Theo cơ chế đối tác vừa được Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Úc Scott Morrison thông báo, Mỹ sẽ cung cấp cho Úc công nghệ và đào tạo năng lực triển khai các tàu ngầm hạt nhân.
Trong lễ thông báo trực tuyến của ba bên diễn ra từ thủ đô mỗi quốc gia, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh rằng Úc sẽ không theo đuổi vũ khí hạt nhân, nhưng sẽ sử dụng các hệ thống động cơ đẩy bằng năng lượng hạt nhân cho các tàu, nhằm đối phó với những mối đe doạ trong tương lai.
“Chúng tôi nhận thấy sự cấp thiết của việc bảo đảm hoà bình và ổn định ở Ấn Độ - Thái Bình Dương trong dài hạn”, Tổng thống Biden nói.
“Chúng ta cần xử lý cả môi trường chiến lược hiện tại ở khu vực và cả cách nó sẽ thay đổi để bảo đảm tương lai của mỗi quốc gia và thực sự cả thế giới sẽ phụ thuộc vào một Ấn Độ - Thái Bình Dương mở và tự do trong các thập kỷ tới”, ông nói.
Thủ tướng Morrison cho biết các tàu ngầm sẽ được chế tạo tại Adelaide với sự hợp tác chặt chẽ cùng Anh và Mỹ.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện mọi nghĩa vụ về không phổ biến vũ khí hạt nhân”, ông nói.
Thủ tướng Johnson kêu gọi việc Úc theo đuổi công nghệ này là quyết định quan trọng, sẽ giúp thế giới an toàn hơn.
Sự kiện diễn ra khi Washington và các đồng minh đang tìm kiếm các biện pháp nhằm đối phó với ảnh hưởng và sức mạnh ngày càng lớn của Trung Quốc, nhất là việc tích luỹ sức mạnh quân sự, gây sức ép lên đảo Đài Loan (Trung Quốc) và triển khai lực lượng và vũ khí xuống Biển Đông tranh chấp.
Trong sự kiện lần này, ba nhà lãnh đạo không đề cập đến Trung Quốc. Một quan chức cấp cao Mỹ khi họp với các phóng viên trước thềm sự kiện khẳng định rằng bước đi này không nhằm để đối phó Trung Quốc. Giới chức Mỹ nói rằng động cơ hạt nhân sẽ giúp hải quân Úc hoạt động lặng lẽ hơn, trong thời gian dài hơn, và tạo ra năng lực răn đe trên khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Các quan chức Mỹ cho biết quan hệ đối tác mới, gọi tắt là AUKUS, bao gồm cả hợp tác trong những lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và không gian mạng.
