Trước bờ vực phá sản
Sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng - TP Thanh Hóa, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chấp thuận cho Công ty Cổ phần Du lịch Kim Quy (doanh nghiệp tỉnh ngoài, sau đây viết tắt là Công ty Kim Quy) đầu tư, khai thác lĩnh vực này.
Giai đoạn đầu triển khai dự án, một số lãnh đạo cấp Trung ương và tỉnh Thanh Hóa nhiều lần đến thăm, động viên doanh nghiệp nỗ lực, sớm hoàn thành dự án để đưa vào hoạt động, khai thác, phát triển giá trị di tích.
 |
Phía trong Động Tiên Sơn sau khi doanh nghiệp đầu tư |
Theo hồ sơ, ngày 5/7/2004, Công ty Kim Quy có tờ trình về việc lập dự án đầu tư xây dựng Động Tiên Sơn (thuộc phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa). Cùng ngày, UBND phường Hàm Rồng cũng có tờ trình đề nghị UBND TP Thanh Hóa cho phép Công ty Kim Quy phối hợp với UBND phường Hàm Rồng lập dự án đầu tư xây dựng và quản lý khai thác Động Tiên Sơn.
Ngày 28/7/2004, UBND thành phố có văn bản đồng ý cho Công ty Kim Quy tiến hành lập thủ tục đầu tư, mặt bằng quy hoạch định vị công trình, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt làm cơ sở thuê đất. Nêu rõ vị trí khu đất, phân định diện tích gần 4.3ha trong đó phần núi đá của động và Động Tiên Sơn gần 3.5ha; đất xây dựng cơ sở hạ tầng và dịch vụ trước động gần 0.8ha…
Khi Công ty Kim Quy chi trả hết tiền đền bù giải phóng mặt bằng; nhận chuyển giao toàn bộ diện tích đất của các hộ dân ảnh hưởng bởi dự án (cả trong và ngoài Động Tiên Sơn), ngày 8/1/2005, UBND phường Hàm Rồng bàn giao nguyên trạng Động Tiên Sơn và các công trình hiện có trên diện tích gần 4,3ha cho Công ty Kim Quy.
Ngày 25/7/2005, UBND phường Hàm Rồng và doanh nghiệp này ký kết "Hợp đồng hợp tác kinh doanh" (Hợp đồng số 01/HĐ-KT).
Không chỉ gặp khó khăn về vốn, giải phóng mặt bằng… hơn 10 năm qua, công ty này luôn đối diện với đơn thư phản ánh tố cáo của một số cá nhân. Nhiều nội dung tố cáo được các cơ quan kiểm tra, trả lời nhiều lần, khẳng định là không đúng.
Nhiều thời điểm, các đối tượng còn ngang nhiên dựng hàng rào ngăn chặn khách du lịch vào tham quan động; tự ý lập bãi xe trái phép, thu giá vé cao; phá đường do Nhà nước đầu tư đi vào Động Tiên Sơn… buộc chính quyền phải có các văn bản xử phạt hành chính, cưỡng chế, yêu cầu tháo dỡ hàng rào.
Đáng chú ý, tại nhiều văn bản, TP Thanh Hóa khẳng định: Hợp đồng giữa Công ty Kim Quy với phường Hàm Rồng là phù hợp. Gần đây nhất (năm 2019), tại văn bản trả lời các cơ quan, Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa khẳng định: “UBND thành phố đã có chủ trương cho UBND phường Hàm Rồng được hợp tác để khai thác đối với Động Tiên Sơn, được Sở VHTT& DL thống nhất.
Vì vậy, việc UBND phường Hàm Rồng hợp tác với Công ty Cổ phần Du lịch Kim Quy để quản lý, bảo vệ và phát huy hiệu quả Động Tiên Sơn là phù hợp. Được các cấp có thẩm quyền thẩm định, thỏa thuận”.
 |
Đường lên Động Tiên Sơn đã được đầu tư |
Thế nhưng, ngày 20/7/2021, Phó chủ tịch UBND TP Thanh Hóa Phạm Thị Việt Nga ký văn bản kết luận về việc kiểm tra dự án trên thì khẳng định: UBND phường Hàm Rồng ký hợp đồng trên là không đúng thẩm quyền; Công ty Kim Quy đầu tư xây dựng khi chưa có thủ tục giao đất, cho thuê đất; có công trình xây dựng không đúng mặt bằng quy hoạch. Văn bản này cũng yêu cầu thực hiện việc thanh lý, chấm dứt hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa UBND phường Hàm Rồng với Công ty Kim Quy.
Nhưng trước đó (năm 2015) cũng với nội dung kiểm tra trên, bà Phạm Thị Việt Nga cũng với tư cách Phó chủ tịch UBND TP Thanh Hóa từng ký văn bản khẳng định: “Dự án đầu tư xây dựng, khai thác nhằm phát huy giá trị di tích danh lam thắng cảnh Động Tiên Sơn của Công ty CPDL Kim Quy đã được các cấp có thẩm quyền thẩm định, thỏa thuận”.
Phía doanh nghiệp đề nghị, nếu phường thanh lý thì phải có phương án thanh lý, bồi thường tài sản mà doanh nghiệp đã đầu tư. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND phường Hàm Rồng Lê Thị Thanh nói: “Trách nhiệm của phường không thể bồi thường được. Phường lấy đâu ra tiền để bồi thường”.
Ngày 29/7/2021, Sở TN & MT tỉnh Thanh Hóa lại có kết luận về việc thanh tra việc sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư của Công ty Kim Quy tại phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa và khẳng định: “Sau khi được bàn giao đất, Công ty đã triển khai thi công hoàn thành dự án và đưa vào hoạt động từ năm 2016. Dự án đã đi vào hoạt động, sử dụng đất đúng mục đích được thuê và việc đầu tư xây dựng đúng mặt bằng quy hoạch được duyệt”.
Bất ngờ bị chấm dứt hợp đồng
Nhận thấy những nội dung tại kết luận ngày 20/7/2021 của UBND TP Thanh Hóa có nhiều nội dung chưa đúng, phía Công ty Kim Quy đã có nhiều phản hồi bằng văn bản, đối thoại trực tiếp cung cấp hồ sơ cho ngành chức năng của TP Thanh Hóa.
Tuy nhiên, TP Thanh Hóa vẫn giữ quan điểm trên. Nỗ lực để xin được đối thoại với lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa nhằm cung cấp những cơ sở pháp lý, lắng nghe tâm tư của doanh nghiệp, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp tục triển khai dự án, nhưng phía công ty vẫn chưa nhận được hồi âm. Các đơn thư chuyển đến cấp tỉnh đều được chuyển về cấp TP Thanh Hóa giải quyết.
Trong khi Công ty Kim Quy đang chờ đợi phản hồi của cấp tỉnh về khiếu nại kết luận của TP Thanh Hóa thì ngày 9/12/2021, phường Hàm Rồng tổ chức đối thoại với Công ty Kim Quy về vấn đề thanh lý hợp đồng (thực hiện theo kết luận của TP Thanh Hóa).
Phía doanh nghiệp đề nghị, nếu phường thanh lý thì phải có phương án thanh lý, bồi thường tài sản mà doanh nghiệp đã đầu tư. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND phường Hàm Rồng Lê Thị Thanh nói: “Trách nhiệm của phường không thể bồi thường được. Phường lấy đâu ra tiền để bồi thường”.
Ngày 16/12/2021, UBND phường Hàm Rồng có văn bản đơn phương chấm dứt hợp đồng số 01 (25/7/2005) với Công ty Kim Quy từ ngày 25/12/2021; yêu cầu Công ty Kim Quy bàn giao các hạng mục, công trình đất đai trước ngày 30/12/2021.
Tại đơn kêu cứu khẩn cấp của Công ty Kim Quy có phần ghi: Căn cứ các quy định của pháp luật, với phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm thì hà cớ gì phường Hàm Rồng và TP Thanh Hóa không thực hiện theo tôn chỉ ấy?
