Bộ Công Thương cho biết, đoàn công tác của bộ đã có báo cáo về việc một trong những nguyên nhân gây nên sự cố vỡ đập thải là do chủ doanh nghiệp chưa tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành về quản lý sản xuất an toàn và bảo vệ môi trường. “Căn cứ quy định tại Điều 3, Quyết định số 50/QĐ-UBND tỉnh Nghệ An thì Công ty Cổ phần kim loại màu Nghệ An phải lập hồ sơ, trình UBND tỉnh Nghệ An xác nhận hoàn thành xây dựng các công trình bảo vệ môi trường (trong đó có hạng mục đập thải bị vỡ) trước khi đưa dự án khai thác mỏ vào vận hành chính thức. Tuy nhiên, đến nay Cty chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường”, Bộ Công Thương cho biết.
Cũng theo kết luận của đoàn kiểm tra, theo nội dung trong đánh giá tác động môi trường (ĐMT), đập thải này phải có rãnh thoát nước chảy tràn được kè bằng đá hộc và trát vữa bê tông. Tuy nhiên, qua thực tế kiểm tra thì các rãnh này hoàn toàn bằng đất. Thiết kế kỹ thuật của đập thải do chủ doanh nghiệp tự thiết kế và phê duyệt. Đến thời điểm kiểm tra, Cty vẫn chưa trình được cho đoàn công tác hồ sơ thi công và vận hành hồ thải.
Căn cứ kết quả kiểm tra hồ sơ và kiểm tra hiện trường, đoàn công tác đã kết luận một trong những nguyên nhân gây nên sự cố vỡ đập thải là do chủ doanh nghiệp chưa tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành về quản lý sản xuất an toàn và bảo vệ môi trường. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Cty dừng hoạt động của bãi thải, tập trung nguồn lực, khắc phục sự cố; tuyệt đối không để xảy ra tràn bùn thải ra môi trường, có các biện pháp phòng ngừa khi điều kiện mưa, lũ xảy ra. Cty cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng của tỉnh để hỗ trợ cho người dân, ổn định cuộc sống theo yêu cầu của UBND huyện Quỳ Hợp. “Đoàn cũng yêu cầu Tập đoàn TKV chỉ đạo Tổng Công ty khoáng sản kiểm điểm và làm rõ nguyên nhân sự cố, trách nhiệm của đơn vị và các cá nhân có liên quan đến sự cố vỡ đập”, Bộ Công Thương chỉ đạo.
 |
Đoàn công tác của Bộ Tài nguyên Môi trường tại hiện trường.
Có sai phạm về môi trường trong quá trình sản xuất
Sáng 15/3, đoàn công tác của Bộ Tài nguyên Môi trường đã vào hiện trường vụ vỡ đập chứa chất thải quặng của Xí nghiệp Thiếc Suối Bắc, để kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và khoáng sản của đơn vị này. Đoàn công tác đã lấy mẫu bùn thiếc tại bể chứa bị vỡ, mẫu bùn ngoài bể chứa bị trôi xuống sau khi vỡ, mẫu nước lấy từ suối, trong ao hồ của người dân có hiện tượng cá chết để phân tích mức độ nhiễm độc.
Vụ việc xảy ra đã 6 ngày, thế nhưng đại diện Bộ Tài nguyên Môi trường giờ mới lấy mẫu khiến nhiều người đặt câu hỏi: Việc lấy mẫu có khách quan? Trả lời về vấn đề này, ông Nguyễn Thượng Hiền- Cục trưởng Cục Quản lý chất thải và cải thiện môi trường, Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên Môi trường) nói: “Kết quả lấy mẫu chỉ có giá trị tại thời điểm lấy mẫu vì để lấy làm cơ sở so sánh, đối chiếu. Trước đó, Tổng cục Môi trường đã chỉ đạo Sở Tài nguyên Môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường trực tiếp lấy mẫu rồi. Còn việc thanh tra toàn diện, trong những ngày tới, chúng tôi sẽ kiểm tra tất cả các điểm mỏ thuộc Cty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh quản lý, khai thác”.
“Đánh giá sơ bộ ban đầu, đoàn đã ghi nhận một số vấn đề như đơn vị không sử dụng nước tuần hoàn trong quá trình sản xuất như ĐTM. Một số hố chứa chất thải không nằm trong ĐTM mà đơn vị đã tự ý xây dựng. Việc thoát nước mặt, nước mưa, đơn vị chưa thực hiện tốt khi còn để nước tự nhiên chảy vào trong khu vực sản xuất và hồ chứa thải... Giờ chưa thể có kết luận, cần so sánh hồ sơ, thủ tục các loại giấy tờ với hoạt động sản xuất, khai thác thực tiễn của xí nghiệp. Ngoài ra, phải đợi kết quả của phân tích mẫu nước thải, chất bùn...”, ông Hiền nói thêm.
Sáng 15/3, Cty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh đã tiến hành chi trả ban đầu cho những hộ dân có cá chết sau sự cố vỡ đập chứa thải. Theo đó, 20 hộ dân ở xã Châu Quang được chi trả 24 triệu đồng. Trong báo cáo của xã Châu Quang kê khai, xã này có 300kg cá bị chết, như vậy, 1kg cá sẽ được hỗ trợ 80 nghìn đồng. Ông Nguyễn Ngọc Nam – Phó giám đốc Cty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh cho biết: “Cty đang huy động toàn lực để khắc phục hậu quả sau sự cố ngoài mong muốn này. Tuy chưa có kết luận về việc cá chết nhưng Cty cũng hỗ trợ ban đầu cho người dân sản xuất”.
