“Quyết định khó khăn nhất”
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược (Bộ Công an), nói rằng, sau 66 năm nhìn lại, đến bây giờ vẫn còn nhiều điều mà cộng đồng quốc tế vẫn còn phân vân, chưa lý giải được vì sao Việt Nam lại có thể thắng được cả Pháp và Mỹ. So sánh về tương quan lực lượng, trong cuộc chiến chống thực dân Pháp, Việt Nam chỉ 1, còn Pháp phải 10. Thế nhưng Việt Nam đã giành được thắng lợi, tạo ra một mốc son trong lịch sử Việt Nam, chặt đứt dây chuyền của chủ nghĩa thực dân cũ, làm cộng đồng quốc tế ngưỡng mộ.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, quyết định thay đổi phương châm tác chiến (từ “Đánh nhanh giải quyết nhanh” sang “Đánh chắc tiến chắc”) được coi là quyết định khó khăn nhất. Đây được coi là sự kiện kịch tính nhất trong cuộc kháng chiến chống Pháp, điều mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp gọi là “quyết định khó khăn nhất” trong cuộc đời chỉ huy của mình. Quyết định đó thể hiện tư duy quân sự sắc sảo, bản lĩnh của người cầm quân; đồng thời là biểu hiện của sự thấm nhuần tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh về “đánh chắc thắng”, thể hiện tính nhân văn của một vị tướng luôn biết đề cao vai trò tập thể, tôn trọng tập thể vì lợi ích chung.
“Thắng lợi Điện Biên Phủ 1954 và đại thắng mùa xuân 1975 đã tạo ra mốc son trong lịch sử Việt Nam, tạo dấu ấn rực rỡ, làm cho cộng đồng quốc tế ngưỡng mộ. Với chiến thắng Điện Biên Phủ, Việt Nam là nước đầu tiên chặt đứt dây chuyền của chủ nghĩa thực dân cũ, còn đại thắng mùa xuân 1975, chúng ta đã chặt đứt dây chuyền của chủ nghĩa thực dân mới do Mỹ cầm đầu”, Thiếu tướng Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược
Các chuyên gia đều nhận định, Điện Biên Phủ đã trở thành nơi khắc ghi sự cống hiến, hy sinh to lớn của biết bao cán bộ, chiến sĩ, người dân Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, được nhân dân hết lòng yêu thương, giúp đỡ, che chở, từ đội quân nhỏ bé ban đầu, quân đội nhân dân Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, trở thành lực lượng nòng cốt chiến đấu, bảo vệ nhân dân.
Dựa vào thế trận chiến tranh nhân dân, với tầm nhìn chiến lược, bằng sức mạnh tổng hợp của các yếu tố, thực hiện phương châm “đánh chắc, tiến chắc”, bộ đội ta đã liên tục tiến công, lần lượt đột phá, tiêu diệt từng cứ điểm, tiến tới tiêu diệt hoàn toàn tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ kéo dài trong 9 năm; chấm dứt hoàn toàn ách xâm lược của thực dân Pháp trên đất nước ta và toàn Đông Dương. Chiến thắng này góp phần đập tan hoàn toàn dã tâm xâm lược của thực dân Pháp, buộc phải ký Hiệp định Giơnevơ.
Ðộc lập, tự chủ
Từ bài học thành công trong chiến dịch Điện Biên Phủ, Thượng tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho rằng, ngày nay, quân đội ta phải chủ động, tích cực tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, sẵn sàng chuyển các hoạt động từ thời bình sang thời chiến. Quân đội phải là lực lượng nòng cốt trong xây dựng, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân, trong đó đặc biệt chú trọng xây dựng “thế trận lòng dân”. Trong quá trình thực hiện, phải quán triệt quan điểm sức mạnh quốc phòng toàn dân không chỉ là sức mạnh quân sự, mà là sức mạnh tổng hợp của quân sự, chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, đối ngoại, khoa học và công nghệ, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc…
Đó là một nền quốc phòng toàn dân, toàn diện, do nhân dân tiến hành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành thống nhất của Nhà nước. Còn trong quan hệ đối ngoại, phải quán triệt phương châm “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, giữ vững nguyên tắc chiến lược mềm dẻo, linh hoạt về sách lược, chuyển hóa đối tượng thành đối tác, gắn chặt lợi ích đối tác với lợi ích quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền đất nước.
Đề cập đến bài học về độc lập, tự chủ trong quan hệ quốc tế qua chiến dịch Điện Biên Phủ, PGS.TS Phạm Đức Kiên (Viện Lịch sử Đảng) nhận định, chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi là kết quả của sự hợp lực từ nhiều yếu tố, là thắng lợi cao nhất của chiến tranh nhân dân. Thắng lợi ấy không chỉ mang ý nghĩa đối với dân tộc Việt Nam mà còn hàm chứa sâu sắc những giá trị tầm vóc thời đại.
Hơn nữa, thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ đã để lại cho toàn Đảng, toàn quân và nhân dân Việt Nam những kinh nghiệm, bài học quý báu. Trong đó, bài học về sự độc lập, tự chủ trong bối cảnh quan hệ quốc tế có những chuyển biến khó lường được Đại tướng Võ Nguyên Giáp đánh giá là bài học sâu sắc nhất về lãnh đạo, chỉ huy trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Phát huy giá trị của bài học về tinh thần độc lập, tự chủ trong lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp nói chung, trong chiến dịch Điện Biên Phủ nói riêng, Đảng Lao động Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục lãnh đạo nhân dân ta giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; đồng thời vận dụng và phát triển sáng tạo bài học ý nghĩa đó trong thời kỳ đổi mới hiện nay.
