 |
Thảo luận về luật BHXH sửa đổi chiều 23/10, ĐB Cù Thị Hậu (Hưng Yên) đã có một đề xuất khá bất ngờ là đi tù phải được hưởng lương hưu. Ảnh: Như Ý
ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận), cho biết khoản 1, Điều 93 quy định “BHXH là cơ quan nhà nước có chức năng thực hiện chế độ, chính sách BHXH, quản lý và sử dụng các quỹ BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thanh tra việc đóng bảo hiểm xã hội”. Như vậy, vô tình biến cơ quan BHXH thành một tổ chức không giống tổ chức nào trong Chính phủ. “Theo quy định về bộ máy hành chính nhà nước chỉ có 2 loại: cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị sự nghiệp. Tôi đề nghị xem xét quyết định quy định BHXH là cơ quan có chức năng quản lý nhà nước. Mặc dù quy định như vậy chưa hoàn toàn phù hợp với cơ cấu của Chính phủ theo quy định nhưng như vậy còn tốt hơn quy định chung chung BHXH là cơ quan nhà nước”- ĐB Cương
phân tích.
ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho hay, có ý kiến băn khoăn đây là cơ quan hành chính nhưng theo tôi đây là cơ quan đặc thù. BHXH là cơ quan hành chính vì tiến hành các thủ tục hành chính nhưng lại cũng không phải là cơ quan hành chính vì không hưởng lương từ ngân sách nhà nước; là cơ quan sự nghiệp vì quản lý thu chi nhưng lại không phải vậy vì không áp dụng chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về biên chế, tài chính; là doanh nghiệp nhưng lại không phải là doanh nghiệp vì không quyết định thu nhập cho người lao động.
Đầu tư từ quỹ BHXH - nên không?
Tại Điều 92 quy định hoạt động đầu tư từ quỹ BHXH bao gồm: Mua trái phiếu Chính phủ; gửi tiền, mua trái phiếu, kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi tại các ngân hàng thương mại có chất lượng hoạt động tốt theo xếp loại tín nhiệm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho ngân sách nhà nước vay, đầu tư vào các công trình kinh tế trọng điểm quốc gia. Một số ĐB cho rằng cần cân nhắc việc mang quỹ bảo hiểm đi đầu tư sinh lợi. “Luật cần làm rõ mô hình cơ quan BHXH, bởi cơ quan BHXH không thể là một tổ chức lưỡng tính- vừa là cơ quan bảo hiểm, vừa là tổ chức tài chính” - ĐB Phạm Thị Hải (Đồng Nai) nói.
Có ý kiến đề nghị cần cân nhắc quy định về hình thức ủy thác đầu tư thông qua các hợp đồng quản lý đầu tư trong dự thảo luật, vì tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động đầu tư từ quỹ BHXH.
Theo Báo cáo của Ủy ban TVQH, dự thảo luật đã chỉnh lý quy định về nguyên tắc đầu tư từ quỹ BHXH (Điều 91) “phải bảo đảm an toàn, hiệu quả và thu hồi được vốn đầu tư”. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cần cân nhắc quy định về hình thức ủy thác đầu tư thông qua các hợp đồng quản lý đầu tư trong dự thảo luật, vì tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động đầu tư từ quỹ BHXH. Cũng theo báo cáo, thực tế năm 2011 BHXH đã cho vay 6.000 tỷ đồng từ quỹ BHXH đối với dự án thủy điện Lai Châu thông qua hình thức hợp đồng ủy thác đầu tư.
Mở rộng đối tượng BHXH phải khả thi
ĐB Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội cho biết, dự luật cần bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho người lao động. Cụ thể là đến 2020 sẽ có khoảng 50% lao động được tham gia BHXH. Chính sách BHXH phải đảm bảo nguyên tắc đóng/hưởng, tuy nhiên hiện nay còn có bất cập. “Việc mở rộng đối tượng lao động theo mùa vụ từ 1-3 tháng tham gia BHXH là cần thiết, vì đang có 9,4 triệu người thuộc đối tượng này chưa có BHXH. Mặt khác, phải đưa vào diện BHXH bắt buộc thì chủ sử dụng lao động mới đóng BHXH cho họ”- ông Lợi nói. Theo ông Lợi, với hàng chục triệu lao động thuộc lĩnh vực nông nghiệp cũng cần được tham gia BHXH, để đỡ gánh nặng về sau cho ngân sách, bảo đảm an sinh xã hội cho một bộ phận người già ở nông thôn.
Nhận xét Luật BHXH sửa đổi lần này đã định hướng được điểm rất quan trọng trong vấn đề mở rộng đối tượng đóng theo hướng từng bước để toàn dân tham gia BHXH, ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) kiến nghị: “Để đảm bảo tính khả thi trong điểm b của Điều 2 người lao động tham gia BHXH bắt buộc là người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 1 tháng đến dưới 3 tháng, cần bổ sung quy định, sau khi hợp đồng này hết hạn mà tiếp tục ký hợp đồng thì chủ lao động phải đóng BHXH bắt buộc cho họ”.
Phải công bằng
Nhiều ĐB đồng tình việc mở rộng đối tượng đóng bảo hiểm với các cán bộ bán chuyên trách cấp xã, phường, thị trấn bởi đây chính là sự ghi nhận đóng góp của đối tượng này. “Từ thực tiễn hoạt động tại cấp cơ sở, để đảm bảo tính công bằng, cần bổ sung người hoạt động không chuyên trách cấp xã tham gia BHXH bắt buộc” - ĐB Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận) phát biểu.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi cho biết, có một vị giám đốc về hưu nhận lương hưu khoảng 65 triệu đồng/tháng, tuy nhiên hàng chục triệu lao động khu vực chưa có quan hệ lao động hoặc khu vực nông nghiệp lại chưa có BHXH. Một số ĐB kiến nghị, cần rà soát chặt chẽ cơ chế đóng BHXH, nguyên tắc đóng và hưởng cần đảm bảo sự công bằng, tránh làm giảm thu nhập của người đang hưởng lương hưu, nhưng cũng không để có những người hưởng lương hưu quá cao là khó chấp nhận.
