 |
Một đài quan sát ở khu vực biên giới giữa Hàn Quốc và Triều Tiên. (Ảnh: Reuters) |
Việc Triều Tiên phóng thử hàng loạt tên lửa trong tháng 1 vừa qua cho thấy nỗ lực của ông Moon nhằm đạt được bước đột phá trước khi nhiệm kỳ tổng thống kết thúc vào tháng 5 đã thất bại. Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un gợi ý rằng ông có thể ra lệnh thực hiện thử hạt nhân hoặc tên lửa đạn đạo liên lục địa lần đầu tiên kể từ năm 2017.
“Nếu hàng loạt vụ phóng tên lửa của Triều Tiên đi xa đến mức từ bỏ việc dừng thử tên lửa tầm xa, bán đảo Triều Tiên có thể ngay lập tức quay về thời kỳ khủng hoảng mà chúng ta đối mặt 5 năm trước”, ông Moon nói trong bài trả lời báo chí Hàn Quốc.
“Ngăn chặn một cuộc khủng hoảng như vậy thông qua đối thoại và ngoại giao bền bỉ sẽ là nhiệm vụ mà lãnh đạo chính trị của các nước liên quan phải cùng nhau thực hiện”, ông Moon nói.
Ông Moon bày tỏ quan ngại khi hàng loạt vụ thử tên lửa xảy ra gần thời điểm cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc vào ngày 9/5, khi ứng viên của đảng Dân chủ cầm quyền đang phải cạnh tranh quyết liệt với đối thủ của phe bảo thủ.
Ông Moon thừa nhận rằng ông không còn thời gian nữa, nói rằng một cuộc gặp thượng đỉnh vào phút chót với ông Kim hay việc Triều Tiên chấp thuận đề xuất của ông về việc chính thức tuyên bố chấm dứt chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 khó có thể diễn ra trước khi ông rời ghế tổng thống.
Tuy nhiên, ông cho biết Mỹ và Hàn Quốc đã đồng ý về nội dung bản tuyên bố, và cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Kim với Tổng thống Mỹ Joe Biden “chỉ là vấn đề thời gian” nếu tất cả các bên đều muốn tránh khủng hoảng.
“Vì đối thoại là cách duy nhất để giải quyết vấn đề, nên một cuộc gặp giữa Tổng thống Biden với Chủ tịch Kim cuối cùng sẽ diễn ra”, ông nói.
Ông Moon đã nỗ lực thúc đẩy việc chính thức kết thúc chiến tranh Triều Tiên để thay thế thoả thuận ngừng bắn trước đây.
“Ít nhất tôi muốn tạo điều kiện chín muồi cho việc tuyên bố kết thúc chiến tranh và chuyển giao điều đó cho chính quyền tiếp theo”, ông Moon cho biết.
Ông cho rằng thành tích đáng kể nhất của ông là giúp “chuyển hướng sang đối thoại và ngoại giao thay vì đối đầu quân sự”.
Tuy nhiên, ông nói rằng điều đáng tiếc nhất là thất bại của cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai, khi ông Kim và Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đó rời khỏi Hà Nội mà không đạt được thoả thuận nào nhằm giảm vũ khí của Triều Tiên và nới lỏng trừng phạt.
Trong cuộc điện đàm với đồng cấp Mỹ và Nhật Bản ngày 10/2, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Suh Wook nói rằng những vụ phóng tên lửa gần đây của Triều Tiên gây ra “mối đe doạ nghiêm trọng và trực tiếp”, đồng thời tuyên bố Seoul sẽ tăng cường năng lực ứng phó dựa trên quan hệ liên minh với Mỹ.
Chính quyền Biden khẳng định sẵn sàng gặp Triều Tiên bất kỳ lúc nào mà không cần điều kiện tiên quyết, nhưng Bình Nhưỡng nói sẽ không nối lại đối thoại trừ khi Washington và Seoul từ bỏ “những chính sách thù địch” như tập trận chung, trừng phạt và tập hợp vũ khí.
Dù đàm phán bế tắc, ông Moon nói rằng các trao đổi cần thiết với ông Kim vẫn được tiếp tục, và ông không nghĩ Tổng thống Biden sẽ quay lại với chính sách “kiên nhẫn chiến lược” thời Obama vì đang nỗ lực thực chất để nối lại đối thoại.
