Chiều 30/1, tại TP Cần Thơ, Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với các bộ, ngành, địa phương để kiểm điểm, đôn đốc tiến độ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các dự án đường bộ cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Đến năm 2026, ĐBSCL sẽ có hơn 500 km đường cao tốc
Theo Bộ GTVT, đến thời điểm hiện nay, ĐBSCL đã hoàn thành và đưa vào khai thác theo quy mô giai đoạn 1 (4 làn xe) với tổng chiều dài 171 km cao tốc, gồm đoạn Bến Lức – Trung Lương (40 km); Trung Lương – Mỹ Thuận (51 km); Cao Lãnh – Lộ Tẻ (29 km); Lộ Tẻ - Rạch Sỏi (51 km), trong đó đoạn Cao Lãnh – Lộ Tẻ hiện tổ chức giao thông hỗn hợp, đoạn Lộ Tẻ - Rạch Sỏi sử dụng mặt đường láng nhựa để chờ lún, các tuyến này Bộ GTVT đang tiếp tục đầu tư để khai thác theo quy mô cao tốc.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm hỏi công nhân tại công trường dự án Cần Thơ - Hậu Giang. |
Còn 8 dự án đang thực hiện thi công và hoàn thiện các thủ tục đầu tư để triển khai bảo đảm cơ bản hoàn thành trong kỳ trung hạn giai đoạn 2021-2025, đưa vào khai thác toàn bộ các dự án trong năm 2026 với tổng chiều dài 463 km, tổng mức đầu tư khoảng 94.400 tỷ đồng. Như vậy, đến năm 2026, khu vực ĐBSCL sẽ có khoảng 554 km đường cao tốc, các tuyến cao tốc còn lại sẽ được đầu tư trong giai đoạn 2026-2030.
Các đại biểu cho rằng, 2 vấn đề lớn nổi lên của các dự án cao tốc trong khu vực là nguyên vật liệu đắp nền đường và công tác giải phóng mặt bằng. Theo tính toán, vật liệu đá, đất đắp lề cơ bản đủ trữ lượng, chất lượng, công suất khai thác đáp ứng nhu cầu các dự án. Tuy nhiên, nhu cầu vật liệu cát đắp nền đường của các dự án giai đoạn 2021-2025 là rất lớn, khoảng 47,81 triệu m3.
Các địa phương đã có kế hoạch bố trí đủ nguồn vật liệu đắp nền đối với các dự án do địa phương là cơ quan chủ quản. Riêng dự án thành phần đoạn từ thành phố Cần Thơ đến Cà Mau, tổng nhu cầu cát đắp nền khoảng 18,5 triệu m3 (phải thi công trong khoảng thời gian 18 tháng để chờ lún), hiện mới có tỉnh An Giang dự kiến cung cấp khoảng 1,1 triệu m3 cát từ nguồn tăng 50% công suất các mỏ đang khai thác.
Bộ GTVT đề nghị UBND các tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long ưu tiên nguồn vật liệu cát cho dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau và hướng dẫn chủ đầu tư, nhà thầu thi công hoàn thiện các thủ tục mở mỏ trong tháng 2/2023 để có thể khai thác, cung cấp phục vụ thi công. Trước mắt, khi chưa hoàn tất các thủ tục khai thác các mỏ mới, chỉ đạo các sở, ngành liên quan của địa phương thực hiện thủ tục tăng 50% công suất các mỏ cát đang khai thác để cung cấp ngay cho dự án.
Bố trí vốn gấp 3 lần so với nhiệm kỳ trước
Tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, các Đại hội Đảng toàn quốc gần đây đã xác định phát triển hạ tầng là một trong 3 đột phá chiến lược. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt mục tiêu phấn đấu tới 2025 có 3.000 km cao tốc và tới 2030 có ít nhất 5.000 km cao tốc.
Trong nhiệm kỳ này, đến nay, Chính phủ đã bố trí được khoảng 480.000 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước cho phát triển hạ tầng giao thông, cao gấp 3 lần so với nhiệm kỳ trước, từ nhiều nguồn gồm đầu tư công, chương trình phục hồi và phát triển, nguồn tăng thu, tiết kiệm chi, từ ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương; đồng thời huy động các nguồn lực xã hội.
 |
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại buổi làm việc (Ảnh: VGP). |
Nêu rõ ĐBSCL có 2 "nút thắt" phát triển về hạ tầng và nhân lực, Thủ tướng cho biết, dành nguồn lực tương đối lớn cho hệ thống đường cao tốc và các loại hình giao thông khác tại ĐBSCL, quyết tâm trong nhiệm kỳ này làm thay đổi hệ thống giao thông tại miền Tây, nhất là hệ thống đường cao tốc, cảng biển, đường thủy nội địa.
Thủ tướng cũng cho biết, ý tưởng phát triển tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, trong đó dự kiến sẽ làm trước đoạn TPHCM - Cần Thơ.
Bên cạnh đó, Thủ tướng lưu ý, với việc phân cấp, phân quyền cho các địa phương là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, chủ đầu tư các dự án cao tốc, cùng với phân bổ nguồn lực phù hợp, các địa phương phải nâng cao năng lực cán bộ thực thi. Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT tổ chức hội nghị với các địa phương để trao đổi kinh nghiệm.
Khẳng định công tác giải phóng mặt bằng có ý nghĩa quyết định tới tiến độ các dự án, nhưng cũng là vấn đề nan giải nhất với các dự án hạ tầng chiến lược, Thủ tướng đề nghị các Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng ban chỉ đạo về giải phóng mặt bằng, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tập trung giải phóng mặt bằng, nhanh chóng ổn định cuộc sống người dân bị ảnh hưởng và làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để "thông" tư tưởng người dân, nếu còn vướng mắc thì đối thoại, không để mất trật tự, an toàn xã hội.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm theo nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về nguyên vật liệu cho các dự án, tinh thần là cắt giảm tối đa khâu trung gian, tránh đội giá, giảm thời gian, thủ tục, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp. Kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh việc cấp các mỏ nguyên vật liệu, xử lý nghiêm các sai phạm, không để tình trạng tài nguyên là của đất nước, của nhân dân nhưng nhiều mỏ đất, đá… lại giao tư nhân quản lý và họ lợi dụng để "bắt chẹt", nâng giá, gây khan hiếm nguyên vật liệu, ảnh hưởng tới tiến độ dự án.
