Israel-Mỹ định tổ chức lễ khai trương đặt viên đá đầu tiên cũng trong tháng 6. Địa điểm được chọn là vị trí cạnh Kela Alon, một làng đang tồn tại trên cao nguyên Golan. “Sẽ sớm thôi”, Batya Gottlieb, nữ phát ngôn của hội đồng định cư Israel ở Golan, nói hoàn toàn ủng hộ ý tưởng.
Tiến trình diễn ra với tốc độ tên lửa mặc phản đối của quốc tế. Ngày 25/3, tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ công nhận cao nguyên Golan rộng 1.200 km2 thuộc chủ quyền của Isreal. Ông trao luôn chiếc bút ký vào bản tuyên bố cho thủ tướng Benjamin Netanyahu đang trong Nhà Trắng như một chứng tích cho hậu thế.
Từ đây Mỹ-Israel gắn bó với nhau hơn bao giờ hết. Nếu quy nó, cùng với việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel hồi tháng 12/2017, cho sự hồ đồ của Trump thì e chưa hiểu logic của lịch sử. Những lúc Israel cam go nhất, Mỹ luôn thần tốc cứu giúp. Tại xung đột 1973 với khối Ả Rập, Israel thua trắng do chủ quan. Viện trợ khẩn cấp 2,2 tỷ USD bằng cầu không vận 20.000 tấn vũ khí khiến thế cờ lật ngược.
Mối tình Trump-Netanyahu cần được tiếp cận từ hai góc độ. Chính sách Trump thiên vị Israel bị phe Dân chủ phản đối chủ yếu là tranh quyền lực và ghế tổng thống. Ở tầm toàn cầu, hầu như Trump được cả hệ thống chính trị Mỹ chống lưng. Bốn cuộc chiến tranh ở Trung Đông những năm 1947, 1967, 1968-1972, và 1973, xét đến cùng, đều là đọ sức vũ khí giữa Mỹ và Liên Xô.
Với việc Iran trở thành kẻ thù của Mỹ kể từ cách mạng Hồi giáo 1979 do sai lầm cay đắng của CIA, Mỹ càng cần Israel thay vì ngược lại. Thời tổng thống Obama, ông Netanyahu từng doạ quay hẳn sang với Nga hoặc Trung Quốc khi Mỹ liên tục ngăn Israel ném bom cơ sở hạt nhân của Iran.
Hủy thỏa thuận hạt nhân Iran là cách ông Trump tái sắp xếp chiến lược đối đầu với Nga khi nước này cắm chốt được ở Syria từ 2015. Trong cái toàn thể ấy không thể vắng kế khôi phục và củng cố đoàn kết với Israel. Netanyahu cảm khái hôm 23/4: “Người Israel vô cùng xúc động trước quyết định lịch sử của tổng thống Trump”. Trên tiến trình tất yếu, ngày 12/5, ông bố cáo đã chọn xong chỗ “để vinh danh tổng thống Trump”. Dù thế, Mỹ-Israel có khai chiến với Iran hay không còn phụ thuộc vị thế của Nga và giờ là cả Trung Quốc.
