Trung Quốc đang siết chặt kiểm dịch người và hàng, dẫn đến hàng nghìn xe ô tô nằm chờ dài ở biên giới phía Bắc nhiều ngày. PV báo Tiền Phong có cuộc trao đổi với bà Đoàn Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn xung quanh các giải pháp tháo gỡ.
Thưa bà, trước việc ùn ứ trên 4.000 xe ô tô chở nông sản tại các cửa khẩu ở Lạng Sơn, tỉnh đã có những giải pháp gì để tháo gỡ?
Năm 2021, tỉnh thành lập Tổ công tác liên ngành thực hiện hỗ trợ công tác quản lý, điều hành hoạt động xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Lãnh đạo tỉnh thường xuyên tổ chức các cuộc họp, các cuộc kiểm tra, khảo sát thực tế tại các cửa khẩu để tập trung chỉ đạo triển khai các biện pháp giải quyết ùn tắc hàng hóa, hỗ trợ hoạt động thông quan.
Bên cạnh đó, tỉnh tập trung các nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng khu vực cửa khẩu, đặc biệt các cửa khẩu trọng điểm, chủ lực của tỉnh (như Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma) để hỗ trợ tăng khả năng thông quan. Tỉnh đang chỉ đạo thực hiện mở rộng tuyến đường vận chuyển hàng hóa chuyên dụng tại khu vực mốc 1119-1120 Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị từ 4 lên 6 làn xe; chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án Khu trung chuyển hàng hóa rộng khoảng 150 ha tại Bản Liếp, xã Phú Xá, huyện Cao Lộc.
UBND tỉnh chỉ đạo Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp cùng các cơ quan chức năng, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số các hoạt động xuất nhập khẩu để số hóa và xử lý trực tuyến các giấy tờ của các công đoạn thủ tục hành chính. Điều này còn giúp doanh nghiệp xuất khẩu tự quyết định điều phối hàng lên khu vực cửa khẩu nhằm giảm tình trạng ùn ứ, gây thiệt hại cho doanh nghiệp, người dân.
Đối với hơn 4.000 xe ùn ứ, tỉnh đã chỉ đạo các Sở, ban, ngành điều tiết, phân luồng phương tiện chở hàng hóa xuất khẩu để đảm bảo công tác quản lý và yêu cầu phòng, chống dịch. Lạng Sơn đã thành lập các chốt liên ngành tại chỗ để đảm bảo công tác quản lý toàn diện đối với người, phương tiện tồn chờ xuất khẩu, nhất là về an ninh trật tự.
Với sự điều tiết từ phía Trung Quốc trong việc thông quan khiến hàng hóa bị ùn ứ nhiều ngày, Lạng Sơn đã có những “đối sách” nào để giải quyết tình hình?
Mỗi khi phía bạn có chính sách mới thì đều xảy ra ùn ứ, nhất là vào thời điểm cuối năm. Lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn tập trung chỉ đạo các cơ quan liên quan thường xuyên, kiên trì, linh hoạt trao đổi, đàm phán với phía Quảng Tây, Trung Quốc để thống nhất các biện pháp như tăng thời gian làm việc, giảm thời gian kiểm tra, kiểm soát. Đề nghị khôi phục lại các cặp cửa khẩu phụ trên địa bàn tỉnh, trong đó tập trung mở lại 2 cặp cửa khẩu Na Hình (Việt Nam) - Kéo Ái (Trung Quốc) và Cốc Nam (Việt Nam) - Lũng Nghịu (Trung Quốc) nhằm giải quyết hàng hóa ùn ứ trong những dịp cao điểm. Tuy nhiên, với chính sách “Zero COVID” của phía Trung Quốc, nếu tình hình dịch bệnh của nước ta vẫn diễn biến phức tạp thì chưa xét đến khả năng phía bạn đồng thuận vấn đề này.
Gần đây, vấn đề nổi lên là tình trạng nhiều xe chở hàng “rỗng” đã san tải hàng xong ở bãi Trung Quốc (có thời điểm gần 1.000 xe) nhiều ngày không được trở lại Việt Nam. Chúng tôi đã hội đàm, kiến nghị. Phía bạn cũng đáp ứng tích cực, đến nay tổng lượng xe hàng và không hàng tồn tại ở Cửa khẩu Hữu Nghị Quan, Trung Quốc chỉ còn 547 xe, tại cửa khẩu Pò Chài còn khoảng 200 xe.
Gần đây có phản ánh xe hàng chở nông sản “vượt tuyến”, có dấu hiệu tiêu cực để được ưu tiên xuất hàng trước, tỉnh có giải pháp gì ngăn chặn hiện tượng này?
UBND tỉnh đã nhận được thông tin phản ánh tương tự như nhà báo nêu và đã giao Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra, xác minh, xem xét, xử lý. Đồng thời chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng thường xuyên kiểm tra, kiểm soát việc điều tiết của các lực lượng chức năng tại cửa khẩu. Kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định trong điều hành hoạt động thông quan xuất nhập khẩu.
“Lạng Sơn mong muốn các Bộ, ngành Trung ương chung tay, giúp tỉnh sớm chấm dứt tình trạng ùn ứ cục bộ hàng hóa như hiện nay. Trước mắt, tỉnh kiến nghị với UBND các tỉnh, thành phố có hàng hoá xuất khẩu qua địa bàn thường xuyên nắm chắc thông tin về tình hình xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu và khuyến cáo doanh nghiệp, người dân điều tiết hàng đổ về xứ Lạng, tránh thiệt hại không đáng có”.
Bà Đoàn Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn
UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các cơ quan cơ quan, đơn vị liên quan đầu tư thêm camera sử dụng trí tuệ nhân tạo trên nền tảng cửa khẩu số để giám sát chặt chẽ các xe hàng khi bắt đầu vào địa bàn tỉnh, qua các bãi chờ tạm và lên cửa khẩu để đảm bảo minh bạch, công bằng cho doanh nghiệp, chủ xe hàng. Nguyên tắc xe đến trước được thông quan trước trong cùng một loại hàng hóa.
Dịp cuối năm này, bà có khuyến cáo gì đến các địa phương và doanh nghiệp có hàng hóa xuất khẩu?
Trong thời gian tới, một số mặt hàng nông sản vào vụ thu hoạch, nhất là dịp Tết Nguyên đán của ta và Trung Quốc, dẫn đến lưu lượng hàng hóa và phương tiện lên cửa khẩu sẽ tiếp tục tăng cao, áp lực đối với năng lực thông quan tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn rất lớn.
Do đó, để thực hiện tốt “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa duy trì tăng trưởng kinh tế, tỉnh Lạng Sơn đề nghị cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục phối hợp thông tin, khuyến cáo đến địa phương, doanh nghiệp và hộ nông dân về việc thường xuyên cập nhật diễn biến thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới để chủ động có kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu, tránh phát sinh ùn ứ.
Xin cảm ơn bà.
