Theo kết luận thanh tra, UBND huyện Hòn Đất thiếu chỉ đạo kiểm tra, xử lý, dẫn đến có 23 thửa đất công bị người dân lấn, chiếm; không kiểm tra, xử lý, ngăn chặn kịp thời, để doanh nghiệp tư nhân vào sử dụng, xây dựng hai sân quần vợt trên diện tích hơn 1.800m2 khi chưa có sự chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND tỉnh.
Ngoài ra, UBND huyện Hòn Đất đã giao đất cho các tổ chức sử dụng 45 nền trong các cụm dân cư và 15 nền trong các tuyến dân cư chưa đúng thẩm quyền quy định, không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được phê duyệt.
UBND huyện, Ban Quản lý tuyến cụm dân cư huyện Hòn Đất chưa quyết liệt tổ chức thu hồi nợ, chưa xử lý dứt điểm đối với 24 hộ dân trúng đấu giá và bán giá sàn các nền sinh lợi tại các cụm dân cư với số tiền 690 triệu đồng, để các hộ dân mua nền chính sách tại cụm dân cư nợ số tiền hơn 4,4 tỷ đồng.
Đối với UBND dân các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Hòn Đất, qua thanh tra, đoàn xác định các địa phương đã không lập báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hằng năm gửi đến UBND huyện theo Luật Đất đai năm 2013.
“UBND xã Lình Huỳnh và thị trấn Hòn Đất quản lý quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn chưa chặt chẽ; không ngăn chặn và xử lý kịp thời việc sử dụng đất không đúng mục đích, để 3 trường hợp tách thửa 3 khu đất nông nghiệp, rồi phân thành nhiều thửa nhỏ. Đồng thời, xây dựng đường nội bộ bê tông xi măng, đường đá bụi, sử dụng đất nông nghiệp xây 42 căn nhà ở và 2 nhà yến kiên cố sai mục đích sử dụng đất”, kết luận thanh tra nêu rõ.
Ngoài ra, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hòn Đất đã xác nhận đủ điều kiện để tách thửa và tham mưu Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường cho tách thửa đối với 3 trường hợp về thời gian chưa phù hợp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai tại địa phương.
Vẫn theo kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND thị trấn Hòn Đất và các xã Bình Giang, Mỹ Lâm, Thổ Sơn, Lình Huỳnh, Bình Sơn, Sơn Kiên, cùng Tổ công tác của Chủ tịch UBND huyện Hòn Đất đã không kịp thời phát hiện, xử lý hoặc tham mưu xử lý đối với 25 trường hợp vi phạm pháp luật đất đai, với diện tích hơn 21,5ha.
UBND các xã Mỹ Hiệp Sơn, Thổ Sơn, Nam Thái Sơn, Lình Huỳnh, Mỹ Phước, Mỹ Lâm và thị trấn Hòn Đất quản lý không chặt chẽ, không xử lý, để 296 hộ dân lấn, chiếm diện tích hơn 7,5ha đất. UBND xã Bình Giang chưa tổ chức thực hiện 2 nội dung tại 2 kết luận của Chủ tịch UBND huyện Hòn Đất năm 2016, 2017, chưa tiến hành kiểm tra, xử lý, để trên địa bàn còn 414 hộ lấn, chiếm diện tích trên 16ha tại các tuyến vượt lũ.
Từ các sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Kiên Giang kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang giao Sở Nội vụ tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với tập thể lãnh đạo UBND huyện Hòn Đất (giai đoạn từ 2015 đến nay).
Kiến nghị giao Sở TN&MT chỉ đạo Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với tập thể lãnh đạo Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hòn Đất; giao UBND huyện Hòn Đất tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với tập thể lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường; Ban Quản lý thực hiện cụm tuyến dân cư huyện Hòn Đất; UBND các xã, thị trấn (Bình Giang, Mỹ Phước, Mỹ Hiệp Sơn, Mỹ Lâm, Thổ Sơn, Lình Huỳnh, Nam Thái Sơn, Sóc Sơn, Hòn Đất).
Thanh tra tỉnh Kiên Giang cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Nội vụ tham mưu, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND huyện Hòn Đất (giai đoạn từ 2015 đến nay), với vai trò của người đứng đầu, người được phân công phụ trách nhưng thiếu đôn đốc, kiểm tra để chấn chỉnh, xử lý ngăn chặn kịp thời các vi phạm, dẫn đến xảy ra những hạn chế, khuyết điểm, vi phạm.
Thanh tra tỉnh Kiên Giang kiến nghị giao Chủ tịch UBND huyện Hòn Đất tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân là Chủ tịch UBND các xã, thị trấn vi phạm và một số cán bộ Địa chính-Xây dựng vi phạm như kết luận thanh tra đã nêu.