sau 31/5, anh vẫn còn một đợt giải ngân hơn 250 triệu đồng.
"Ngân hàng cho biết khoản 250 triệu này được giải ngân sau thời điểm chốt sổ của gói 30.000 tỷ nên không được hưởng lãi suất 5%. Thay vào đó, lãi suất sẽ theo thỏa thuận với ngân hàng. Tôi thấy ít nhất là gấp đôi. Nếu vậy thì đâu còn là gói ưu đãi nữa", anh nói.
Không riêng anh Vũ, nhiều khách hàng cá nhân khác cũng cảm thấy thiệt thòi khi không được hưởng lãi suất ưu đãi trong suốt quá trình vay. Thậm chí, nhiều người còn cho biết, không được nhân viên ngân hàng lưu ý việc này khi bắt đầu làm thủ tục vay mua nhà.
Các ngân hàng thương mại lớn như VietinBank, BIDV và Agribank đều cho biết lãi suất của khách hàng được ưu đãi hay không căn cứ vào thời điểm giải ngân khoản vay chứ không phải ngày ký hợp đồng.
"Dù khách hàng bắt đầu ký gói 30.000 tỷ đồng từ trước 1/6/2016 nhưng nếu khoản tiền được giải ngân sau ngày này thì sẽ theo lãi suất thỏa thuận với ngân hàng. Đây là quy định đã được nêu rõ trong Thông tư 11 của Ngân hàng Nhà nước", một đại diện cho biết. Ngoài ra, các nhà băng đều khẳng định đã thông báo rất rõ cho từng khách hàng về quy định này.
"Nhiều khách hàng biết nhưng họ vẫn tham gia bởi vẫn được tính lãi suất ưu đãi cho các khoản giải ngân trước 1/6", một lãnh đạo phòng giao dịch nói.
Ông Nguyễn Tiến Đông - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cũng xác nhận thông tin trên. Ông cho biết, Điều 2 Thông tư 11/2013 của Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn về cho vay gói 30.000 tỷ đồng đã nêu rõ, nguồn tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước cho các ngân hàng thương mại sẽ kết thúc khi gói này giải ngân hết hoặc không quá 36 tháng.
Tuy nhiên, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu vẫn cho rằng, Ngân Nhà nước nên có điều chỉnh lập tức để tất cả hợp đồng tín dụng được hưởng trọn vẹn ưu đãi. Nếu không, nhiều khách hàng sẽ gặp phải bẫy lãi suất bởi kế hoạch tài chính thay đổi khi lãi vọt lên cao. "Cứ hứa hẹn lãi suất thấp rồi khi gói này ngừng là lãi suất lại bật lên thì không ổn", ông nói.
Không riêng khách hàng cá nhân, các doanh nghiệp là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà thương mại giá rẻ cũng được vay với lãi suất ưu đãi theo gói 30.000 tỷ đồng. Do đó, không ít doanh nghiệp đã chủ động kiến nghị kéo dài thời gian giải ngân gói ưu đãi đến khi kết thúc.
Số liệu từ Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản - Bộ Xây dựng cho biết gói 30.000 tỷ đã "tiêu hết" 90% nhưng đây mới là con số "cam kết giải ngân". Thực tế, số tiền chi trả cho người vay và doanh nghiệp hiện mới khoảng 60% của gói 30.000 tỷ đồng.
Mặc dù vậy, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết không thể có ngoại lệ bởi gói 30.000 tỷ đồng chỉ là chương trình hỗ trợ mang tính tạm thời, được đưa ra nhằm khơi thông thị trường bất động sản đang đóng băng. "Sở dĩ gói 30.000 tỷ phải kèm một điều kiện về thời gian là nhằm để khuyến khích khách hàng và chủ đầu tư thực hiện các giao dịch trong thời gian này nhằm khơi thông cho thị trường bất động sản", ông Đông nói.
Ông Nguyễn Tiến Đông cũng nói thêm, gói 30.000 tỷ đồng kết thúc không có nghĩa là người thu nhập thấp hết cơ hội vay mua nhà giá rẻ.
"Gói 30.000 tỷ chỉ mang tính tình thế, giải pháp dài hơi là người thu nhập thấp có thể vay mua nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Ngân hàng Nhà nước đã có hướng dẫn cụ thể cho 4 ngân hàng lớn đứng ra cho vay các trường hợp này rồi", ông Đông nói.
