“Tinh vân Chân Mèo”, được chụp bởi Kính thiên văn Spitzer của NASA, là một đám mây khí khổng lồ cách Trái đất 5.500 năm ánh sáng. (Ảnh: NASA/JPL-Caltech) |
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện một phân tử lớn bất thường, chưa được phát hiện trước đây trong “Tinh vân Chân Mèo” , khu vực hình thành sao cách Trái đất khoảng 5.500 năm ánh sáng. Với 13 nguyên tử, hợp chất được gọi là 2-methoxyetanol, là một trong những phân tử lớn nhất từng được xác định bên ngoài hệ mặt trời của chúng ta, các nhà khoa học đã báo cáo trên Tạp chí Vật lý thiên văn số mới nhất.
Chúng ta thường nghĩ vũ trụ như một vực thẳm hư vô giữa các ngôi sao, nhưng sự trống rỗng rõ ràng này tồn tại cùng với tính chất hóa học khi các nguyên tử kết hợp với nhau và vỡ ra để tạo ra các ngôi sao và hành tinh trong hàng triệu năm. Hiểu được cách các phân tử hữu cơ đơn giản như metan, ethanol và formaldehyde hình thành như thế nào giúp các nhà khoa học xây dựng được bức tranh không chỉ về cách các ngôi sao và thiên hà được sinh ra mà còn cả sự sống bắt đầu như thế nào.
Tác giả nghiên cứu đầu tiên Zachary Fried, nhà hóa học thiên văn tại MIT, cho biết: “Khi chúng tôi quan sát các nguồn giữa các vì sao bằng kính viễn vọng vô tuyến, chúng tôi có thể thu thập tín hiệu quay từ các phân tử khí trong các vùng không gian này”.
Cách tiếp cận này chính là cách Fried và các đồng nghiệp – một phần của nhóm nghiên cứu do Brett McGuire, trợ lý giáo sư hóa học tại MIT dẫn đầu – đã phát hiện ra 2-methoxyetanol, một phân tử 13 nguyên tử trong đó một trong các nguyên tử hydro của etanol được thay thế bằng một nguyên tử hydro, nhóm methoxy (O–CH3) phức tạp hơn. Mức độ phức tạp này đặc biệt bất thường bên ngoài hệ mặt trời, chỉ có sáu "loài" lớn hơn 13 nguyên tử từng được phát hiện. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra khám phá mới này với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo.
Bằng cách sử dụng Mảng milimét/dưới milimét lớn Atacama (ALMA), một bộ gồm 66 kính thiên văn vô tuyến ở Chile, nhóm nghiên cứu đã thu thập các kết quả đọc từ cả “Tinh vân Chân Mèo” và IRAS 16293, đồng thời phân tích các tín hiệu về dấu hiệu năng lượng riêng biệt của 2-methoxyetanol.
Nhóm nghiên cứu đã xác định được 25 tín hiệu trùng khớp từ “Tinh vân Chân Mèo” và xác nhận sự hiện diện của 2-methoxyetanol trong khu vực hình thành sao này. Nhóm nghiên cứu hy vọng những phát hiện này có thể cung cấp thông tin cho các nghiên cứu trong tương lai để xác định các phân tử khác chưa được phát hiện trong vũ trụ.