Thênh thang đoạn đầu cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

Một đoạn cao tốc đưa vào sử dụng.
Một đoạn cao tốc đưa vào sử dụng.
TP - Hôm nay 19/5/2015, 22,7 km đường cao tốc hiện đại nhất Việt Nam (bình quân 10,8 triệu USD/km) của dự án (DA) cao tốc Hà Nội - Hải Phòng được thông xe kỹ thuật.

Đường 5, phố Hà Hải?

Con đường 5 Hà Nội - Hải Phòng lâu nay được ví như một con phố dài nhất hành tinh, dân gọi đùa là phố Hà Hải (?) với chiều dài hơn trăm km luôn chật cứng xe cộ dẫu nếu may không tắc và ùn ứ thì cũng phải hơn hai tiếng rưỡi mới về được Hà Nội hoặc ngược lại!

Dẫu năm 1998, đường 5 được xây dựng nâng cấp lên 4-5 làn xe theo tiêu chuẩn đường cấp I. 15 năm qua, trục giao thông huyết mạch này đã quá tải vì tốc độ bùng nổ kinh tế.

Nhưng giờ đã cán đích cái sự thênh thang hơn trăm cây số giờ. Dẫu rằng có muộn.

Tôi đang gập ghềnh nhấp nhô đoạn đường thuộc địa phận phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội, điểm đầu của cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Có vẻ như chả có triệu chứng gì của một cao tốc hiện đại nhất nước Việt? Nhưng chỉ khoảng vài cây số gập ghềnh, một chốc sau đã thênh thang ngon trớn cảm giác vo vo bánh xe lăn.

Vừa đi vừa vòng tránh một số địa điểm đang thi công lại vừa dừng để làm việc nhanh với vài đơn vị trong lực lượng 11 gói thầu của toàn DA, thế mà về đến nút giao đường Phạm Văn Đồng của Hải Phòng cũng bằng thời gian rì rì lắc lư nếu tham gia lưu thông trên… tuyến đường 5 - phố Hà Hải! Các đoạn cao tốc qua địa phận Hưng Yên và một phần đất Hải Dương còn hơi ngổn ngang như chưa có giải phân cách, mặt đường chưa được thi công lớp bê tông nhựa mịn và tạo nhám thì quá Hải Dương hình hài cao tốc đã khá rõ.

Trên xe, ông Đào Văn Chiến - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) đơn vị chủ đầu tư cho biết, tiến độ thực hiện các gói thầu xây lắp chính của DA đã đạt trên 90%. Hiện tất thảy đang dồn sức cho một vài công việc của gói thầu chính và thầu phụ trợ (hệ thống ATGT, điện chiếu sáng, cảnh quan cây xanh, hệ thống quản lý vận hành thu phí…).

Ngồi chuyện với tư lệnh công trường họ Đào và lướt xe trên đoạn cao tốc giai đoạn I gồm 22,7 km sắp đưa vào sử dụng (giai đoạn 2, đoạn từ nút giao Quốc lộ 39 trên địa phận Hưng Yên đến nút giao tỉnh lộ 353 thuộc địa phận Hải Phòng dài 76,4km sẽ được khai thác từ tháng 8/2015 với hình thức thu phí kín. Đến ngày 31/12/2015 sẽ vận hành, khai thác, thu phí toàn DA) có cảm giác công trình vừa chậm vừa nhanh?

 Chậm là ngày khởi công 19/5/2008, quân của ông Chiến chưa có một mét vuông mặt bằng nào. Trong khi khối lượng GPMB của DA là 1.430 ha với 2.600 hộ có đất thổ cư và khoảng 35.000 hộ có đất nông nghiệp bị ảnh hưởng và bị thu hồi. DA xuyên qua vùng đồng bằng mật độ dân số cao, hệ thống giao thông thủy lợi dày đặc. Vậy nên mới có chuyện được coi là nhanh so với nhiều DA giao thông khác về tiến độ GPMB thế mà cũng bị chậm mất 3 năm trời! Lần căng nhất Bộ trưởng Đinh La Thăng phải kiên nhẫn ngồi với các nhà chức việc Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng có DA đi qua. Rồi ông Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải phải trực tiếp xuống VIDIFI rà soát từng gói thầu, rà soát tiến độ, yêu cầu xem xét, gỡ từng điểm vướng…

Hy vọng tháng 12/2014 thông xe 25km. Thế mà vẫn chậm!

Có chi tréo ngoe giữa việc chuyên quản lý DA từ góc độ người cho vay nay thành địa vị chủ đầu tư DA? Rồi câu chuyện độc đáo kiêm đau đầu để xử lý khắc phục hiện trạng 80% khối lượng công trình DA nằm trên nền đất yếu. Rồi lộ trình thu hồi vốn theo phương thức BOT trong vòng 30-35 năm…

Và nữa có phải là cái giá của sự chậm chạp không khi vốn ban đầu cho DA được dự toán xấp xỉ 25.000 tỷ vào năm 2007 (thời điểm chuẩn bị DA) đến bây giờ đã đội gần như gấp đôi?

Phía khuất của cao tốc

Tôi ngồi trước mảng nối như lát cắt của cao tốc chăm chú dõi theo hướng dẫn của một chuyên viên kỹ thuật để cố mà nhập tâm. Để cố mà mường tượng ra đâu là lớp đầu tiên của cát, của vật liệu đắp bao. Rồi những lớp crếp. Rồi những tầng bây. Tiếp nữa là loại vật liệu có tên là AC gì đó. Chưa hết, lại 5 phân dày có tên là polimer. Vẫn chưa hết, trên cùng còn có lớp tạo nhám đặc biệt gồm hỗn hợp đặc biệt đá với nhựa đường. Chính lớp tạo nhám này khu biệt đường cao tốc thường với đặc biệt đây. Đại để những cái đặc biệt ấy là đảm bảo để chịu tốc độ 120 km/h. Cao tốc Nội Bài - Lào Cai và nhiều cao tốc khác có kết cấu khác. Tôi cũng được giải thích, kết cấu của cao tốc Hà Nội - Hải Phòng na ná như kết cấu của đại lộ Võ Nguyên Giáp…

Những vật liệu kết cấu đặc biệt ấy được đặt được trụ trên cái nền, biết nói thế nào nhỉ, nền đất yếu như thuật ngữ của chuyên môn. Nền đất yếu rồi sẽ vững sẽ chắc bởi sự can dự của kỹ thuật tiên tiến.

Thênh thang đoạn đầu cao tốc Hà Nội - Hải Phòng ảnh 1

Những công đoạn vệ sinh cuối cùng để đưa cao tốc vào sử dụng

Nhưng với người thợ VIDIFI, cái nền ấy còn là linh thiêng nữa?

Lần đó, một đơn vị của VIDIFI thi công đoạn cao tốc vắt qua một cánh đồng gần một con sông gần làng Vực thuộc xã Tứ Xuyên của đất Tứ Kỳ, Hải Dương.        

Ngày thứ hai. Đến lớp đất trên tầng sét một tẹo thì anh thợ lái máy xúc có cảm giác tay lái điều khiển như có gì vương vướng? Anh hãm máy nhảy xuống săm soi coi xét chừng như kiểm tra cái cảm giác vướng hồi nãy?

Không có gì. Vẫn là những tầng đất mềm. Nhảy lên buồng lái làm tiếp. Quái, cảm giác vương vướng vẫn còn?

Lần nhảy xuống thứ hai khiến anh thợ bủn rủn khi thoáng thấy trong  khoảng răng của chiếc gàu xúc vài lóng xương đã đen mủn! Vốn dân làm ruộng anh thoáng nghĩ ngay đây đích không phải xương của giống trâu bò vùi trong đất lâu ngày mà anh thi thoảng vẫn bắt gặp ở quê nhà. Mà làm sao chỉ mấy lóng xương nhẹ hều này lại phát ra thứ lực làm chùng và vướng tay lái?

Dứt khoát đây là di cốt…

Tin dữ được cấp báo về phụ trách công trường. Ngay lập tức máy đào, máy xúc được di chuyển khỏi hiện trường. Một hàng ngang tay xẻng, cuốc thận trọng vừa khơi vừa dò… Những âm thanh ngạc nhiên bật lên… Không phải vài cái lóng xương như anh thợ máy xúc phát hiện mà lần lượt phát lộ nhiều lóng xương khác. Và kia, những hộp xương sọ đen mủn. Ghê và rờn rợn hơn, hình thù những hộp xương sọ ngoài người lớn ra có nhiều hộp hao hao của trẻ con.

Nhanh chóng có mặt mấy cụ cao niên trong thôn cùng  đại diện chính quyền. Tất cả khẳng định vùng đây không có cái nghĩa địa nào bị vùi lấp lâu nay cả. Thêm nữa, hồi chống Pháp chống Mỹ không có vụ bom đạn hay thảm sát nào của giặc. Vậy tại sao bây giờ phát lộ ngôi mộ tập thể như thế này?

Tin đội thi công đường cao tốc đụng phải một bãi mộ tập thể vô chủ loang nhanh… Mấy ngày sau, một cụ cao niên phục sức theo lối cổ xuất hiện trên chiếc xe con với mấy cán bộ chức việc của Hải Dương.

Cụ ông chít khăn đầu rìu dáng đi lẩy bẩy của tuổi tác, sau một hồi thành tâm khấn khứa đã rành rẽ thế này. Thưa bà con, sở dĩ có nấm mồ vô chủ này là có duyên do cả. Thuở ấy, ngay sau cái Tết năm Dậu bốn lăm (1945) thời ấy tôi còn trẻ và đã chứng kiến tại bến đò Bầu này, cơ man là người vùng này và dân bên Thái Bình dồn tụ về đây để sang đất Phòng bên kia sông đi ăn xin. Thuở ấy đói quá, đò ngang không dám chở. Mà đám dân đói cứ dồn cứ tụ về một đông. Người ta cứ ngỡ sang được Phòng là có cơ sống được. Thế là ngày một ngày hai, bến đò Bầu ràn rạt những người đói.

Đò không chở. Lắm người liều nhao xuống con sông kia. Cơ man người chết đuối gần hết. Qua mấy đêm lạnh đám người đói nằm giữa sương giá đã tắt thở gần hết…

Dân làng Vực sững sờ… Đội hình thợ trẻ của VIDIFI lặng phắc… trước nhân chứng vật chứng của một thời tao loạn đau thương, cái thời vận bĩ của  đất nước. Chưa bao giờ và khi nào lớp thợ trẻ kia lại mục kích một bài học lịch sử sống động đến vậy.

Rồi theo hướng dẫn của các cụ cao niên trong làng, anh em thợ VIDIFI đã lặng lẽ bắt tay vào những phần việc tâm linh không hề có trong quy trình thi công con đường cao tốc hiện đại nhất nước Việt.

Việc đầu tiên, một lễ cúng vong nghiêm cẩn, trọng thể được tổ chức ngay tại hiện trường với sự tham dự của hàng chục vị hòa thượng. Việc tiếp theo là phải khéo khơi những lớp đất bao năm trùm phủ trên lớp hài cốt. Tiếp nữa, dưới sự hướng dẫn của vị chủ lễ, phải dùng nước thơm rửa sạch các bộ hài cốt cẩn trọng xếp vào các tiểu sành. Khoảng hơn 200 bộ hài cốt của người chết đói năm 1945 phát lộ như thế. Các tiểu ấy lần lượt được anh em VIDIFI di dời đến một nghĩa trang mới gần đó.

Hôm nay đã nghiêm ngắn chĩnh chiện đoạn đường cao tốc đơn giá mười triệu tám trăm ngàn USD mỗi kilômét trên cái nền đau thương tức tưởi 70 năm trước của đại lộ 105 km cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Cũng cần nói thêm, trong quá trình làm con đường hiện đại này, những người thợ của VIDIFI đã phải di dời hơn 9.000 ngôi mộ và tái định cư nghĩa là làm cái việc xây mới hơn 50 nghĩa trang. Lại còn phải di dời cùng phục dựng ngôi chùa nữa…

Dự án cao tốc Hà Nội-Hải Phòng khởi công tháng 5/2008, hoàn thành cuối 2015. Tổng chiều dài 105,5km, quy mô 6 làn xe chạy, 2 làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế là 120km/h. Bề rộng nền đường 33m, 54 cầu lớn nhỏ, 108 cống chui dân sinh, 9 nút giao liên thông.

Tuyến đường đi qua 4 tỉnh, thành phố, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng. Điểm đầu nằm trên đường vành đai 3 của thành phố Hà Nội. Điểm cuối ở Đình Vũ, quận Hải An, thành phố Hải Phòng.

Tổng mức đầu tư tuyến cao tốc là 45.487 tỷ đồng, từ nguồn vốn vay của Ngân hàng phát triển Việt Nam.               

(Nguồn VIDIFI)

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.