Lại thêm một dự án nhà máy xi măng gần Chùa Hương

 Đó là Nhà máy xi măng Mỹ Đức dự kiến mọc lên tại đồi sét Văn Phú, xã An Phú, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây, công suất 1,5 triệu tấn/năm. Khu đồi Văn Phú thuộc xã An Phú nằm cách quốc lộ 21A về phía Tây khoảng 2km và giáp mỏ sét, phía Bắc giáp khu đồi đất tỉnh Hoà Bình, phía Nam giáp với đường nối quốc lộ 21A sang đường Hồ Chí Minh và cách đường Hồ Chí Minh 1km về phía Đông.

Chủ đầu tư- Công ty cổ phần xi măng Mỹ Đức - cho biết, tổng vốn đầu tư cố định là hơn 2.657 tỷ đồng, dự kiến vốn vay ngoại tệ là 79.120.484 USD, vay nội tệ hơn 870 triệu đồng.

Báo cáo đánh giá tác động môi trường do chủ đầu tư và cơ quan tư vấn là Cty Công nghệ môi trường (Hà Nội) thực hiện, nêu rõ trong phần đánh giá môi trường không khí: Ô nhiễm bụi ở mức độ thấp có nguồn gốc do hoạt động giao thông ở đường Hồ Chí Minh và quốc lộ 21A phát tán tới. Ô nhiễm SO2 và NO2 cũng ở mức thấp với nguồn chủ yếu do hoạt động giao thông trên đường Hồ Chí Minh và quốc lộ 21A.

Báo cáo còn nêu “Nguồn nước trong khu vực của nhà máy khá phong phú bao gồm nước sông, nước ngầm, nước ao hồ, nước mương tiêu. Tuy nhiên về chất lượng không phải hoàn toàn các nguồn nước trên đều có thể sử dụng làm nguồn nước cung cấp cho sinh hoạt, tưới cây do nước bị ô nhiễm.

Chính vì vậy mặc dù nguồn nước mặt khá đa dạng song có vùng không đủ nước sinh hoạt”. ở một đoạn khác, Cty cổ phần xi măng Mỹ Đức đưa ra giải pháp thoát nước mặt bằng cách xây mương bêtông hoặc xây đá hộc, và thoát nước thải bằng hệ thống đường ống gang, chôn chìm.

Điều này chưa khiến người ta tin tưởng bởi thực chất An Phú là điểm xả lũ hàng năm của tỉnh Hà Tây, mùa mưa kéo dài 6 tháng (tháng Tư đến tháng Mười), lượng mưa lớn. Cốt ngập lụt +4m và cốt xả lũ thiết kế tại khu vực là 7m, cốt mặt bằng nhà máy từ cốt 7,5m trở lên liệu có đảm bảo an toàn cho nhà máy trong trường hợp ngập lụt hay chưa?

Tất nhiên, phía chủ đầu tư đã đề ra phương án xây dựng hệ thống xử lý nước thải, đường thoát nước thải trong khu vực nhà máy. “Trong quá trình hoạt động của Nhà máy xi măng Mỹ Đức - Hà Tây tại khu vực khai thác đá vôi, đá sét, cảng nhập nguyên liệu cũng như tại khu vực nhà máy, những tác động đến môi trường sinh thái gây ô nhiễm môi trường như bụi, khí thải, tiếng ồn, nhiệt dư, nước thải đều đã được dự án phân tích nguồn gốc, đánh giá tác hại làm ô nhiễm môi trường”.

Rất tiếc, ngoài tình trạng hiện thời, biện pháp khắc phục cũng như dự tính về các tác động như ô nhiễm và làm biến đổi cảnh quan hệ sinh thái mà Báo cáo đánh giá tác động môi trường nêu ra, thì những dự báo thảm hoạ sâu hơn lại không có. Điều này cần được xem xét bởi nó không thể thiếu với một dự án lớn và liên quan tới những công trình quan trọng như di tích thắng cảnh Chùa Hương và đường Hồ Chí Minh.

Một bất lợi nhãn tiền nữa là từ mỏ khai thác đá vôi tới nhà máy dù quãng đường không lớn nhưng băng tải phải chạy cắt qua đường Hồ Chí Minh. Ai sẽ đảm bảo băng chuyền tải ấy sẽ không ảnh hưởng tới lưu thông trên đường Hồ Chí Minh ?

Cần tính đến sự cố ở đây như thế nào? Và, nếu Nhà máy xử lý rác thải rắn cách thắng cảnh Chùa Hương khoảng 2km đường chim bay, thì khoảng cách từ Nhà máy xi măng Mỹ Đức tới danh thắng này cũng trong khoảng ấy, thậm chí thấp hơn. 

Cần lưu ý, sau cuộc họp thẩm định Báo cáo đánh giá tác động môi trường nhà máy xi măng Mỹ Đức - Hà Tây diễn ra hồi tháng 2 vừa rồi, PGS.TS Nguyễn Địch Dỹ - chuyên gia địa chất cao cấp của Viện Khoa học Công nghệ VN nói: Nếu có sự cố về tuyến băng tải từ mỏ khai thác đá vôi tới Nhà máy thì sẽ ảnh hưởng tới đường Hồ Chí Minh và khu vực Chùa Hương.

Nhiều lần khảo sát tại cánh đồng thôn Ái Nàng, Đồng Văn thuộc xã An Phú, huyện Mỹ Đức, chúng tôi phải đi qua điểm dự kiến xây Nhà máy xử lý rác thải mới tới điểm xây dựng Nhà máy xi măng và thôn Đồng Văn. Như vậy, về cảm quan, dự án Nhà máy xi măng còn gần hơn nhà máy xử lý rác thải.

Theo ông Trần Văn Cang - Hội người cao tuổi thôn Đồng Văn, dân làng vẫn thường đi theo con đường trên đó có đồi sét An Phú sang Chùa Hương.