Sáng 2/10, tại di tích tháp Pô Sah Inư (TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) Sở VH-TT&DL tỉnh Bình Thuận tổ chức lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận bảo vật quốc gia đối với Linga vàng Bình Thuận và khai mạc Lễ hội Katê năm 2024.
 |
| Ông Đoàn Anh Dũng - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận - tặng hoa chúc mừng cho chức sắc và cộng đồng người Chăm. |
Linga vàng được tìm thấy trong đợt khai quật khảo cổ tại khuôn viên Khu di tích tháp Po Dam (thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong). Khu di tích tháp Po Dam được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1996.
Bảo vật quốc gia Linga vàng của tỉnh Bình Thuận có niên đại khoảng thế kỷ VIII-IX là hiện vật gốc độc bản, quý hiếm, có hình thức độc đáo, có giá trị về lịch sử, văn hóa, thẩm mỹ, là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở của vạn vật và muôn loài. Linga vàng được chế tác rất đặc biệt, có trọng lượng 78,36 gram với tỷ lệ vàng ròng chiếm 90,4% và 9,6% còn lại là bạc và đồng.
So với những Linga bằng vàng phát hiện trong di tích Chămpa hay văn hóa Óc Eo, Linga bằng vàng ở khuôn viên khu di tích tháp Pô Dam có kích thước, khối lượng và hàm lượng vàng lớn hơn nhiều lần. Giá trị lớn nhất của Linga vàng nằm ở cấu trúc độc đáo, xuất xứ, niên đại, tính hiếm và nghệ thuật chế tác thủ công.
 |
Bảo vật quốc gia Linga vàng của tỉnh Bình Thuận. |
Ông Bùi Thế Nhân, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh khẳng định Bảo vật quốc gia Linga vàng có giá trị lớn đối với công tác nghiên cứu và nhận thức các vấn đề về văn hóa lịch sử liên quan đến di tích Po Dam nói riêng và văn hóa Chăm nói chung. Đây là tư liệu khoa học quan trọng không chỉ đối với khảo cổ học, mà còn có giá trị lớn đối với nghiên cứu lịch sử, văn hóa, mỹ thuật, tôn giáo, kỹ thuật luyện kim, nghề kim hoàn… của cộng đồng người Chăm trước đây.
Việc đón nhận quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận bảo vật quốc gia đã góp phần làm cho lễ hội Katê (Tết Katê) năm nay thêm phần trang trọng, sôi nổi với niềm hân hoan của cộng đồng người Chăm ở Bình Thuận. Ngay sau phần khai mạc, lễ hội Katê bước vào nghi thức quan trọng nhất là lễ nghinh rước trang phục Nữ thần Pô Sah Inư.
Theo đó, các chức sắc và đồng bào Chăm huyện Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, Tuy Phong, Hàm Thuận Nam, Tánh Linh và Hàm Tân (tỉnh Bình Thuận) di chuyển về di tích tháp Pô Sah Inư. Sau đó, mọi người tham gia vào nghi lễ cúng cầu an, múa mừng, thỉnh mời thần linh tại tháp chính do chức sắc tôn giáo người Chăm thực hiện.
Lễ hội Katê năm nay diễn ra trong hai ngày 1-2/10. Đây là lễ hội dân gian đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Bà la môn ở Bình Thuận với ý nghĩa tưởng nhớ đến các vị thần và cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng thuận lợi, cầu mong cho sự hòa hợp lứa đôi, sự sinh sôi nảy nở của con người và vạn vật.
Lễ hội Katê phản ánh sâu sắc những giá trị văn hóa dân gian truyền thống của cộng đồng người Chăm, có quá trình hình thành, tồn tại từ lâu đời trong lịch sử và được duy trì cho đến ngày nay.
Với ý nghĩa văn hóa lịch sử quan trọng, lễ hội Katê của người Chăm tỉnh Bình Thuận được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia.
 |
Điệu múa truyền thống người Chăm. |
 |
Lễ rước y trang lên tháp Pô Sah Inư. |
 |
Lễ hội Katê phản ánh sâu sắc những giá trị văn hóa dân gian truyền thống của cộng đồng người Chăm. |
 |
Du khách quốc tế đến tìm hiểu về lễ hội Katê. |
 |
Lễ hội Katê của người Chăm tỉnh Bình Thuận được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. |
