Từ khi nắm quyền, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte khiến quan hệ Philippines - Mỹ trở nên trắc trở và mức độ hợp tác quân sự giảm bớt, nhưng lại có những bước đi thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc và Nga. Dù hợp tác song phương bằng lời lẽ vẫn nhiều hơn thực tế, nhưng Philippines và Nga đã có những bước đi thực chất đầu tiên.
Một minh họa cho sự chuyển đổi trong quan hệ đối ngoại của Philippines từ khi ông Duterte lên nắm quyền là việc hai tàu chiến Nga đang có chuyến thăm 4 ngày đến Manila trong tuần này. Đây là cuộc tiếp xúc hải quân chính thức đầu tiên giữa hai nước.
Nhân dịp này, Đại sứ Nga tại Philippines Igor Anatolyevich Khovaev đã mở cuộc họp báo trên boong tàu chống ngầm Admiral Tributs. Đại sứ Nga nói rằng, ông hiểu Philippines có ý định đa dạng hóa các quan hệ đối ngoại.
“Đó không phải sự lựa chọn giữa những đối tác này với đối tác khác. Đa dạng hóa nghĩa là giữ quan hệ với các đối tác truyền thống và có thêm các đối tác mới. Vì thế, Nga sẵn sàng trở thành đối tác mới đáng tin cậy và người bạn thân thiết của Philippines”, ông nói.
“Chúng tôi không can thiệp vào quan hệ của các bạn với những đối tác truyền thống và các đối tác truyền thống của các bạn nên tôn trọng lợi ích của Philippines và Nga”, Đại sứ Nga nói.
Chuyến thăm của 2 tàu hải quân Nga diễn ra chưa đầy 1 tháng sau khi ông Duterte cử hai bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng sang Mátxcơva để bàn bạc các thỏa thuận vũ khí sau khi một thượng nghị sĩ Mỹ tuyên bố sẽ chặn thương vụ bán 26.000 khẩu súng trường cho Philippines vì quan ngại số người chết trong cuộc chiến chống ma túy mà ông Duterte triển khai ngày càng tăng.
Đại sứ Khovaev nói rằng, Nga có rất nhiều loại vũ khí có thể bán. “Chúng tôi sẵn sàng cung cấp các loại vũ khí nhỏ và nhẹ, một số máy bay, trực thăng, tàu ngầm và nhiều, nhiều loại vũ khí khác. Các loại vũ khí phức tạp. Không phải những vũ khí đã qua sử dụng”, ông Khovaev nói.
Đại sứ Nga cũng khẳng định việc bán những loại vũ khí này sẽ tuân thủ luật pháp quốc tế. Ông Khovaev nói vẫn quá sớm để bàn về quy mô hợp tác quân sự, nhưng với hàm ý rõ ràng nói về Mỹ, rằng các đồng minh cũ không nên lo lắng. “Các đối tác truyền thống không nên quan ngại về hợp tác quân sự… Nếu họ quan ngại, nghĩa là họ cần từ bỏ câu chữ sáo rỗng”, Reuters dẫn lời Đại sứ Nga.
Sẽ mua máy bay không người lái...
Sau chuyến thăm Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana nói rằng, Mátxcơva đã bày tỏ quan tâm việc thúc đẩy hợp tác quốc phòng trên nhiều lĩnh vực, trong đó có việc bán thiết bị cho Manila, nhưng Philippines sẽ chỉ mua một số loại vũ khí phù hợp nhu cầu, năng lực và ngân sách của mình.
Những vũ khí, khí tài như máy bay không người lái, súng bắn tỉa… sẽ dễ mua hơn các phương tiện lớn như tàu ngầm. Việc mua các vũ khí đó vẫn đang được Philippines cân nhắc, ông Lorenzana nói.
Mỹ và Philippines vẫn tập trận chung thường niên, nhưng ông Duterte đã quyết định giảm số lượng cũng như đưa các cuộc tập trận trên biển ra khỏi khu vực tranh chấp trên biển Đông để trấn an Trung Quốc.
Hôm 3/1, chuẩn đô đốc Eduard Mikhailov, Phó tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương thuộc Hải quân Nga, nói rằng, Nga muốn tập trận trên biển Đông với Philippines để chống khủng bố và cướp biển.
Ông Mikhailov tỏ ra rất lạc quan khi nói về kỳ vọng của Mátxcơva đối với quan hệ hợp tác quân sự giữa hai nước trong tương lai. Ông nói Nga “khá chắc chắn” rằng trong tương lai, các cuộc tập trận chung giữa hai nước sẽ được triển khai với nhiều mức độ phức tạp khác nhau.
