Sáng 22/9, bác sĩ Nguyễn Bá Thắng - Trưởng đơn vị đột qụy, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - cho biết về các trường hợp bệnh nhân đột quỵ nặng nhưng phục hồi ngoạn mục nhờ ứng dụng kỹ thuật kết hợp hút và rút huyết khối (ARTS).
Ông Đỗ Văn H. (42 tuổi, một doanh nhân ngụ TPHCM) có thói quen hút thuốc lá đến 2 gói/ngày. Tình trạng nghiện thuốc lá nặng của ông H. đã kéo dài 10 năm nay. Khoảng 1 tuần trước, giữa khuya, người nhà phát hiện ông H. đột ngột khó nói, méo mặt, mắt và đầu quẹo sang một bên, liệt nửa người bên trái, không tiếp xúc được. Bệnh nhân lập tức được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM lúc 3h30 sáng 15/9.
Quy trình báo động đỏ của bệnh viện được khởi động trong đêm, quy tụ ngay các y bác sĩ của khoa cấp cứu, đơn vị đột quỵ khoa thần kinh, khoa chẩn đoán hình ảnh và ê kíp can thiệp mạch máu não để tranh thủ từng tích tắc cơ hội cứu người bệnh.
Kết quả CT scan và hình chụp DSA cho thấy ông H. bị nhồi máu não vùng thân não, tắc động mạch đốt sống thân nền. Ông được chích thuốc tiêu sợi huyết tĩnh mạch.
Sau đó, chuyển ngay lên phòng can thiệp chỉ trong vòng 1 giờ kể từ lúc nhập viện. Tại đây, bệnh nhân được tái thông động mạch tắc bằng kỹ thuật mới kết hợp hút bằng ống thông lớn và kéo huyết khối bằng stent (ARTS). Việc tái thông đã thành công sau 30 phút.
Khoảng 6 tiếng sau can thiệp ARTS, ông H. nhanh chóng phục hồi, nói chuyện được tuy giọng còn ngọng. Giảm tình trạng liệt nửa người, mắt và đầu không niễng sang một bên. Sau 3 ngày, người bệnh hồi phục gần như hoàn toàn.
Tương tự, trường hợp thứ 2 cũng được cứu sống nhờ áp dụng kỹ thuật ARTS là ông Nguyễn Văn T. (46 tuổi, ngụ Tiền Giang). Bệnh nhân có tiền căn đột quỵ não do tắc động mạch giữa cách đây 2 năm và được cho uống thuốc không phẫu thuật.
Trong lần tái khám vào ngày 17/9, ông T. được chẩn đoán tắc mạch máu não cũ nên bác sĩ chỉ định nhập viện. Trong lúc nằm viện, bệnh nhân đột ngột lơ mơ, tiếp xúc kém, liệt một mặt bên, yếu nửa người bên phải, phát âm không rõ. Kỹ thuật ARTS giúp đưa huyết khối ra ngoài chỉ sau 40 phút can thiệp. Người bệnh hồi phục gần như hoàn toàn sau đó 3 giờ.
Theo bác sĩ Thắng, có thể hình dung kỹ thuật ARTS giống như “ống hút hạt trân châu” giúp hút khối huyết tụ trong mạch máu, để thông mạch. “Về cơ bản có 2 nhóm kỹ thuật can thiệp tái thông mạch não là hút huyết khối áp lực âm bằng ống thông lớn và rút huyết khối bằng dụng cụ dạng stent (stent-retrivers).
Khi sử dụng riêng lẻ, mỗi phương pháp này cho kết quả tái thông tốt trong khoảng 70% các trường hợp. Tuy nhiên, khi kết hợp cả 2 phương pháp đúng cách thì hơn 95% các trường hợp tắc mạch máu não lớn có thể tái thông thành công. Thế giới gọi phương pháp kết hợp này là kỹ thuật kết hợp hút và kéo huyết khối ARTS”, bác sĩ nói.
Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM là một trong những bệnh viện đầu tiên cả nước áp dụng phương pháp này để điều trị các trường hợp tắc mạch máu lớn nội sọ.
Hai trường hợp trên đều bị đột quỵ cấp do lấp mạch não (tắc mạch máu lớn trong não). Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam (chiếm hơn 20% các trường hợp tử vong mỗi năm). Ước tính mỗi năm ở VN có hơn 200 nghìn ca đột quỵ với khoảng 50% tử vong.
Đột quỵ nói chung và đột quỵ lấp mạch não nói riêng có nguy cơ tử vong khá cao và nguy cơ để lại di chứng tàn tật ảnh hưởng cuộc sống người bệnh sau này cũng rất cao Với các tiến bộ trong điều trị đột quỵ hiện nay, nếu người bệnh đột quỵ lấp mạch não có tắc các mạch máu lớn trong não được tiếp cận điều trị trong thời gian vàng với thuốc tan huyết khối (trong 4.5 giờ đầu) và can thiệp tái thông mạch não (trong 6 giờ đầu), thì cơ hội để người bệnh hồi phục có thể tự sinh hoạt về sau là hơn 50%.
“Phần lớn người bệnh đột quỵ không đến được bệnh viện trong thời gian vàng. Ngay ở Hoa Kỳ, ước tính chỉ 10% người bệnh đột quỵ lấp mạch não là đến được bệnh viện trong thời gian vàng để được điều trị tái thông mạch não kịp thời. Còn tại đây, tỷ lệ người bệnh đột quỵ nhập viện của chúng tôi cấp cứu sớm trong vòng 6 giờ kể từ khi khởi phát chỉ chiếm khoảng 5%. Chạy đua với thời gian là vấn đề khó khăn nhất trong điều trị loại bệnh lý này”, ông Thắng chia sẻ.
