“Tôi ở đây để khẳng định cam kết bền vững của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và đối với các giá trị giữ cho khu vực này an toàn, thịnh vượng, tự do và rộng mở”, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Shanahan phát biểu tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 18 tại Singapore. Kim ngạch thương mại hai chiều hằng năm giữa Mỹ và khu vực là 2.300 tỷ USD và đầu tư trực tiếp nước ngoài của Mỹ là 1.300 tỷ USD, lớn hơn con số của Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cộng lại, ông nói. Ông cho rằng, những đối tác theo đuổi khả năng tương tác với Mỹ sẽ có khả năng tiếp cận các công nghệ mới.
Ông Shanahan cho biết, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump chú trọng đầu tư hiện đại hóa quân sự để nâng cao năng lực bảo đảm chủ quyền lãnh thổ. Trong tiến trình xây dựng một trật tự an ninh chung, không ai, không quốc gia nào được thống trị khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, ông nói.
Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhận định: “Một số đối tượng trong khu vực chúng ta đang chọn cách hành xử ngược với các nguyên tắc và quy chuẩn vốn đem lại lợi ích cho tất cả chúng ta”. Những động thái đó bao gồm quân sự hóa trên biển, đe dọa sử dụng vũ lực để chèn ép các nước láng giềng, sử dụng ảnh hưởng của mình để can thiệp chính trị đối nội của các quốc gia khác, ông nói.
“Chúng tôi biết rằng an ninh và kinh tế phụ thuộc lẫn nhau, an ninh kinh tế là an ninh quốc gia. Vì thế chúng tôi muốn khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương luôn tự do và cởi mở. Mỹ không muốn bất kỳ nước nào trong khu vực này phải chọn lựa hoặc từ bỏ quan hệ kinh tế tích cực với bất kỳ đối tác nào”, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phát biểu.
Ông Shanahan cũng ghi nhận vai trò của các tổ chức trong khu vực, ví dụ vai trò trung tâm của ASEAN. Ông Shanahan nói: “Không nước nào hưởng lợi từ trật tự toàn cầu và khu vực nhiều hơn Trung Quốc. Hàng trăm triệu người đã thoát đói nghèo… Chúng tôi hợp tác với Trung Quốc ở trong những lĩnh vực chung lợi ích, từ đối thoại quân sự song phương để tìm ra giải pháp giảm rủi ro đến xử lý các nguy cơ xuyên quốc gia như chống vi phạm bản quyền, thực hiện lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên. Và chúng tôi cạnh tranh với Trung Quốc ở những lĩnh vực chúng tôi phải làm vậy. Nhưng cạnh tranh không có nghĩa là xung đột”.
Trung Quốc cũng có thể và cũng nên có quan hệ hợp tác với các nước khác trong khu vực, ông nói. “Nhưng cách hành xử làm xói mòn chủ quyền của các quốc gia khác và reo rắc sự nghi ngờ về các ý định của Trung Quốc phải chấm dứt”, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố.
Trước đó, cũng tại Diễn đàn Shangri-La, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long kêu gọi Mỹ và Trung Quốc tìm ra cách thức mang tính xây dựng, dù cạnh tranh nhưng cũng hợp tác trong các vấn đề lớn có tầm quan trọng toàn cầu, đem lại lợi ích chung cho khu vực và thế giới. Ông thúc giục Trung Quốc thể hiện vai trò lớn hơn, xây dựng hình ảnh một nước lớn có trách nhiệm, hào phóng, giải quyết các tranh chấp thông qua thương lượng, biện pháp ngoại giao, không ép buộc, không đe dọa dùng vũ lực, trong khi tôn trọng lợi ích và quyền lợi cốt lõi của các nước khác.
Thủ tướng Singapore cho rằng, nguy cơ từ xung đột Mỹ-Trung hiện nay bắt nguồn từ việc thiếu lòng tin chiến lược. Ông cũng kêu gọi các nước nhỏ tăng cường hợp tác toàn diện, nâng cao vị thế thông qua việc thúc đẩy hợp tác kinh tế và hội nhập khu vực, xây dựng các thể chế đa phương. Ông đề cao vai trò của ASEAN – tổ chức không chỉ xử lý các vấn đề của khu vực mà còn góp phần điều tiết quan hệ giữa các thành viên với các nước lớn bên ngoài. Đông đảo đại biểu tham dự Diễn đàn Shangri-La cũng đánh giá cao vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực.
Trung Quốc tăng thuế với hàng Mỹ từ 1/6
Ngày 1/6, Trung Quốc tăng thêm mức thuế đối với 60 tỷ USD sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ, Ban Thuế quan hải quan của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc thông báo. Trước đó, Trung Quốc đã áp thuế cao (thấp nhất là 5%) đối với 60 tỷ USD hàng Mỹ, và từ hôm nay, nước này tăng mức thuế lên 25%, 20% và 10% tùy loại sản phẩm, báo Trung Quốc People’s Daily đưa tin ngày 1/6. Trong số 5.140 sản phẩm Mỹ bị tăng thuế có pin, cà phê, rau chân vịt… Quyết định “trả đũa” của Trung Quốc được đưa ra sau khi Mỹ tăng thuế nhập khẩu từ 10% lên 25% đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD, áp dụng từ ngày 10/5.
Ngày 13/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội Twitter: “Tôi nói thẳng thắn với Chủ tịch Tập (Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình) và tất cả những người bạn của tôi ở Trung Quốc rằng, Trung Quốc sẽ rất đau đớn nếu các bạn không chịu ký thỏa thuận vì các công ty sẽ buộc phải rời Trung Quốc sang các nước khác. Quá đắt để mua ở Trung Quốc. Các bạn đã có một thỏa thuận tốt, suýt đạt được nhưng các bạn lại nuốt lời!”. Ngay sau đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tuyên bố: “Trung Quốc sẽ không bao giờ đầu hàng áp lực từ bên ngoài”.
