Chợt nhớ câu ca về những thức ngon nức tiếng một thời “Dưa La. Cà Láng. Nem Báng. Tương Bần. Nước mắm Vạn Vân. Cá rô Ðầm Sét”.
Xôi cá rô đồng
Ngày nay, muốn ăn dưa La, cà Láng, nem Báng, tương Bần, hay nước mắm Vạn Vân đều có thể tìm. Nhưng cá rô Ðầm Sét chính gốc thì khó lòng tìm nổi. Vùng ao đầm quanh Làng Bảy, Làng Tám thuộc Quận Hoàng Mai, Hà Nội, ngày nay đã bị lấp sạch cho một đô thị lên cơn khát đất vô hạn độ.
Ấy thế nhưng xôi cá rô, dù là cá rô nuôi, vẫn là một món ngon khó cưỡng.
Chị hàng xôi miệng nói tay làm bày cho tôi cách đồ xôi sao cho dẻo. Gạo nấu xôi phải là gạo mới. Ngon nhất là giống gạo ngược, hạt to, dài, đem ngâm chừng 2- 3 giờ trong nước ấm. Xôi đồ đến giữa chừng có thể đặt lên trên chõ miếng mỡ gà để xôi được mềm và bóng.
Cá rô làm sạch lọc lấy thịt, rửa qua bằng nước pha giấm, rượu và gừng rồi ướp cùng hành, hạt tiêu, nước mắm, gia vị khoảng một giờ. Khi cá ngấm đem rán vàng rồi giã thô trong cối. Sau cùng sao cá cho khô là được.
Xôi ngon và ngậy là ở hành phi. Hành củ thái lát mỏng phải để trên chảo nóng cho khô sém trước khi cho dầu ăn vào, có thế hành mới giòn đều mà không bị cháy.
Xôi, nhất là xôi cá rô, không ưa những người ăn vội. Trong sáng mai giá lạnh, phải ăn từ từ để cái vị ngầy ngậy của mỡ gà trong xôi tan ra, vị cay cay của hạt tiêu ẩn mình trong cá. Và hành phi thơm hơn hết khiến nước miếng ứa ra kích thích sự ăn. Sau mỗi miếng xôi, người ấm dần và cái lạnh mùa đông như ở tận đâu xa lắm.
Cháo cá rô đồng
Cá rô đồng ngoài ăn cùng xôi có thể nấu cháo rất ngon, đặc biệt tốt cho trẻ em biếng ăn, chậm lớn. Chỉ cần 3-5 con cá, 100g đậu xanh nguyên vỏ và chút gạo tẻ cho món cháo.
Cá rô đem luộc chín, gỡ lấy thịt, xào qua với hành cho thơm. Gạo nấu cùng đỗ xanh thành cháo sau đó cho cá và gia vị vừa đủ, ăn nóng. Món cháo này không cần ăn quá đặc để tránh ngấy.
Cá rô đồng là loại thực phẩm dân dã, ngon và bổ. Thành phần dinh dưỡng trong cá rô đồng cũng rất phong phú. Trong 100g thịt cá rô đồng chứa 20,3g chất đạm,1,5g chất béo và các chất khoáng vi lượng như calcium, phosphorus, sắt, vitamin B1, B2.
Theo y học cổ truyền, thịt cá rô đồng có vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ khí huyết, ích tỳ vị, rất tốt cho người khí huyết suy, cơ thể suy nhược, tỳ vị yếu, ăn uống không tiêu.
Một số bài thuốc từ cá rô đồng
Trị hanh nhiệt, chữa ho có đờm vàng do phế nhiệt: cá rô đồng 3 - 5 con, rau má 200g. Cá rô nướng gỡ lấy thịt, xương cá giã nhuyễn lọc lấy nước vừa đủ. Rau má rửa sạch, thái nhỏ. Ðun sôi nước, cho cá cùng rau má và vài lát gừng, gia vị vào làm canh, ăn nóng.
Trị ngủ kém, suy nhược thần kinh, táo bón: cá rô 200g, rau rút 200g.
Cá làm sạch, luộc chín, gỡ lấy thịt, ướp gia vị. Phần xương cá đem giã nhỏ, lọc lấy nước nấu chung với nước luộc cá. Rau rút 300g, bỏ rễ và lớp phao trắng bên ngoài, rửa sạch, cắt khúc. Nấu nước cá sôi, cho thịt cá vào, đến khi sôi lại thì cho rau rút cùng gia vị vào làm canh, ăn nóng.
