Từ thời cổ đại, Damiana đã được người Maya coi như một loại thảo dược phòng the hữu hiệu và qua biến thiên thời gian nó vẫn được người dân bản địa đặc biệt coi trọng. Ngày nay, các hãng dược phẩm đang rất tích cực trong việc khai thác Damiana để sản xuất các loại thuốc, thực phẩm chức năng phục vụ cho đời sống gối chăn của con người.
Viagra thời cổ đại
Damiana là loài thực vật bản địa của miền Tây Nam tiểu bang Texas ở Hoa Kỳ, Trung Mỹ, Mexico, Nam Mỹ và Caribbean. Đây là một loại cây bụi nhỏ, cao từ 1-2 m, lá thơm có răng cưa dài từ 10-25 cm, có hoa nhỏ và thơm.
Loại thảo dược quý này nở hoa vào đầu đến cuối mùa hè và hoa kết trái có hương vị tương tự quả sung. Tuy nhiên, phần chứa nhiều công dụng y học của Damiana nằm ở phần lá của nó, được thu hoạch vào mùa hoa nở. Lá của Damiana đã được áp dụng để chế biến thành một loại trà thảo dược và một loại hương đốt tạo khói thơm, được người dân bản địa của Trung và Nam Mỹ rất ưa dùng do hiệu ứng thư giãn của nó.
Trong lịch sử, Damiana còn được ghi lại như một loại thuốc kích thích tình dục xuất hiện trong nền văn minh Maya cổ đại. Người đầu tiên phát hiện ra công dụng của loại cây này là một nhà truyền giáo Tây Ban Nha, khi ông đang trên đường từ Ấn Độ sang Mexico.
Sau khi uống thử loại nước đun từ lá cây Damiana, ban đầu ông thấy hơi chóng mặt và mất thăng bằng nhưng sau đó cảm giác mệt mỏi vì quãng đường đi bộ dài hoàn toàn tan biến. Vậy là đi đến đâu, nhà truyền giáo cũng tìm kiếm cây Damiana và nói cho người dân biết công dụng của loại thảo dược đặc biệt này. Về sau, người dân sử dụng Damiana phổ biến hơn (chủ yếu là đun nước uống) và phát hiện ra rằng nó làm tăng ham muốn tình dục ở cả nam và nữ.
Damiana bao gồm hai loài là Turnera diffusa và Turnera aphrodisiaca; chúng mọc và phát triển tự nhiên trong các vùng nhiệt đới của châu Mỹ và châu Phi. Một loạt nghiên cứu gần đây ở chuột đã chứng thực rằng tác dụng phòng the của loại thảo dược này là có thật.
Năm 1999, một nhóm các nhà nghiên cứu tại Ý đã sử dụng chiết xuất Damiana cho những con chuột đực, bao gồm cả khoẻ mạnh và chậm chạp. Kết quả cho thấy, chiết xuất Damiana không có ảnh hưởng đến hành vi giao cấu của những con chuột khoẻ mạnh và lại cải thiện đáng kể hiệu suất giao cấu tình dục của những con chuột chậm chạp hoặc bất lực. Với liều cao nhất (1 ml), nó làm tăng tỷ lệ phần trăm xuất tinh của những con chuột và làm cho chúng có quan hệ tình dục mạnh mẽ hơn.
Tuy người ta không thể khái quát hoá từ động vật sang người, nhưng điều này cũng đủ chứng minh được các quan điểm truyền thống về tính chất kích dục của loài thảo dược này.
Trong y học, Damiana cũng có lịch sử lâu đời. Nó có mặt trong nhiều loại thuốc lưu hành trên toàn thế giới được sử dụng điều trị các bệnh như trầm cảm, lo âu, bất cập tình dục, tình trạng suy nhược, đái dầm, kinh nguyệt không đều, viêm loét dạ dày và táo bón.
Ở Mexico, các công ty dược còn sử dụng Damiana để sản xuất các loại thuốc cho bệnh hen suyễn, viêm phế quản, loạn thần kinh, tiểu đường, bệnh lỵ, khó tiêu, đau đầu, tê liệt, nephrosis, di tinh, đau dạ dày, bệnh giang mai. Đặc biệt, Damiana lần đầu tiên được ghi nhận có tác dụng kích thích tình dục trong khoa học là từ hơn 100 năm trước.
Thành phần hóa học có trong cây Damiana rất phức tạp. Lá của nó chứa tới 1% tinh dầu dễ bay hơi với ít nhất 20 thành phần (bao gồm cả 1,8-cineole, p-cymene, alpha-và beta-pinen, thymol, alpha-copaene, và calamene). Ngoài ra, lá Damiana còn chứa tannin, flavonoid, beta-sitosterol, damianin (một chất màu nâu, cay đắng), và các glycosides gonzalitosin, arbutin và tetraphyllin B. Những chất này đã được chứng minh là không gây độc hại cho người và động vật.
Damiana mọc nhiều nhất và được coi trọng nhất là ở Mexico. Người Maya xưa sử dụng nó để trị chứng bất lực còn người Mexico hiện đại thì coi nó như một loại trà kích thích khả năng sinh lý. Ở Mexico, phụ nữ thường uống trà Damiana trước khi quan hệ tình dục. Tại nước này, Damiana giống như một “báu vật quốc gia” và hiện tại, nó được coi là loại thực vật sống bị cấm xuất khẩu.
Những người uống trà Damiana đều cho biết thức uống này có ảnh hưởng đến tâm lý, tạo ra cảm giác thư thái, thoải mái kéo dài đến hàng giờ đồng hồ. Một tách trà Damiana trước khi đi ngủ giúp đầu óc thư giãn để bắt đầu cuộc “yêu” và còn có thể thúc đẩy những giấc mơ dễ chịu về chuyện ái ân.
Các chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên rằng, trà Damiana giống như một loại thuốc bổ cho thận, cơ quan sinh dục và hệ thần kinh. Nó là thức uống tuyệt vời để cân bằng nội tiết tố và cảm xúc. Những người đang có tâm trạng gắt gỏng, giận dữ hoặc buồn bã, sau khi uống trà Damiana sẽ cảm thấy phấn chấn và vui vẻ trở lại. Chính vì vậy mà hiện nay, Damiana còn được sử dụng để sản xuất các loại thuốc điều trị chứng trầm cảm.
Carlos Gonzalez, một người đàn ông Mexico (71 tuổi) chia sẻ trên một diễn đàn rằng ông từng gặp phải những vấn đề về sinh lý cho đến khi được bác sĩ tư vấn sử dụng thường xuyên loại trà là từ lá cây Damiana. Nhờ loại trà này, “bản lĩnh đàn ông” của Gonzalez ở tuổi “thất thập cổ lai hy” lại bất ngờ trỗi dậy.
Ông cho biết: “Tôi sử dụng trà Damiana hàng ngày, nó không những là loại thức uống thơm ngon mà còn cho tôi cảm giác rất hưng phấn trong “chuyện ấy”. Người yêu của tôi kém tôi 40 tuổi, nhu cầu của cô ấy khá cao. Tuy nhiên, tôi vẫn rất tự tin về khả năng giường chiếu của mình bởi chúng tôi vẫn thường xuyên “quan hệ”, thậm chí có đêm đến 3 lần.
Sau mỗi lần xuất tinh, tôi không những không cảm thấy mệt mỏi mà còn rất hào hứng cho những lần “yêu” sau. Ngoài ra, trà Damiana còn làm tôi chán rượu - đồ uống mà trước đây tôi rất thích, tinh thần thoải mái và luôn cảm thấy yêu đời. Quả thực, Damiana không hổ danh là loài thảo dược “báu vật” của đất nước Mexico”.
Với lịch sử phát triển lâu dài, từ thời cổ đại, đến nay Damiana đã được biết đến và được sử dụng trên toàn thế giới, xuất hiện trong nhiều cuốn sách và các công trình nghiên cứu y dược. Damiana được phổ biến rộng rãi trong các loại thực phẩm chức năng dưới nhiều hình thức - từ hỗn hợp trà, viên nang, viên nén đến dạng thuốc lỏng và chiết xuất.
Damiana chủ yếu được kết hợp với các loại thảo dược khác để cho ra công thức hỗ trợ khả năng tình dục, giảm cân, trầm cảm, cân bằng nội tiết tố và thuốc bổ tổng thể. Các sản phẩm Damiana có trên thị trường hiện nay hầu hết bắt nguồn từ các dự án trồng và sản xuất tại Mexico và Mỹ Latinh.
Trong dân gian, Damiana được lưu truyền là loại thảo dược kích dục, hữu dụng trong việc tăng lượng tinh trùng ở nam. Lá cây giúp lấy lại khả năng tình dục, đặc biệt là đối với cơ thể đang mệt mỏi; có tác dụng kích thích thần kinh, dùng cho chứng suy nhược, trầm cảm, thờ ơ.
Nó cũng giúp nam giới phục hồi sau khi xuất tinh và tránh suy giảm sức lực sau khi xuất tinh. Tuy nhiên, ở một số khu vực, Damiana lại nằm trong danh sách cấm bởi sự lạm dụng tính kích thích của nó.
Ở bang Louisiana (Mỹ), Damiana bị cấm cùng với 39 loại thảo dược khác. Buôn bán bất kỳ bộ phận nào: lá, thân, cành, hạt giống hoặc các chế phẩm, hợp chất, chiết xuất từ Damiana đều là bất hợp pháp. Nguyên nhân khiến chính quyền tiểu bang Louisiana ra quyết định này một phần là do sự gia tăng số lượng cần sa tổng hợp quá liều làm từ các nguyên liệu thực vật mà hầu hết có Damiana là thành phần chính.
Một sản phẩm thảo mộc có tên là “Black Mamba”, dán nhãn chứa “100% Damiana” được bán tại Anh cũng đã bị cấm lưu hành vì tác động xấu đến thần kinh con người. “Black Mamba” là sự kết hợp của Damiana, cannabinoid tổng hợp và JWH-018 - một chất độc nguy hiểm có chứa tác nhân gây ung thư. Các chuyên gia khuyến cáo, Damiana an toàn nhất khi tiêu thụ ở dạng tự nhiên của nó.