Ngày 14-6, lãi suất huy động của một số ngân hàng đã vọt lên trên con số 9%, thậm chí có ngân hàng như Western Bank cùng tung ra mức lãi suất 14%/năm, áp dụng cho kỳ hạn 13 tháng.
Xét về lý, chuyện ngân hàng đẩy lãi suất huy động ngoài khung quy định lên cao không có gì sai, bởi tại Thông tư 19/2012/TT-NHNN, quy định “ lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 12 tháng trở lên do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài ấn định trên cơ sở cung, cầu vốn thị trường nhằm tạo thuận lợi cho các tổ chức tín dụng huy động vốn để cân đối nguồn vốn cho vay trung, dài hạn”.
Có nghĩa là nếu vay trung và dài hạn (từ 12 tháng trở lên) thì không thể mong có mức lãi suất thấp tương ứng và một lần nữa, quả bóng lại được trả về khối ngân hàng thương mại, vốn đang “bị”kêu là lãi quá khủng và quá được cưng chiều trong khi các doanh nghiệp đang vật lộn với tình hình kinh tế khó khăn, khả năng tài chính hạn hẹp.
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn và chủ trương giảm lãi suất cho vay đã được Chính phủ nhắc đi nhắc lại từ đầu năm đến nay, việc thả nổi cho thị trường vốn trung và dài hạn khác nào gáo nước lạnh dội vào sự kỳ vọng của doanh nghiệp và người dân. Bởi chu kỳ kinh doanh 12 tháng chỉ bó hẹp với những ngành nghề nhất định.
Cũng có người phân tích, hiện tượng tăng lãi suất huy động ở mức cao nhiều khả năng xuất phát từ những ngân hàng có vấn đề về thanh khoản hay nợ xấu, nhưng một thực tế là hiệu ứng mà nó gây ra sẽ lan tỏa khắp cả hệ thống ngân hàng thương mại.
Và phải nói thẳng ra rằng, với quy định hiện hành, mức lãi suất huy động (và tương ứng với đó là lãi suất cho vay) 9% chỉ mang tính “trình diễn”, tham khảo là chính.
Và bản chất của Thông tư 19/2012/TT-NHNN, có lẽ chính xác nhất là sự giới hạn (lãi suất) đầu vào và thả nổi đầu ra. Ai sẽ được lợi, điều này quá rõ. Và có thể suy ra những “bước đi tích cực” trong việc hạ nhiệt lãi suất của NHNN từ đầu năm được thực hiện theo kiểu “nói vậy mà không phải vậy”?
NHNN giải thích, việc quy định lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 12 tháng trở lên do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài ấn định trên cơ sở cung, cầu vốn thị trường là để “nhằm tạo thuận lợi cho các tổ chức tín dụng huy động vốn để cân đối nguồn vốn cho vay trung, dài hạn”.
Nhưng NHNN tạo thuận lợi cho hệ thống ngân hàng thương mại, còn ai sẽ tạo thuận lợi cho cả cộng đồng hàng trăm ngàn doanh nghiệp trên cả nước, gắn với đời sống của hàng chục triệu người lao động đang gặp khó khăn đây?
