Ngoài ra, Petrolimex còn chưa quản lý chặt chẽ xăng dầu tiêu thụ trước các thời điểm điều chỉnh giá, khi sản lượng bán ra tăng bất thường 2,3 - 6,7 lần…
Chưa xin nhưng vẫn vượt rào đầu tư ngoài ngành
Theo Thanh tra Chính phủ, Petrolimex có nhiều khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản và cổ phần hóa doanh nghiệp. Cụ thể, Công ty mẹ - Tập đoàn đã đầu tư tài chính ngoài ngành nghề kinh doanh chính (ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản) với tổng số tiền 2.255,6 tỷ đồng, trong đó nhiều khoản đầu tư với giá trị lớn không đúng quy định.
Điển hình như việc tăng vốn đầu tư vào PG Bank 400 tỷ đồng (chiếm 40% vốn điều lệ của đơn vị nhận góp vốn) và Công ty cổ phần Bảo hiểm Petrolimex 171,3 tỷ đồng (chiếm 51% vốn điều lệ của đơn vị nhận vốn góp) mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ.
“Petrolimex cũng chưa quản lý chặt chẽ xăng dầu tiêu thụ trước các thời điểm điều chỉnh giá. Thực tế, sản lượng xăng xuất bán trước thời điểm tăng giá tại một số công ty xăng dầu thành viên tăng bất thường từ 2,3 - 6,7 lần so với sản lượng bán bình quân. Đây là dấu hiệu sơ hở trong quản lý, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng nhưng tập đoàn chưa có biện pháp quản lý, khắc phục”.
Thanh tra Chính phủ
kết luận
Tập đoàn này cũng tăng vốn đầu tư 51 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Bất động sản Petrolimex mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương đồng thời sử dụng vốn kinh doanh 231,9 tỷ đồng để đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, không đúng với Nghị quyết của Hội đồng quản trị.
Ngoài ra, đơn vị còn ủy thác cho các đơn vị thành viên vay dài hạn để đầu tư xây dựng các công trình, dự án tổng cộng 414,6 tỷ đồng từ vốn chiếm dụng trong thanh toán, chưa được bố trí nguồn vốn cho đầu tư xây dựng. Việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành theo chủ trương của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng chưa thực hiện nghiêm.
Đánh giá của Thanh tra Chính phủ cũng cho thấy, một số khoản đầu tư của công ty mẹ hiệu quả thấp. Tập đoàn đầu tư 178,5 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Nhiên liệu bay Petrolimex và Công ty Bất động sản Petrolimex kém hiệu quả; đầu tư 38,8 tỷ đồng vào Công ty Thương mại Tuyên Quang, Công ty TNHH Hóa chất PTN và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Vân Phong từ năm 2010 đến thời điểm thanh tra không có cổ tức.
Không chỉ Công ty Mẹ có vấn đề về đầu tư ra bên ngoài, các công ty con của Petrolimex cũng bị điểm danh vì có những vấn đề trong đầu tư vốn. Như Công ty cổ phần Vận tải Xăng dầu Vipco (Công ty Vipco) đầu tư hơn 56 tỷ đồng vào Công ty cổ phần An Phú nhưng có nguy cơ mất vốn do kinh doanh thua lỗ. Tổng công ty cổ phần Hóa dầu Petrolimex cũng đầu tư 5 tỷ đồng vào Công ty trách nhiệm hữu hạn Đầu tư Thương mại PLG và bị thua lỗ 134 triệu đồng. Việc thanh toán 369 triệu đồng lãi suất sử dụng vốn góp trong thời gian Công ty TNHH Đầu tư Thương mại PLG làm thủ tục giải thể là bất hợp lý.
Về công tác quản lý hoạt động kinh doanh của Petrolimex và các công ty xăng dầu thành viên, Thanh tra Chính phủ cũng cho thấy doanh nghiệp này đã xác định sai sản lượng xăng dầu tiêu thụ thực tế, dẫn đến trích thiếu Quỹ bình ổn giá tổng cộng 4,89 tỷ đồng.
Năm 2011, tập đoàn đã chỉ đạo các công ty xăng dầu thành viên kinh doanh có lãi trích lập Quỹ Bình ổn giá và thực tế 11 công ty đã trích tổng cộng 221,2 tỷ đồng không đúng đối tượng theo quy định. Petrolimex cũng hạch toán vào chi phí xăng dầu hao hụt vượt định mức, không đúng quy định của Quy chế kinh doanh xăng dầu, làm giảm hiệu quả kinh doanh 6,99 tỷ đồng.
Vốn nhà nước “chảy” vào nơi kém hiệu quả?
Trao đổi với PV Tiền Phong chiều 6/9, người phát ngôn của Petrolimex, Phó tổng giám đốc Trần Ngọc Năm cho biết, tập đoàn không có bình luận gì thêm về những kết luận của Thanh tra Chính phủ đánh giá về hoạt động của tập đoàn. “Những kết luận của Kiểm toán Nhà nước hay của Thanh tra Chính phủ, tập đoàn đều nghiêm túc thực hiện”, ông Năm nói.
Đánh giá về quản lý sử dụng vốn tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước tại hội thảo báo cáo kinh tế vĩ mô, TS. Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế T.Ư (CIEM) cho rằng, đây là một nghịch lý trong việc đầu tư sử dụng vốn ở Việt Nam. Bình thường, vốn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước sẽ chảy sang nơi có hiệu quả sử dụng cao hơn, nhưng nước ta lại đang có xu hướng ngược lại.
“Bên cạnh việc thích rót vốn vào những ngành kém hiệu quả, hiệu quả thấp, nhiều doanh nghiệp lại chọn rót vốn vào những ngành có năng suất lao động thấp, thậm chí đầu tư bị âm (lỗ). Thời gian qua nhiều doanh nghiệp nhà nước bị thua lỗ, thậm chí bị mất cả vốn đầu tư khi đổ tiền vào ngân hàng, tài chính, bất động sản”, ông Cung cho biết.
Theo lãnh đạo CIEM, một nghịch lý hiện nay chính là việc vốn ở những doanh nghiệp có quy mô lớn khi đầu tư ra bên ngoài thường có hiệu quả rất thấp. Vấn đề quan trọng nhất là cần phải cải thiện hiệu quả đầu tư, sử dụng vốn đầu tư. Việc đầu tư ngoài ngành, không phải những lĩnh vực chính của doanh nghiệp đã khiến nhiều đơn vị phải trả giá thời gian qua.
