Phát biểu tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, ông Phạm Tuấn Anh cho biết, thời gian qua cơ khí là ngành công nghiệp nền tảng được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, trở thành một trong những ngành then chốt của nền kinh tế. Chiến lược Phát triển ngành cơ khí Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 đề ra mục tiêu đến năm 2025 ngành cơ khí được phát triển với đa số các chuyên ngành có công nghệ tiên tiến, chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, tham gia sâu hơn nữa vào giá trị toàn cầu; giai đoạn đến năm 2030 đạt 40% tổng sản lượng ngành cơ khí, đến năm 2035 đạt 45% tổng sản lượng ngành cơ khí.
Theo ông Phạm Tuấn Anh, hiện ngành cơ khí trong nước từng bước làm chủ và nâng cao tỷ lệ nội địa hoá, tạo động lực thúc đẩy ngành công nghiệp và kinh tế phát triển, qua đó trực tiếp và gián tiếp tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Tuy nhiên, doanh nghiệp cơ khí đang đối mặt với những hạn chế, như cạnh tranh từ sản phẩm nhập khẩu tương đối gay gắt, thiếu thông tin thị trường và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước chưa đủ mạnh. Thực tiễn này đòi hỏi doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc thay đổi tư duy, đổi mới công nghệ để tạo ra lợi thế cạnh tranh với các sản phẩm nước ngoài để từng bước gia tăng khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho nền kinh tế.
Theo Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI) Nguyễn Chỉ Sáng, hiện ngành cơ khí đang đối mặt với việc giảm sút về đơn hàng từ trong nước lẫn từ nước ngoài do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Cùng với đó, số lượng các công trình công nghiệp được khởi công giảm làm đơn hàng trong nước đã ít lại càng ít hơn, các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp ngành cơ khí đang phải tìm mọi biện pháp để giữ cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển.
 |
Đề xuất nhiều cơ chế cho doanh nghiệp ngành cơ khí và tự động hoá. Ảnh: Như ý |
Theo đại diện VAMI, Chính phủ và các bộ, ngành cần ban hành những cơ chế, chính sách phù hợp để thúc đẩy kiến tạo thị trường, định hướng phát triển cho doanh nghiệp. Cụ thể, cần xây dựng chiến lược tổng thể phát triển ngành công nghiệp, đặc biệt là các ngành có giá trị đầu tư lớn. Cùng đó, cần tiếp tục thúc đẩy chương trình công nghiệp hỗ trợ với những cơ chế chính sách bổ sung và cập nhật cần thiết; điều chỉnh một số luật, quy định bất cập như: Bỏ các giấy phép con trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, xem xét lại việc đánh thuế cho sản phẩm hoàn chỉnh; bỏ cấp chứng chỉ hành nghề đối với các cá nhân đã được đào tạo đúng chuyên ngành…
Đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), ông Ninh Hữu Chấn - Tổng Thư ký VAMA cho rằng, bên cạnh những lợi thế như nguồn nhân lực chất lượng cao, chi phí thấp, giảm chi phí vận chuyển, các doanh nghiệp trong ngành sản xuất ô tô đang đối mặt với một số khó khăn về quy mô thị trường, sự thiếu hụt ngành công nghiệp vật liệu, thiếu kinh nghiệm quản trị. Cùng với đó, các doanh nghiệp cơ khí, chế tạo trong nước cũng thiếu các chiến lược rõ ràng để từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp ô tô, nhất là trong sản xuất linh kiện cho lĩnh vực ô tô.
Ông Kim Hyo Tae, Giám đốc điều hành Công ty Doosan Vina (Quảng Ngãi) cho rằng, nền tảng kinh tế và công nghiệp của Việt Nam hiện nay là ngành chế tạo, trong đó ngành công nghiệp cơ khí là trọng tâm và đây là ngành công nghiệp có thể tạo ra giá trị gia tăng cao.
Theo ông Kim Hyo Tae, để bảo vệ và phát triển hệ sinh thái ngành công nghiệp cơ khí Việt Nam, cần tăng cường chính sách nội địa hóa để xây dựng an ninh năng lượng và hệ sinh thái công nghiệp cơ khí Việt Nam, tăng cường các ưu đãi về thuế để bảo vệ các công ty nội địa. Cùng đó, cần hỗ trợ cơ sở hạ tầng cho các công ty đang tiến vào ngành năng lượng mới và tái tạo… “Các quốc gia trên thế giới hỗ trợ nhiều chính sách ưu đãi để giúp công ty của họ cạnh tranh với các công ty từ các quốc gia khác. Do đó, hy vọng một số chính sách thuế của Việt Nam được cải thiện để bảo vệ các công ty trong nước”- ông Kim Hyo Tae kiến nghị.
Tại hội thảo, một số doanh nghiệp trong ngành cơ khí và tự động hoá cũng chia sẻ những khó khăn đang đối diện trong quá trình kinh doanh sản xuất. Đồng thời kiến nghị, đề xuất một số giải pháp để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, ngành cơ khí phát triển, tạo được sự đột phá trong tương lai.
Chia sẻ tại buổi hội thảo, ông Phan Lê Hoàng Linh, trưởng phòng Phòng Công nghiệp chế tạo, Cục Công nghiệp cho rằng, Việt Nam có vị trí địa lý và môi trường chính trị, đầu tư ổn định, thuận lợi cho phát triển các ngành công nghiệp, đồng thời thị trường nội địa và thị trường xuất khẩu cũng ngày càng được mở rộng thông qua quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng.
Ông Linh cũng cho biết, Cục Công nghiệp đang nghiên cứu, xây dựng Luật về phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm. Đồng thời, xây dựng chiến lược phát triển cho một số ngành công nghiệp trong thời kỳ mới (trong đó có ngành ô tô); cũng như phối hợp với các Bộ, ngành sửa đổi đồng bộ hệ thống pháp luật về ưu đãi, hỗ trợ các ngành, nghề đầu tư cụ thể.
