Giải mã học thuyết tác chiến mới của Hải quân Mỹ

Ngoài việc thúc đẩy phát triển vũ khí mới để trang bị cho các tàu hải quân, Lầu Năm góc phải xem xét lại tư duy chiến lược của mình khi mà số lượng và loại tên lửa của Trung Quốc ngày càng nhiều.

Hải quân Mỹ hiện có công nghệ tinh vi nhất thế giới, hoạt động ở hầu hết mọi nơi trên khắp các châu lục, có tổng cộng 272 tàu chiến và tàu ngầm, cùng với hơn 150 tàu trong hạm đội dự bị. Dù Hải quân Trung Quốc vẫn còn kém xa, nhưng theo một số chuyên gia ước tính, với khả năng đầu tư chế tạo tàu của Trung Quốc hiện nay, sức mạnh của Hải quân Trung Quốc có thể xếp hạng thứ 2 thế giới vào năm 2020. Trung Quốc hiện có hơn 300 tàu hải quân. Với khoảng 1/3 trong tổng số 165 tỷ USD ngân sách quốc phòng dành cho hải quân, Trung Quốc đã đổ tiền phát triển các lớp tàu khu trục, tàu tuần dương, tàu ngầm và tàu sân bay.

Trong khi đó, Nga đặt ra mối đe dọa với Mỹ ít hơn trong ngắn hạn, và chỉ gần đây Nga mới bắt đầu nâng cấp hạm đội 280 tàu chiến, bao gồm các tàu cũ mà thời Chiến tranh Lạnh vốn thiếu nhân lực và thiết bị để triển khai. Các nhà phân tích quân sự cho rằng vẫn chưa rõ ràng về việc liệu Nga - với nền kinh tế đang xấu đi - có thể duy trì mức độ tham vọng hoạt động gần đây của mình hay không, bao gồm cả việc duy trì một nhóm tàu chiến ở Địa Trung Hải.

Cảnh báo về việc Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách với quân đội Mỹ và các kế hoạch của Lầu Năm góc về tên lửa chống tàu đang khiến các nhà thầu quốc phòng và các nhà lập pháp Mỹ, những ông chủ của các tập đoàn sản xuất lớn, rất hài lòng. Tại một thời điểm mà áp lực ngân sách ngày càng tăng, Hải quân Mỹ tìm được lý do để được rót một nguồn tài chính dồi dào: Đó là các mối đe dọa hàng hải từ Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều người hoài nghi, cho rằng Hải quân Mỹ đôi khi đã phóng đại mối đe dọa này.

Ngoài việc thúc đẩy phát triển vũ khí mới để trang bị cho các tàu hải quân, Lầu Năm góc phải xem xét lại tư duy chiến lược của mình khi mà số lượng và loại tên lửa của Trung Quốc ngày càng nhiều. Những con số và tầm bắn ấn tượng về tên lửa chống hạm và tên lửa chống máy bay của Trung Quốc có nghĩa là quân đội Mỹ không còn có thể giả định rằng họ có khả năng tự do tiếp cận khu vực Tây Thái Bình Dương trong một cuộc xung đột. Tên lửa của quân đội Trung Quốc có tầm bắn hiệu quả từ 100 đến 900 hải lý, điều có thể khiến cho Hải quân Mỹ bị kiềm chế hoặc bị phong tỏa ngoài khu vực giao tranh ở Thái Bình Dương.

Mỹ dự kiến phân tán các máy bay chiến đấu ra những căn cứ khác nhau ở Thái Bình Dương nhằm tránh tên lửa Trung Quốc.

Lầu Năm Góc đang đặc biệt lo lắng về cái gọi là "sát thủ tàu sân bay" - tên lửa đạn đạo Đông Phong DF-21D, được trưng bày công khai tại một cuộc duyệt binh vào tháng 9 vừa qua nhân kỷ niệm ngày chiến thắng phát xít của Trung Quốc. Và Trung Quốc đã bắt đầu triển khai tên lửa hành trình siêu thanh YJ-18 dự kiến trang bị cho các tàu ngầm. Cả hai tên lửa trên có thể làm giảm sức mạnh của các tàu sân bay - biểu tượng sức mạnh tối thượng của quân đội Mỹ, có thể buộc các tàu lớn và máy bay chiến đấu của chúng ở cách xa khu vực chiến đấu.

Theo ông David Ochmanek, một cựu quan chức cấp cao của Lầu Năm góc, điều đó có nghĩa là các phương pháp tiếp cận cũ của Mỹ - dành nhiều ngày phá hủy hệ thống phòng không của đối thủ và sau đó tự do tấn công từ trên không và trên biển - là không còn khả thi.

Dựa vào tầm bắn của các tên lửa tầm trung và tầm xa Trung Quốc, các lực lượng Mỹ sẽ không còn khả năng giành chiến thắng hoàn toàn, nhưng thay vào đó, họ nên tìm cách di chuyển nhanh để ngăn chặn Trung Quốc đạt được mục tiêu của mình, dựa một phần vào máy bay trang bị radar lẩn tránh. Theo kịch bản đó, quân đội Mỹ sẽ phải chịu nhiều thương vong. "Bạn sẽ mất tàu chiến, máy bay và nhân lực", ông Ochmanek nói.

Để giảm nguy cơ tiềm tàng cho những máy bay ném bom hoặc máy bay tấn công mặt đất bằng tên lửa ở Thái Bình Dương, các nhà hoạch định quân sự Mỹ hiện nay ủng hộ phân tán các chiến đấu cơ và các loại vũ khí khác ra nhiều căn cứ không quân hơn, và để che giấu hành động của chúng nếu có thể.

Các quan chức Lầu Năm góc cho biết, chiến lược này không đòi hỏi phải có các căn cứ lớn, lâu dài, và thay vào đó cho phép tiếp cận một loạt các sân bay ở Thái Bình Dương, thậm chí có đường băng tương đối thô mà không có nhiều cơ sở hạ tầng khác.

Mỹ hy vọng sẽ có quyền tiếp cận một số căn cứ không quân ở Philippines theo một thỏa thuận hợp tác quốc phòng ký kết năm ngoái với Philippines. Thỏa thuận này đang được xem xét bởi tòa án tối cao của Philippines.

Quân đội Mỹ cũng đang cân nhắc kế hoạch xây dựng cơ sở bổ sung trên các đảo xa xôi ở Thái Bình Dương vốn từng đóng vai trò quan trọng trong Chiến tranh Thế giới thứ II. Một sĩ quan quân đội Mỹ hé lộ, một đề nghị, hiện đang chờ kết quả báo cáo về tác động môi trường, sẽ mở đường cho các cuộc diễn tập quân sự và hạ cánh khẩn cấp trên các đảo Saipan và Tinian, thuộc Khối thịnh vượng chung của quần đảo Bắc Mariana, một lãnh thổ của Mỹ.

Hiện quân đội Mỹ đã có quyền tiếp cận các sân bay ở Palau, mang tới một lựa chọn cho việc phân tán các máy bay.

Mặc dù xung đột với Trung Quốc chỉ được coi như một khả năng rất nhỏ, nhưng theo các quan chức Lầu Năm góc và các nhà phân tích, chỉ riêng việc nhận ra rằng Mỹ đã mất lợi thế quân sự có thể sẽ tạo tác động tâm lý với các đồng minh và đối tác. Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Hải quân Mỹ yếu đuối cũng có thể củng cố sức mạnh quân sự của Trung Quốc tại thời điểm mà Trung Quốc đang theo đuổi yêu sách lãnh thổ bành trướng ở Biển Đông và ở các vùng biển tranh chấp khác.

Kỳ I: Chiến lược mới của Hải quân Mỹ đối phó Trung Quốc