Mỹ lục đục với phiến quân đồng minh trên chiến trường Syria

Khi các lực lượng trung thành với Tổng thống Syria Bashar al-Assad đẩy mạnh tấn công lên khu vực phía bắc Syria, bất đồng giữa Washington và các lực lượng phiến quân "ôn hòa" ngày càng sâu sắc, theo VOA.

Họ nhấn mạnh rằng nỗ lực tấn công của quân chính phủ chưa có tác động xấu đến cuộc chiến chống nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria, nhưng họ lo ngại điều này chỉ là vấn đề thời gian.

Tại cuộc họp báo ở Lầu Năm Góc vào tuần trước, người phát ngôn cho chiến dịch chống IS của quân đội Mỹ, đại tá Steve Warren, nói: "Chúng tôi lo ngại rằng các lực lượng mà chúng tôi đang hợp tác để tập trung chống IS lại phải đang tập trung vào những việc khác".

Các quan chức Mỹ đã thấy những dấu hiệu cho thấy các nhóm phiến quân "ôn hòa" đang di chuyển các nguồn lực chống IS ở phòng tuyến Marea (kéo dài từ thị trấn Marea, phía bắc Syria đến biên giới Thổ Nhĩ Kỳ) để chặn bước tiến công của quân chính phủ Syria.

Thị trấn Marea nằm gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Đồ họa: BBC 

Nhận định về động thái trên, đại tá Steve Warren nói: "Việc này làm xói mòn sức chiến đấu".

Những phát biểu như vậy đã làm chỉ huy phiến quân "ôn hòa" giận dữ. Họ nói họ phải đối mặt với mối đe dọa không chỉ từ phía nam mà còn từ Các đơn vị bảo vệ nhân dân (YPG), nhánh vũ trang của Ủy ban người Kurd tại Syria. YPG hiện tại vẫn là đồng minh trọng yếu của Mỹ trong cuộc chiến chống IS.

Các nhóm phiến quân "ôn hòa" cáo buộc người Kurd ở Syria đang thay đổi chiến thuật, giảm tập trung sức chiến đấu đối với IS để đánh chiếm các khu vực mà nhiều nhóm đối lập ở Syria nắm giữ. Họ cũng cáo buộc người Kurd đang hợp tác với chính phủ Syria và không quân Nga.

"Các cuộc không kích của Nga đang yểm trợ cho YPG ở trên mặt đất. Chúng tôi thấy điều này xảy ra mỗi ngày", Zakaria Malahefji, người phụ trách chính trị của lữ đoàn Fastaqim Kama Umirt với 3.000 tay súng, cho biết. Lữ đoàn Fastaqim Kama Umirt đang liên minh với nhóm phiến quân ôn hòa Jaish al-Mujahideen.

Các phe trong cuộc nội chiến Syria. Đồ họa: NYTimes

Các quan chức Mỹ bác bỏ những cáo buộc đó và cho rằng YPG đang thực sự hỗ trợ cho phiến quân "ôn hòa" bằng cách cản trở quân chính phủ tiến lên phía bắc, giúp phiến quân "ôn hòa" có thể tập trung chiến đấu chống IS.

"Tôi không rõ liệu chúng ta có bằng chứng nào cho thấy người Kurd ở thị trấn Afrin (bắc Syria) đang hợp tác với chính phủ Syria hay không", đại tá Warren nói

Dù vậy, ông thừa nhận lực lượng người Kurd ở Syria chỉ chịu sức ép nhỏ từ quân chính phủ Syria. Ông kêu gọi các đồng minh của Mỹ gồm các nhóm phiến quân ôn hòa và YPG tập trung vào sứ mệnh chống IS do Mỹ dẫn đầu, thay vì chống lại nhau.

"Chúng tôi muốn họ ngừng đánh lẫn nhau, hãy tập trung chống IS", ông Warren nói.

Tuy nhiên, theo VOA, những lời phát biểu như vậy chỉ khiến bất đồng giữa Mỹ và các nhóm phiến quân ôn hòa ngày càng nới rộng.

"Về mặt chiến thuật, YPG đang hành động như một kẻ phá bĩnh. Họ nói không hợp tác với chính phủ Syria nhưng đó là lời nói dối", tướng Salem Idris, cựu tham mưu trưởng của nhóm nhiến quân Quân đội tự do Syria (FSA) mà Mỹ hậu thuẫn nói.

Lực lượng người Kurd. Ảnh: AFP

Nhiều quan chức và các nhà phân tích cũng cho rằng người Kurd ở Syria đang hành động "như những kẻ cơ hội".

"Người Kurd đang chơi ván bài riêng của họ để thành lập nhà nước riêng", theo ông Bassam Barabandi, cựu quan chức ngoại giao Syria, người đồng sáng lập tổ chức Người dân đòi hỏi thay đổi (People Demand Change) có trụ sở ở Washington D.C.,  nhằm vận động những thay đổi lớn ở Trung Đông và Bắc Phi.

"Nếu họ không nhận được thứ họ muốn từ Mỹ, họ sẽ quay sang Nga", ông Barabandi nói. 

Tuy nhiên, khi người Kurd tại Syria tập trung giành đất trong ngắn hạn, gây ảnh hưởng cho các nhóm phiến quân ôn hòa, Mỹ có thể không còn đồng minh đáng tin cậy trên mặt đất trong cuộc chiến chống IS.

"Mỹ đang ngày càng làm các nước đồng minh trong khu vực thất vọng, và làm mất lòng các đồng minh tạm thời. Đó là vấn đề Mỹ cần xem xét kỹ", Michael Pregent, cựu sĩ quan tình báo Mỹ và hiện là chuyên gia nghiên cứu ở Viện Hudson, Mỹ, nhận xét.