Yêu cầu này được Thủ tướng đặt ra với lãnh đạo các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long tại diễn đàn “Vì Đồng bằng sông Cửu Long thịnh vượng và thích ứng khí hậu” tổ chức ngày 27/6.
Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, không chỉ được nhắc tới là vựa lúa lớn nhất nhì cả nước, Đồng bằng sông Cửu Long còn là vùng đất hội tụ của nhiều loại nông sản, đặc sản trái cây có tiếng.
“Phải xây dựng các loại nông sản của Đồng bằng sông Cửu Long như bưởi da xanh Bến Tre, quýt hồng Lai Vung (Đồng Tháp), xoài cát Hòa Lộc (Đồng Tháp)… thành thương hiệu trái cây cao cấp, hiện diện trong hệ thống bán lẻ ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, EU… và phải mang thương hiệu Việt Nam đích thực, chứ tuyệt đối không thể vô danh, bị lạm dụng, đóng dưới nhãn mác của các nhà phân phối trung gian”, Thủ tướng quả quyết.
Ông cũng lưu ý, cần tránh tình trạng ở Mỹ mọi người mua nước mắm thương hiệu Phú Quốc của Việt Nam nhưng do Thái Lan sản xuất, hoặc các nước nhập giống cây của Thái về trồng, trong khi ta hoàn toàn có thể làm được hoặc làm tốt hơn. “Thực hiện được tầm nhìn này coi như chúng ta đã hoàn thành được một trong những sứ mệnh khó khăn nhất của sự nghiệp công nghiệp hóa nông nghiệp”, Thủ tướng nói.
Không chỉ nhắc nhở Đồng bằng sông Cửu Long phải làm mới cách xây dựng thương hiệu cho mặt hàng nông sản xuất khẩu, người đứng đầu Chính phủ cũng nhìn nhận, sự sụt giảm sản lượng nông nghiệp ở vùng này sẽ tác động rõ nét đến giá lương thực, làm suy yếu an ninh lương thực của toàn cầu, do đây là vựa lúa lớn nhất của Việt Nam, chiếm 90% tổng sản lượng gạo xuất khẩu của cả nước, một phần năm lượng gạo thương mại toàn cầu. Ông cho rằng, Đồng bằng sông Cửu Long được thiên nhiên ưu đãi, được Nhà nước quan tâm hỗ trợ, nhưng kết quả đạt được chưa xứng với tiềm năng, đời sống người nông dân còn nhiều khó khăn.
Nguyên nhân được Thủ tướng chỉ ra là do thiếu sự liên kết một cách hiệu quả giữa các tỉnh. “Có tình trạng tỉnh nào biết tỉnh đó, thiếu kế hoạch liên kết vùng để hỗ trợ nhau cùng phát triển”, ông nói.
Thứ hai là việc kêu gọi đầu tư phát triển công nghiệp gặp khó khăn vì thiếu các điều kiện như xa nguồn năng lượng, suất đầu tư xây dựng lớn do xa nguồn cung cấp nguyên vật liệu. Các nhà đầu tư chủ yếu khai thác nhân công giá rẻ và hưởng các ưu đãi.
Thứ ba là chưa có chiến lược phát triển công nghiệp phù hợp, tương xứng với thế mạnh của vùng. Ngành chế biến thủy hải sản tuy có nhiều tiến bộ nhưng vẫn thiếu những cách làm mới, hiện đại, sáng tạo; chưa biết cách tối ưu hóa chuỗi sản xuất.
Thứ tư, chất lượng và số lượng thủy hải sản không ổn định, hàm lượng khoa học công nghệ thấp, tư duy thị trường còn manh mún, nên sản phẩm chưa đủ đa dạng đáp ứng các nhu cầu cao cấp của thị trường để qua đó xác lập uy tín, thương hiệu quốc tế của sản phẩm.
Thứ năm, là vựa lúa cả nước nhưng chưa tạo dựng được thương hiệu, uy tín, giá trị gia tăng vẫn thấp, nên giá trị xuất khẩu không cao.
Vì lẽ đó, để thương hiệu trái cây của Đồng bằng sông Cửu Long phát triển hơn nữa, Thủ tướng yêu cầu Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ và các tỉnh phối hợp cùng các cơ quan chức năng của Chính phủ tập trung chỉ đạo xây dựng liên kết vùng, tạo nên chuỗi liên kết về sản xuất và dịch vụ. Đồng thời, chú trọng thương hiệu sản phẩm, lấy chất lượng và giá trị gia tăng làm cốt lõi, thay vì chạy theo số lượng; ưu tiên phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp gắn với đối phó biến đổi khí hậu bằng giải pháp công trình và phi công trình.
