 |
Đó là một “Trung tâm của trung tâm”, bởi lẽ Napoli lừng lẫy toàn cầu với tập đoàn mafia Camorra sừng sỏ...
Luật “bắt câm lặng” được Camorra thực hiện khá thành công. “Sợ” mafia phải trở thành tiềm thức từ thứ dân cho đến quan chức…
Dù vậy, không phải ai cũng sợ mafia. Chàng trai Roberto Saviano là một. Phần vừa trình bầy là một đôi nét mới lạ trong cuốn tiểu thuyết đầu tay Gomorra của chàng.
Dĩ nhiên so với nhiều tác phẩm nghệ thuật đề cập đến mafia. Trong Gomorra, Roberto Saviano không đi vào những cảnh chết chóc, bạo lực. Anh chỉ nêu lên các hoạt động bình thường của các băng đảng, của các ông trùm với tên tuổi và địa chỉ thực.
Gây sững sờ nhất cho các ông trùm là chàng trai không thêm bớt, bịa đặt, không có ý nói xấu hay phỉ báng họ. Tất cả được rút ra từ hàng ngàn trang hồ sơ của cảnh sát và tòa án. Cuốn sách dường như là một bộ tư liệu điều tra công phu và tỉ mỉ. Phần hư cấu làm nền cho bộ tư liệu. Cho nên, tác phẩm vẫn là một cuốn tự sự, và không ai có thể kiện nhà văn về chuyện “nghĩ ra” nhân vật và cốt truyện.
Chân tướng của Camorra đã được vạch ra chí lý. Ít ra, Camorra cũng bộc lộ bộ mặt thực nhất, rất “theo kịp thời đại”, của mafia toàn cầu. Tiểu thuyết Gomorra được công chúng Italia đón đọc nhiệt liệt. Ra mắt tháng chín 2006, đến nay, nó đã tiêu thụ được 900.000 bản. Ba mươi quốc gia đã mua bản quyền. Một số nước đã dịch xong. Ví dụ, CHLB Đức. Tại đây, 100.000 bản đã được mua trong ba tuần. Gomorra đã nhận nhiều giải thưởng văn chương, trong đó có giải đáng mơ ước nhất, Viareggio.
Tiếng vang hùng hồn đó là một lá chắn cho Roberto Saviano. Camorra không thể tha thứ cho hành động vạch mặt chỉ tên táo tợn của nhà văn trẻ. Sau nhiều cú điện thoại là lời tuyên án tử hình giữa thanh thiên bạch nhật.
Từ đầu tháng Mười năm ngoái, cha mẹ anh phải rời Napoli, mai danh ẩn tích. Anh cũng phải lánh nạn sang Roma. Anh từ bỏ nếp sống quen thuộc, không giao lưu trên mạng hay qua điện thoại, không nghỉ ngơi nơi danh lam thắng cảnh, không vào rạp xem phim hay đến các buổi diễn kịch, ca nhạc… Anh rút vào bí mật hoàn toàn.
Nhiều trí thức lớn của Italia công khai đề nghị chính phủ bảo vệ Roberto Saviano. Một nhóm cảnh sát đặc nhiệm được giao làm việc này. Cần đi đâu, chàng trai phải ngồi xe bọc thép, có ít nhất bốn cảnh sát đi cùng. Hành trình mỗi lần một khác.
Đáng khâm phục, Saviano không có vẻ sợ sệt. Đầu tháng Mười năm nay, nhân một cuộc mít tinh ủng hộ anh ở làng quê Casal di Principe, anh đã lên phát biểu. Một trùm mafia cố tình có mặt, oang oang khẳng định rằng Camorra sẽ cho anh một bài học, một cái “chết không kịp ngáp”. Sở dĩ như vậy là vì anh đã xúc phạm ông ta và đồng nghiệp, “đường đường là những ông chủ doanh nghiệp làm giầu cho quê hương”.
Giữa tháng Mười vừa rồi, do yêu cầu của phía bạn, Roberto Saviano sang Pháp và Đức giới thiệu sách của anh. Vừa đến sân bay, anh được lực lượng an ninh sở tại hộ tống về nơi ở, không phải khách sạn mà một căn phòng được giữ kín tên và canh phòng cẩn mật. Các cuộc phỏng vấn diễn ra tại đây. Thế giới mafia không chỉ ở Italia đang rung lên trước một đột phá khẩu bất ngờ.
Hóa ra “ông lớn trẻ” không thành thạo ngoại ngữ nào cả. Anh dồn hết thời gian cho những môn cần học. Tốt nghiệp khoa Triết ở Đại học Federico II tại Napoli, anh tham gia nghiên cứu về mafia và cộng tác đắc lực với tuần báo Expresso. Thành tựu nghiên cứu và báo chí gợi ý anh sáng tạo văn học.
Nghe lời khuyên của một nhà văn lớn, anh không loay hoay “tưởng tượng” mà viết về những trải nghiệm bản thân. Một trong những trải nghiệm ấy là việc linh mục làng quê anh Don Peppino Diana bị sát hại năm 1994 tại phòng ngủ, sau khi linh mục tổ chức một cuộc đi bộ chống Camorra. Chấn động tiếp theo xảy ra năm 1997. Cha anh, một bác sỹ can thiệp nhanh, đã cấp cứu kịp thời và giữ được mạng sống cho một bé trai 17 tuổi bị mafia dằn mặt. Hôm sau, cha bị mafia lừa đánh suýt chết…
Hà Thu Trang
(Theo nhiều tài liệu nước ngoài)
