Ông Chủ tịch Triệu Đức Thanh (thân phụ ông Triệu Tài Vinh, Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang bây giờ, khi đó đã có Công văn số 482/ CVUB ngày 20-3-2002) đồng tình hoan nghênh, nhất trí với nội dung và lời văn trong thông báo của Bộ VHTT. Đề nghị Bộ cho ban hành sớm để thực hiện.
Có thể nói, về sau này cơ bản các điểm chính trong thông báo ấy đã được giải quyết ổn thỏa.
Năm tháng dần đi.
Chuyên viên kiêm Cố vấn Ủy Ban dân tộc T.Ư nay là Ủy Ban Dân tộc Vương Quỳnh Sơn, tuổi cao bệnh trọng mất năm 2008. Và năm 2016 ông con Vương Duy Bảo, quan chức của Bộ Văn hóa về hưu.
Chắc từ cõi cao xanh kia, cụ Vương Quỳnh Sơn không thể ngờ bốn năm sau, năm 2012, mọi sự lại có thể lộn phèo? Rằng các nhà chức việc Hà Giang đã làm cái việc mà khi còn sống, cụ cũng chả tưởng tượng ra là chủ khu nhà Vương lại là người khác! Đó là sổ đỏ khu nhà Vương đã được cấp cho Phòng Văn hóa Thông tin huyện Đồng Văn.
Phận con rồi phận chủ, ông Vương Duy Bảo tá hỏa từ bao giờ chả rõ. Nhưng gần đây, tháng 6/2018, ông Bảo có đơn gửi Thứ trưởng Bộ VHTTDL, bà Đặng Thị Bích Liên đề nghị làm rõ việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản trên đất đối với khu di tích dinh thự họ Vương được thực hiện ra sao?
 |
Trong câu chuyện với ông cựu Cục phó Cục văn hóa cơ sở của Bộ Văn hóa, tôi hình dung lộ trình lá đơn của ông Bảo được xử lý như sau.
Bộ Văn hóa đã chuyển đơn ông Bảo đến tỉnh Hà Giang và sau đó, Sở Tài nguyên Môi trường có văn bản trả lời Bộ. Sở đã xác nhận việc khu dinh thự họ Vương đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là Phòng Văn hóa Thông tin huyện Đồng Văn.
Theo đó, Sở Tài nguyên Môi trường Hà Giang khẳng định việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Phòng Văn hoá Thông tin là “hoàn toàn phù hợp với quy định pháp luật”.
Tôi ngó kỹ hơn văn bản mới nhất của Sở Tài Nguyên và Môi trường Hà Giang do ông Hoàng Văn Nhu ký ngày 24/7/2018 có lời kết luận chắc khừ rằng việc cấp sổ đỏ cho Phòng Văn hóa Thông tin Đồng Văn là hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật… Trái với mạch nghĩ của tôi, lý ra phải nhăn nhó thì ông Bảo lại cười. Mà lại cười khá cởi mở với câu nói vui, tôi có cảm giác không biết họ có bị làm sao không?!
Xin nói với nhà báo là chuyện này hơi bị buồn cười. Bởi thời điểm đó, lãnh đạo tỉnh Hà Giang là ông Triệu Đức Thanh đã đồng ý với văn bản thông báo của Bộ Văn hóa Thông tin, nhưng đến nay lại không thực hiện theo. Không biết ông Bí thư Tỉnh ủy Triệu Tài Vinh có được hỏi ý kiến về việc này không? Và ông Vinh liệu có biết việc thân phụ mình đã từng đồng thuận với quyết định của Bộ Văn hóa 18 năm trước?
Gia đình chúng tôi có quyền thừa kế hợp pháp, nhiều người trong đó có tôi đang còn sống sờ sờ mà lại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của dinh thự cho Phòng Văn hóa - Thông tin Đồng Văn quản lý lâu dài từ 2012 chẳng phải chuyện rất nực cười và không thể chấp nhận được là gì?
Tôi có hỏi thêm ông Bảo, từng là một cán bộ của Bộ Văn hóa ông có biết quy trình xử lý những vấn đề đại loại như thế này sẽ như thế nào? Ông Bảo đáp ngay ông có tham khảo nhiều đồng nghiệp đang tại chức và đã nghỉ hưu và cả giới luật sư nữa thì tất cả đều khẳng định, việc tỉnh Hà Giang tước đoạt quyền sử dụng đất gắn với tòa dinh thự họ Vương của gia đình ông là bất hợp lý và sai luật. Sổ đỏ dinh thự này phải cấp cho chúng tôi bởi những người dòng họ Vương đã sinh sống ở đó gần trăm năm nay!
Ông Bảo cũng chia sẻ ý kiến của các luật sư mà ông tham khảo rằng, việc xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với những bất động sản được tiến hành chủ yếu trong giai đoạn sau 1954 ở miền Bắc và sau 1975 ở miền Nam. Tuy nhiên, dinh thự của gia tộc họ Vương không thuộc các trường hợp nêu trên vì vẫn có người tiến hành quản lý và sinh sống ổn định đến năm 2002, trước khi cơ quan chức năng buộc họ tạm chuyển ra ngoài để trùng tu di tích.
 |
Bên trong dinh thự Nhà Vương.
Mặt khác, Khoản 1 Điều 14 Luật Di sản văn hóa đã quy định rõ “Tổ chức, cá nhân có quyền sở hữu hợp pháp di sản văn hóa”. Luật Di sản văn hóa đã đề cập, bảo hộ việc trùng tu di tích nhà Vương, không đề cập đến vấn đề quốc hữu hóa tài sản cá nhân sau khi tiến hành trùng tu di tích. Điều 158 Luật Đất đai 2013 (Cũng như những luật đất đai được ban hành trước đây) cũng thừa nhận và bảo hộ quyền sử dụng đất của cá nhân, hộ gia đình nếu trên đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh. Bởi vậy, dinh thự họ Vương là tài sản hợp pháp của dòng họ Vương. Nếu dinh thự bị thu hồi trái quy định là vi phạm Hiến pháp. Thêm nữa cụ Vương Chí Sình còn là người có công với cách mạng, là Đại biểu Quốc hội khóa I và II và được Nhà nước trao tặng huân chương “Đại đoàn kết dân tộc”. Việc gìn giữ dinh thự, tài sản làm nơi thờ cúng, gặp mặt họ hàng là nhu cầu tất yếu đối với các thế hệ sau của dòng họ Vương.
Qua ông Bảo, tôi cũng được biết sau những lá đơn của ông, gần đây nhất, ngày 16/8, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình có văn bản yêu cầu UBND tỉnh Hà Giang, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch báo cáo tổng quan quá trình xử lý, giải quyết kiến nghị của ông trong đó có việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tòa dinh thự này.
Nghe mừng lẫn… ngại! Mừng là đơn thư của công dân Vương Duy Bảo đã được hồi âm sớm. Ngại bởi gần 20 năm, lộ trình cũng như quy trình bảo hộ quyền sở hữu hợp pháp của dinh thự nhà Vương dường lại lặp lại?
Nhưng lần này, ngay sau khi Phó thủ tướng Trương Hòa Bình có văn bản yêu cầu UBND tỉnh Hà Giang, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch báo cáo; dư luận báo chí quan tâm thông tin về vụ việc, tỉnh Hà Giang và các cơ quan chức năng đã kịp thời sửa sai.
Ngày 23/8 đích thân ông Hoàng Văn Nhu, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Giang ký quyết định số 238/QĐ-STNMT thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp cho Phòng Văn hóa Thông tin huyện Đồng Văn. Phòng Văn hóa Thông tin huyện phải nộp lại giấy chứng nhận này về Sở.
