Mỹ là nước đầu tiên tuyên bố tẩy chay sự kiện với lý do nhân quyền. Điều này diễn ra khi lãnh đạo hai nước mới có cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến cách đây vài tuần nhằm giảm nhiệt quan hệ song phương.
Ngày 7/12, Trung Quốc tuyên bố Mỹ sẽ phải “trả giá” cho quyết định này và cảnh báo sẽ có biện pháp đáp trả, nhưng không cho biết cụ thể. Còn Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) cố gắng hạ thấp sự nghiêm trọng của việc tẩy chay ngoại giao.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau nói rằng Bắc Kinh phải hiểu quan ngại lâu nay của phương Tây về tình hình nhân quyền ở Trung Quốc. “Vì thế họ không nên ngạc nhiên khi chúng tôi quyết định không cử đại diện ngoại giao đến sự kiện”, ông nói.
Quyết định của ông Trudeau chắc chắn sẽ làm tăng nhiệt trong quan hệ song phương, sau giai đoạn căng thẳng vì vụ bắt giữ giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu theo yêu cầu của Mỹ năm 2018. Bà Mạnh vừa được trả tự do vào tháng 9 vừa qua, và đổi lại là việc Trung Quốc tha cho hai công dân Canada Michael Kovrig và Michael Spavor.
Cùng lúc ông Trudeau đưa ra thông báo trên, Chủ tịch IOC Thomas Bach nói rằng uỷ ban này luôn quan tâm đến sự tham gia của các vận động viên tại các Thế vận hội.
Vì thế, “chúng tôi hoan nghênh sự ủng hộ của các đoàn Olympic mà các chính phủ đã nhấn mạnh. Điều này bảo đảm cho các vận động viên và cũng là điều mà IOC quan tâm”, ông Bach nói tại một cuộc họp báo trực tuyến.
Tại Anh, khi được hỏi trước quốc hội rằng London có hành động như Washington hay không, Thủ tướng Boris Johnson nói: “Sẽ có một sự tẩy chay ngoại giao đối với Olympic mùa Đông ở Bắc Kinh, không bộ trưởng nào và quan chức nào dự kiến sẽ tham dự”.
“Tôi không nghĩ tẩy chay thể thao là điều khôn ngoan và điều đó không phải chính sách của chính phủ”, ông Johnson nói, và cho biết các vận động viên Anh sẽ vẫn đến Trung Quốc tranh tài.
Còn Trung Quốc nói rằng họ chưa mời quan chức Anh tham dự.
“Chính phủ Trung Quốc chưa mời các bộ trưởng hay quan chức Anh đến dự Olympic mùa Đông Bắc Kinh”, phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại London nói.
“Đưa ra vấn đề hiện diện của quan chức chính phủ tại Olympic mùa Đông Bắc Kinh về bản chất là một chiến dịch bôi nhọ chính trị”, phát ngôn viên nói.
Trước đó, Thủ tướng Úc Scott Morrison nói rằng quyết định tẩy chay đại hội thể thao được đưa ra vì Úc không thể mở lại các kênh ngoại giao với Trung Quốc để thảo luận về những vấn đề nhân quyền ở Tân Cương và những hành động của Bắc Kinh nhằm ngăn chặn hàng nhập khẩu từ Úc.
