Ngày mà những người khát khao đào thoát khỏi liên minh họ vốn gắn bó suốt 43 năm qua, vui mừng gọi là “Ngày độc lập”.
Những văn bản cổ xưa nhất của loài người, như “Sử thi Gilgamesh” từ 2.100 năm trước CN thời Babylon cổ đại, đã diễn tả cuộc đấu tranh, đào thoát đầu tiên của con người khỏi hoàn cảnh nguyên thủy.
Đó là sự chọn lựa của những nhóm người quyết định dừng chân ở lại định cư, trồng trọt, chăn nuôi, chống lại lực lượng du mục chuyên săn bắt hái lượm. Cuộc đấu tranh không hề dễ dàng.
Cuốn Đại sử - Từ vụ nổ lớn đến hiện tại của nữ GS Mỹ Cynthia Stokes Brown, nhắc đến thần thoại cổ Hebrew về Adam và Eva. Về Cain và Abel - những đứa con trai của họ, cũng với xung đột giữa đi-ở, để thoát ra khỏi lốt thợ săn và kẻ hái lượm.
Từ “ngày độc lập” Brexit nước Anh, nhận thấy con người thực ra không phải lúc nào cũng biết điều họ chọn lựa sẽ lành hay dữ. Họ chỉ cần tìm một trạng huống mới để mà hy vọng. Để thoát khỏi sự “tù túng” nhàm chán, giữa “lục địa già”.
Họ muốn xốc dậy tinh thần dân tộc chủ nghĩa. Muốn sở hữu đất nước, tiền bạc, biên giới và chính sách nhập cư riêng cho mình… Sau Brexit nước Anh, người ta đang nói đến những cuộc “đào thoát” khỏi EU tiếp theo, là Auxit ở Áo, Frexit với Pháp...?
Thế nhưng, tỉ lệ người dân muốn dứt áo ra đi 52% (Brexit) so với 48% những người đấu tranh đòi ở lại (Remain), càng khiến thời tiết chính trị xứ sở sương mù thêm mờ ảo.
Tỷ lệ mong manh, triệu người vui, cũng triệu người buồn. Báo chí loan tin, chỉ sau một đêm, đến sáng qua, đã có hơn 1 triệu người Anh cảm thấy hối hận, ký tên đòi tổ chức lại trưng cầu dân ý.
Một sự lưỡng lự điển hình của con người thời đại hôm nay. Khi thế giới công nghệ, tiện nghi đã phát triển đạt đến “ngưỡng chịu đựng” của các định chế được các tổ chức, quốc gia xây dựng nên. Khi con người đã mệt mỏi với văn minh vật chất.
Homo erectus - con người đứng thẳng - xuất hiện từ 1,8 triệu năm trước. Theo Cynthia Stokes Brown, toàn thể loài người khi đó chừng vài chục ngàn người. Di chuyển với tốc độ 16km một năm, họ mất dưới 2.500 năm để đi vòng quanh thế giới.
Nay con người hiện đại không thể tính hết được độ dài chặng đường đi suốt một đời. Nhưng với những Brexit như ở nước Anh, hàng rào lại được dựng lên, con người lại cần xin thị thực trên mỗi tờ giấy thông hành để đến với nhau.
Cha đẻ của Thuyết tiến hóa, không ai khác chính là một người Anh –Charles Darwin. Bậc thiên tài đã chỉ ra rằng con người chưa lúc nào là sinh vật hoàn thiện. Con người sẽ còn tiến hoá không ngừng.
Với muôn vàn mảnh vỡ của những brexit, remain trên đường đi…
