Ngày 11/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã về huyện Thạch Hà khảo sát thực trạng mỏ sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh). Tham gia cùng đoàn khảo sát có Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng và lãnh đạo Trung ương, địa phương.
Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê do Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) làm chủ đầu tư với tổng vốn đầu tư khoảng 14.500 tỷ đồng, được triển khai từ năm 2008. Tháng 9/2009, TIC chính thức khởi động dự án bằng việc thực hiện thử nghiệm công nghệ và bóc đất tầng phủ.
Theo đánh giá có khoảng 7.000 hộ dân (27.000 nhân khẩu) bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án. Đến tháng 11/2011, dự án phải tạm dừng do tồn tại nhiều vấn đề liên quan, trong đó cần thẩm định lại thiết kế kỹ thuật và đánh giá tác động.
 |
Moong mỏ nơi dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê. |
Sau 10 năm dự án dừng triển khai cuộc sống của 4.437 hộ dân với 18.951 nhân khẩu của 5 xã ở huyện Thạch Hà nằm trong vùng quy hoạch dự án “treo”, bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nước sinh hoạt nhiễm phèn; thiếu đất sản xuất; đê bao quanh khu vực mỏ bị vỡ khiến bùn thải tràn ra ngoài; cơ sở hạ tầng không được nâng cấp. Một số xã có tiềm lực phát triển cũng trở thành xã khó khăn nhất tỉnh.
Tại buổi khảo sát, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh cho rằng, chưa đủ điều kiện tin cậy để khai thác vì còn tồn tại nhiều vấn đề. Khi khai thác xuống sâu - 145m, có thể xảy ra tình trạng tụt bờ moong mỏ.
 |
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn khảo sát tại khu vực moong sắt Thạch Khê. |
Theo Bộ TN&MT, dự án chưa có giải pháp xử lý khi gặp hang động ngầm thông biển, hang caster, dẫn đến không thể khai thác giai đoạn 1 và bổ sung nghiên cứu, cập nhật điều kiện khai thác. Ngoài ra dự án tiềm ẩn nhiều nguy cơ như: tụt nước ngầm, sa mạc hóa; đổ nước thải ra biển gây ô nhiễm; tác động biến đổi khí hậu, bão, nước dâng.
Không những vậy, dự án sẽ ảnh hưởng đến phát triển du lịch đô thị biển, đời sống người dân trên địa bàn.
Tại buổi khảo sát, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý, việc quyết định dừng hay tiếp tục triển khai dự án mỏ sắt Thạch Khê phải đánh giá khoa học, khách quan, có đánh giá tác động tổng thể từ kinh tế đến tính chất xã hội, đời sống người dân… Việc đánh giá cũng phải mang tính dự báo dài hơi.
 |
Đoàn công tác do Thủ tướng dẫn đầu kiểm tra tại mỏ sắt Thạch Khê. |
Hiện đang xuất hiện ý kiến trái chiều giữa lợi ích kinh tế từ dự án và quy hoạch phát triển du lịch, đời sống người dân. Trong thời gian tới, cần có sự tính toán theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể để lựa chọn hướng đi phù hợp. Sau khi đánh giá, nếu có lợi thì tổ chức triển khai dự án, nếu chưa có lợi thì dừng lại và tiếp tục nghiên cứu.
