 |
| Ảnh minh họa: Tuổi Trẻ |
Các dự án được nghiên cứu trong nhiều thời điểm khác nhau, tại các trường ĐH, vùng miền, mức độ yêu cầu nghiên cứu khác nhau. Nhưng nhìn chung các dự án đều đề cập nhiều vấn đề và giải pháp... giống nhau.
Intel Products Việt Nam: bảng điểm cao chưa đủ
Theo ông Michael Lương - giám đốc kỹ thuật của Intel Việt Nam, công ty sẽ tuyển dụng 4.000 nhân sự cho nhà máy tại VN. Thành phần tuyển dụng là 70% tốt nghiệp ĐH ngành kỹ thuật và kinh doanh.
Để chuẩn bị cho tuyển dụng, Intel VN đã kiểm tra 1.965 SV năm cuối, các SV phải làm một bài kiểm tra trắc nghiệm với 50 câu hỏi của ngành kỹ thuật. Kết quả chỉ có 320 SV làm được 28 câu đúng (kết quả trung bình), trong đó có 90 SV làm đúng 60% trở lên đạt khả năng tuyển dụng của công ty này.
Theo Intel VN, vai trò ngành GD VN phải nâng cao năng lực người học thông qua việc xét tuyển HS, SV đầu vào. Phải phát triển giảng viên (thêm tiến sĩ, nghiên cứu sinh) và nâng cấp hạ tầng cơ sở GD.
Cải tiến chất lượng thông qua việc cách mạng về chương trình giảng dạy, giao tiếp tiếng Anh, các phương pháp giảng dạy đổi mới. Kết quả học tập phải áp dụng được các khái niệm có tính chất lý thuyết vào ứng dụng thực tế.
Đặc biệt, phía Intel cũng nhấn mạnh một SV "toàn diện" có bảng điểm cao vẫn chưa đủ, phải có kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động ngoại khóa bổ sung trong quá trình học mới trở thành SV có hiệu quả.
Dự án GDĐH VN - Hà Lan: mối quan hệ với thị trường lao động yếu
Dự án này hiện đang hỗ trợ Bộ GD-ĐT thực hiện đề án Hera, thông qua dự án Profqim "Giới thiệu đảm bảo chất lượng" tại năm trường ĐH và dự án Profed "Giới thiệu về GDĐH mang định hướng nghề nghiệp" tại tám trường ĐH, được thực hiện trong giai đoạn 2005 - 2009.
Theo báo cáo của dự án thì các nhóm thu nhập thấp có khả năng vào ĐH kém hơn các nhóm có thu nhập cao, và GDĐH chưa tạo được nhiều cơ hội cho tất cả các SV tài năng. Chất lượng cán bộ các khoa trong trường ĐH chỉ có khoảng 14% cán bộ có bằng tiến sĩ và 33% có bằng thạc sĩ.
Tỉ lệ SV/cán bộ cũng khá cao (khoảng 30/1) so với các nước khác trong khu vực. Khả năng thích ứng của GDĐH với các nhu cầu xã hội còn hạn chế. Các mối quan hệ giữa trường ĐH và thị trường lao động còn yếu. Chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy chưa cập nhật. Nguồn tài chính thấp, chi tiêu vào giảng dạy và nghiên cứu thấp.
Dự án cũng đã đề nghị trong năm 2020 giảm tỉ lệ SV/giảng viên (20/1), nâng cao chất lượng cán bộ (35% có bằng tiến sĩ, 60% có bằng thạc sĩ), tăng các cơ hội việc làm cho SV tốt nghiệp.
Trong năm 2020 phải có 70 - 80% tổng số SV theo học các chương trình mang định hướng nghề nghiệp - ứng dụng; và các trường ĐH phải được tăng nhiều hơn tính tự chủ.
Quĩ GD VN - Hoa Kỳ: năm nhóm vấn đề cần thay đổi
Hai dự án nghiên cứu về hiện trạng GDĐH ở VN do quĩ này tài trợ được thực hiện trong các ngành công nghệ thông tin, kỹ thuật điện - điện tử - viễn thông, vật lý, GD nông nghiệp.
Sau khi kết thúc các chuyến khảo sát thực địa, hai đoàn chuyên gia đa ngành của Hoa Kỳ đã đưa ra năm nhóm vấn đề then chốt mà GDĐH VN cần thay đổi. Đó là việc giảng dạy và học tập; chương trình giảng dạy và các môn học; giảng viên; đào tạo và nghiên cứu sau ĐH; đánh giá kết quả học tập của SV và hiệu quả của nhà trường.
Và dự án này cũng đưa ra 13 vấn đề đề xuất, đó là hệ thống GDĐH phải phân bố đều khắp cả nước để tạo điều kiện cho HS có nhiều cơ hội hơn để theo học (hiện nay số lượng 255 trường ĐH và CĐ là không đủ để đáp ứng nhu cầu).
Giao quyền cho các trường ĐH trọng điểm đào tạo giảng viên giỏi trong các ngành khoa học và công nghệ cho các trường ĐH khác. Có nhiều phương án để lựa chọn quyết định chiến lược về cấp vốn cho nghiên cứu cơ bản trong trường ĐH, để đảm bảo cho thế hệ các nhà khoa học tương lai. Cho phép các trường chủ động và linh hoạt hơn trong việc nâng cao chất lượng và luôn cập nhật chương trình đào tạo.
Thiết lập qui định kiểm tra bao gồm kết quả học tập SV, cũng như thiết lập hoặc hoàn thiện qui trình đánh giá chương trình đào tạo cho các khoa. Thiết lập một cơ chế nhằm bảo đảm các nguồn lực được phân bổ dựa trên thành tích công việc và chất lượng.
Phải đánh giá mức độ chất lượng của các trường ĐH trên toàn quốc mà dựa vào quá trình nghiên cứu và học tập của SV, và thiết lập cơ chế hỗ trợ các trường có chất lượng thấp nâng lên đến mức tốt nhất có thể được. Làm thế nào để các trường có điều kiện tiếp cận với các phương tiện thông tin đại chúng mới nhất, tạp chí điện tử chuyên ngành.
Xây dựng năng lực cho giảng viên trong việc thiết kế nội dung, phương pháp sư phạm, tiếp xúc SV... Tổ chức lại khối lượng công việc để giảng viên có thời gian chuẩn bị giáo án, tiếp xúc với SV và thực hiện nghiên cứu. Điều chỉnh và tổ chức lại chương trình đào tạo để SV có thêm thời gian tiếp thu nội dung và thông tin môn học.
Phải nâng cao phương pháp sư phạm trong trường trung học để HS có sự chuẩn bị tốt hơn cho chương trình GDĐH mới với nhiều cách thức hơn. Có phương thức hỗ trợ học sinh trung học chọn ngành ngay khi còn ở trung học.
Theo Nguyễn Phan
Tuổi Trẻ
