Sáng 20/11, tại phiên họp Quốc hội, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình giải trình, làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu về việc xác định thời điểm xác định giá trị tài sản trong vụ án.
Chánh án nêu hai lý do phải xác định hậu quả của một hành vi phạm tội tại thời điểm phạm tội.
Thứ nhất, tất cả yếu tố cấu thành phạm tội đều phải được xác định ở một thời điểm - đó là thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra.
"Không thể có việc hành vi, động cơ, mục đích, thủ đoạn xác định ở thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra, còn riêng hậu quả thì để vài, ba năm sau khi khởi tố mới xác định, điều đó là không công bằng", ông Bình khẳng định.
 |
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình. Ảnh Như Ý |
Thứ hai, hậu quả của hành vi phạm tội gây ra cho xã hội phải do chính hành vi đó gây ra, chứ không phải do các yếu tố bên ngoài.
"Việc lô đất tăng giá, ví dụ năm nay 100 tỷ, năm sau lên 200 tỷ, năm sau nữa lên 300 tỷ là do thị trường, không phải do hành vi đó gây ra", ông Bình dẫn chứng.
Theo Chánh án, nếu xác định đất như thế thì trong thực tế sẽ có những bất cập khác, ví dụ những vụ buôn lậu, hối lộ, trộm cắp, tham ô... chẳng hạn tham ô máy tính. Đất thì tăng theo thời gian, còn máy tính thì giảm theo thời gian, tính như vậy thì một số loại tội sẽ tăng, một số loại tội sẽ giảm.
Về hành lang pháp lý, theo ông Bình, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã có một nghị quyết theo yêu cầu của Quốc hội để hướng dẫn, tất cả các vụ án sẽ phải xử vào thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra, chứ không phải ở thời điểm phát hiện, vì có thể có vụ án nhiều năm sau mới phát hiện ra.
"Những vụ án xảy ra trước thời điểm có nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán, trái với quy định thì sẽ phải xem xét lại. Trình tự xem xét lại một vụ án thì phải theo trình tự của luật định", Chánh án TAND Tối cao nêu.
Trước đó, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) đề cập băn khoăn về 2 vụ án liên quan đất đai xảy ra tại Đà Nẵng là vụ án liên quan Vũ "nhôm" và vụ án Trần Văn Minh - cựu Chủ tịch thành phố Đà Nẵng.
Về vụ Phan Văn Anh Vũ và các bị cáo được TAND TP Hà Nội xử sơ thẩm và TAND cấp cao xử phúc thẩm, xác định thiệt hại của vụ án là 7 tài sản của Nhà nước mua, thuê trái phép, trị giá thiệt hại của tài sản được xác định tại thời điểm các bị cáo thực hiện nghi phạm tội là năm 2010 và 2011.
 |
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) |
Trong khi đó, vụ Trần Văn Minh và các bị cáo, cả bản án sơ thẩm của TAND thành phố Hà Nội và bản án phúc thẩm của TAND cấp cao tại Hà Nội lại xác định trị giá tài sản thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án, tức là thời điểm năm 2018.
"Tóm lại, hai vụ án đều được TAND TP Hà Nội và TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử đều liên quan tới 3 tài sản Nhà nước tại thành phố Đà Nẵng: nhà đất số 319 đường Lê Duẩn; dự án Việt ven biển, đường Trường Sa; đất công viên An Đồn cũ, nhưng lại không thống nhất trong cách xác định trị giá thiệt hại của tài sản", ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thuý nêu.
Bà đề nghị Chánh án TAND Tối cao trả lời vì sao Tòa án lại áp dụng không thống nhất việc xác định trị giá tài sản thiệt hại đối với 3 tài sản Nhà nước ở hai vụ án nói trên?
Bản án phúc thẩm số 158 có sự sai về quy định của pháp luật về việc xác định trị giá tài sản thiệt hại hay không?
“Hội đồng thẩm phán TAND cần làm gì để bảo đảm sự thống nhất, công bằng, khách quan trong việc xét xử hai vụ án nêu trên, tạo niềm tin cho cử tri về sự công minh của pháp luật”, bà Thúy nêu.
