Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Bộ luật Dân sự (BLDS) sửa đổi, ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho hay: Qua thảo luận, có ý kiến đề nghị quy định việc xác định lại giới tính là trách nhiệm của cơ quan nhà nước, chứ không phải là trách nhiệm của cá nhân đã thực hiện.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hôi khẳng định, việc đăng ký thay đổi hộ tịch vừa là quyền, vừa là nghĩa vụ của cá nhân đã xác định lại giới tính. Trình tự, thủ tục, thẩm quyền của các cơ quan trong việc thực hiện đăng ký lại thực hiện theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Vì vậy, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định này như trong Dự thảo.
Về quy định chuyển đổi giới tính, ông Lý cho biết, việc chuyển đổi giới tính liên quan đến những yêu cầu và điều kiện khác nhau về độ tuổi, tình trạng hôn nhân, các vấn đề về an sinh xã hội, y tế và nhiều vấn đề xã hội khác. Pháp luật Việt Nam cần ghi nhận vấn đề này nhằm đáp ứng nhu cầu của một bộ phận trong xã hội, đồng thời cũng bảo đảm tính thận trọng, phù hợp với thông lệ quốc tế và không trái với truyền thống, phong tục tốt đẹp của dân tộc.
Ông Lý cho biết, quả lấy phiếu xin ý kiến đại biểu QH cho thấy, có 282/366 số phiếu thu được tán thành với quy định về việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật và việc thay đổi hộ tịch, các quyền nhân thân khác sau khi cá nhân chuyển đổi giới tính.
Với tinh thần đó, trên cơ sở phương án dự thảo do Chính phủ trình và kết quả lấy phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị QH cho tách quy định về chuyển đổi giới tính thành một Điều và chỉnh lý nội dung này theo hướng xác định: “Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan”.
Trao đổi với Tiền Phong về quy định trên, ông Ngô Văn Minh, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật cho hay, do Bộ luật Dân sự quy định, việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật nên phải tới khi Quốc hội ban hành về luật chuyển đổi giới tính thì các cá nhân mới được thực hiện. Như thế, có nghĩa là tới 1/1/2017, nếu quốc hội chưa ban hành luật về chuyển đổi giới tính thì quyền chuyển đổi giới tính ở trong nước vẫn sẽ bị “treo”.
