Mỹ ước tính, Nga đã điều hơn 100.000 quân gần biên giới Ukraine những tuần gần đây, làm dấy lên lo ngại từ các quan chức tình báo phương Tây và Ukraine rằng, một cuộc tấn công có thể sắp xảy ra. Tuy nhiên, Nga luôn phủ nhận cáo buộc của phương Tây; Mátxcơva tuyên bố họ không có kế hoạch tấn công Ukraine. Về việc điều quân sát biên giới, Mátxcơva khẳng định, Nga có quyền tự do di chuyển quân trên lãnh thổ của mình và của các đồng minh theo thỏa thuận của họ, RT đưa tin.
|
Khi các nỗ lực ngoại giao liên tiếp được thực hiện nhằm ngăn chặn chiến tranh, các nhà phân tích đang cảnh báo rằng, quân đội Nga gây ra mối đe dọa ngay lập tức đối với Ukraine. Nhưng nếu một cuộc tấn công xảy ra, không rõ nó sẽ bắt đầu từ đâu. Nga đã tạo ra các điểm gây áp lực lên ba phía của Ukraine - từ bán đảo Crimea ở phía nam, từ phía Nga ở biên giới hai nước và từ phía bắc là Belarus.
Ðông Ukraine
Phần lớn sự chú ý đổ dồn vào các khu vực Donetsk và Luhansk, nơi các lực lượng Ukraine và phe ly khai do Nga hậu thuẫn đã xung đột kể từ năm 2014. Giả thiết quan trọng nhất của những người theo dõi các chuyển động của Nga là Mátxcơva có thể tăng cường sức mạnh quân sự mà họ đã sở hữu trong khu vực, do đó biến miền đông Ukraine trở thành vị trí dễ dàng nhất để tấn công.
Hình ảnh vệ tinh do CNN thu được cho thấy một căn cứ lớn ở Yelnya, nơi chứa xe tăng, pháo và các loại thiết giáp của Nga, phần lớn trống không; trang thiết bị dường như đã được chuyển đến gần biên giới hơn trong những ngày gần đây. Một lượng lớn vũ khí đã được chuyển đến căn cứ vào cuối năm 2021 trước khi biến mất - bao gồm khoảng 700 xe tăng, xe chiến đấu bộ binh và bệ phóng tên lửa đạn đạo. Các video trên mạng xã hội kể từ đó cho thấy một số thiết bị đó có mặt trên xe lửa và đường bộ xa hơn về phía nam trong vùng Bryansk, gần Ukraine. Nhiều phương tiện được xác định là đến từ chính các đơn vị đã được bố trí trước tại Yelnya.
Stephen Wood, giám đốc cấp cao của công ty hình ảnh vệ tinh Maxar, nói với CNN: “Đối với tôi, có vẻ như một lượng đáng kể các phương tiện (xe tăng, pháo tự hành và các phương tiện hỗ trợ) đã khởi hành từ bãi đậu xe phía đông bắc; sau đó các xe bọc thép khởi hành từ bãi đậu xe trung tâm”.
Trong khi đó, hoạt động gia tăng ở hai tỉnh Kursk và Belgorod, giáp biên giới đông bắc Ukraine, đã làm tăng thêm mối lo ngại. Konrad Muzyka, một chuyên gia theo dõi các chuyển động quân sự của hãng tư vấn quốc phòng và vũ trụ Rochan Consulting, viết trên Twitter: “Chúng tôi đang chứng kiến một lượng lớn phương tiện và nhân viên ở Kursk”.
Phillip Karber thuộc Quỹ Potomac ở Washington, người cũng nghiên cứu chi tiết các đợt di chuyển của quân đội Nga, nói với CNN trong tháng này: “Đội hình tấn công mạnh nhất của Nga - Đoàn quân xe tăng Cận vệ 1, thường đóng ở khu vực Mátxcơva - đã di chuyển về phía nam 400 km và đang tập hợp trong khu vực tối ưu cho một cuộc tấn công nhanh chóng bằng thiết giáp trên tuyến đường xâm nhập Khursk-Kyiv”.
Belarus
Phương Tây cũng gia tăng quan ngại về một lượng lớn binh sĩ Nga ở Belarus, một quốc gia đồng minh chặt chẽ với Nga, có thể cung cấp một con đường khác để tiến vào Ukraine. Nga và Belarus bắt đầu cuộc tập trận chung kéo dài 10 ngày vào hôm 10/2, quy mô và thời gian cuộc tập trận khiến phương Tây lo ngại.
Hoạt động triển khai của Mátxcơva ở Belarus được cho là lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh, với “dự kiến 30.000 lính chiến đấu, lực lượng đặc nhiệm Spetsnaz, máy bay chiến đấu bao gồm SU-35, tên lửa Iskander và hệ thống phòng không S-400”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói ngày 3/2. Đây cũng là cuộc tập trận lớn nhất mà lực lượng vũ trang Belarus tiến hành trong năm, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS). Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố, mục đích của cuộc tập trận “Allied Resolve-2022” gồm có đẩy lùi “sự xâm lăng của bên ngoài”.
Các hình ảnh vệ tinh của Maxar cho thấy, lần đầu tiên một số lều trại đã được dựng lên tại Rechitsa thuộc vùng Gomel của Belarus. Một số người cho rằng, sự tập trung quân cho thấy một kế hoạch của Nga là tăng cường hướng tới Kyiv từ phía bắc. Đầu tháng này, một nhà ngoại giao châu Âu nói với CNN rằng, việc tập trung lực lượng là một “nỗi lo lớn”, và lưu ý rằng đây sẽ là mảnh ghép còn thiếu mà Mátxcơva sẽ cần để tấn công nhanh vào thủ đô Ukraine.
Các cuộc tập trận chung cũng sẽ tạo vỏ bọc cho một cuộc di chuyển bên sườn qua Belarus và vào miền bắc Ukraine, CSIS cảnh báo. Hình ảnh vệ tinh do Maxar công bố dường như cho thấy, Nga đã triển khai các lực lượng tiên tiến tại một số địa điểm ở Belarus. Các hoạt động được triển khai có thể liên quan cuộc tập trận chung, nhưng nhiều bức ảnh khác cho thấy các trại được dựng lên gần biên giới với Ukraine, cách nơi diễn ra cuộc tập trận hàng trăm dặm.
Tuy nhiên, nếu Nga tập trung vào biên giới Belarus làm điểm vào Ukraine, tuyến đường này sẽ gây rất nhiều khó khăn. Binh sĩ Nga sẽ phải vượt qua bãi lầy Pinsk, còn được gọi là Pripet Marshes, một trong những vùng đất ngập nước lớn nhất châu Âu, nằm giữa biên giới Belarus và Ukraine - một địa hình rừng rậm, ngập úng và dày đặc trải dài trên 269.000 km2. Khu vực đó đã cản trở lực lượng Đức Quốc xã trong Chiến dịch Barbarossa (nhằm xâm lược Liên Xô) vào năm 1941. Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ), “ở một số nơi, các lực lượng cơ giới khó có thể băng qua khi bị ướt”.
Crimea
Bán đảo được Nga sáp nhập vào năm 2014 sẽ cung cấp một nền tảng tự nhiên cho bất kỳ hoạt động mới nào, nhưng không rõ liệu Mátxcơva có cố gắng thực hiện một cuộc di chuyển vào Ukraine từ Crimea hay không.
Maxar đã quan sát thấy một đợt triển khai quân và thiết bị lớn, do đó có thể hơn 550 lều bạt và hàng trăm phương tiện đã đến phía bắc thủ phủ Simferopol của Crimea. Sau đó, một đợt triển khai mới được Maxar xác định lần đầu tiên vào hôm thứ Năm gần thị trấn Slavne trên bờ biển phía tây bắc của Crimea, bao gồm các phương tiện bọc thép. Những đợt triển khai mới đó được quan sát cùng ngày khi một số tàu chiến Nga đến Sevastopol, cảng chính của Crimea. Hôm 10/2, Bộ Quốc phòng Nga đăng tải hình ảnh sáu tàu đổ bộ cỡ lớn tại cảng. Hải quân Ukraine lên tiếng: “Nga tiếp tục quân sự hóa khu vực Biển Đen, điều chuyển thêm tàu đổ bộ để gây sức ép lên Ukraine và thế giới”.
Bất kỳ sự chuyển quân nào vào miền nam Ukraine đều có thể được hỗ trợ bởi quân đội ở Transnistria, khu vực ly khai do Nga hỗ trợ ở Moldova. Các nhà phân tích của CSIS cho rằng, lính Nga có thể thu phục Odessa - một thành phố cảng của Ukraine ở phía tây bắc Crimea, bằng cách “điều các tàu đổ bộ đến thẳng cảng Odessa và di chuyển thẳng vào thành phố” theo kiểu “được ăn cả ngã về không. Odessa là một thành phố đông dân và chiến đấu trong đô thị ở đó sẽ có lợi cho những người bảo vệ thành phố, trong khi các lực lượng Nga sẽ cần loại bỏ các hệ thống phòng không của Ukraine và sau đó liên kết với đội quân đến từ phía đông của nước này.
