Tháng 4/2007, ông Phạm Đình Hà ở thị trấn Ia Grai cùng Nguyễn Công Khánh (sinh 1967) trú tại Đức Cơ, Hoàng Văn Tiếp trú tại xã Ia Chía - Ia Grai - Gia Lai tổ chức làm hồ sơ xin khai thác 18 cây gỗ hương, tương đương 23,908m3 đứng tên 6 hộ gia đình người dân tộc thiểu số tại làng Jăng Krái và làng Jăng Blo, xã Ia Khai-Ia Grai.
Ngày 12/4/2007, ông Trần Văn Thành - cán bộ kỹ thuật Hạt Kiểm lâm Ia Grai lập “biên bản xác minh” kết luận: “Trên diện tích đất vườn đang canh tác có cây rừng tự nhiên, các hộ trên đã trồng, bảo vệ và chăm sóc đến nay, bằng nguồn vốn của gia đình tự bỏ ra đầu tư”.
Biên bản được Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Ia Grai Võ Duy Khiêm ký tên đóng dấu. Có được mảnh giấy này nhóm lâm tặc nọ tổ chức khai thác. Mới chặt hạ 5 cây thì sự việc đến tai ông Trần Quang Khanh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiêm Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Gia Lai.
Ông Khanh lệnh cho Phòng Pháp chế Chi cục cử người lên đình chỉ khai thác và kiểm tra hiện trường. Không rõ việc chỉ đạo của Chi cục trưởng Kiểm lâm Gia Lai thế nào, ngày 5/7/2007 Hạt Kiểm lâm Ia Grai lại có báo cáo xác minh khác kèm ý kiến của ông Chi cục Kiểm lâm Gia Lai gửi UBND huyện Ia Grai xin khai thác 18 cây gỗ hương.
Ngày 20/7/2007, UBND huyện Ia Grai có văn bản đồng ý cho 6 hộ ở Ia Khai khai thác và tiêu thụ 23,908m3 gỗ hương trên.
Ngày 4/1/2008, làm việc với chúng tôi, ông Trần Quang Khanh có trưng ra một số hình ảnh về những cây gỗ hương mà Chi cục Kiểm lâm cho là của 18 cây gỗ các đối tượng trên khai thác.
Thực tế chỉ có 4 gốc gỗ hương trong số 18 cây gỗ nhóm 1 này (khối lượng thực là 26,29m3) là có thật. Số còn lại được phù phép từ nơi khác đến. Kiểm lâm Gia Lai làm thủ tục cho lâm tặc đưa đi tiêu thụ trót lọt ở Bắc Ninh. Ai cũng biết ở Gia Lai chưa có gia đình nào trồng chăm sóc khai thác gỗ hương nhóm 1.
Hợp pháp việc phá rừng phòng hộ
Năm 2007, Hạt Kiểm lâm huyện Ia Grai dưới sự dẫn dắt của lâm tặc đã làm 5 bộ hồ sơ mạo danh một số hộ đồng bào ở xã Ia Chía, Ia Khai xin khai thác gỗ nương rẫy, số xin khai thác là 89 cây, khoảng 221,9m3. Lâm tặc đã khai thác, được Hạt Kiểm lâm Ia Grai nghiệm thu gốc chặt, đóng búa 86 cây, khối lượng là 231,1m3.
Trong tổng số 86 cây hoàn thành thủ tục thực tế chỉ có 7 cây (trong đó có 4 cây gỗ hương như đã nói) khối lượng 11,53m3 là đúng. Còn lại 79 cây, khối lượng 219,6m3 là gỗ khai thác từ nơi khác, trong đó có gỗ rừng phòng hộ Ia Grai.
Vụ việc được phát giác khi PC15 Công an Gia Lai mật phục bắt quả tang tại địa bàn xã Ia Chía, huyện Ia Grai xe ô tô biển số 81L-0332 do Nguyễn Gia Thiện, sinh 1969, trú tại TP Pleiku điều khiển cùng Nguyễn Công Khánh, Nguyễn Văn Việt (sinh 1968) trú tại TP Pleiku và Hoàng Văn Tiếp cẩu 40 lóng gỗ bằng lăng lên xe chuyển đi Đồng Nai tiêu thụ.
Đo đếm tại hiện trường có tất cả 74 lóng gỗ tổng khối lượng 62,59m3 trong đó 59 lóng (52m3) có dấu búa kiểm lâm. Đây là số gỗ được đường dây thai thác gỗ lậu này làm thủ tục khai thác trong tháng 10/2007, giấy phép khai thác 21 cây gỗ vườn.
Tại cơ quan điều tra đối tượng này khai nhận: Trước khi UBND huyện Ia Grai có quyết định cho phép khai thác 21 cây gỗ trên thì tháng 7, 8/2007 Nguyễn Công Khánh đã tìm gỗ kơnia, bằng lăng rồi thuê Hoàng Văn Tiếp khai thác, bán lại cho Nguyễn Văn Việt giá 1.800.000 đồng/m3.
Khánh còn thoả thuận với Tiếp nếu cắt gỗ nơi khác đưa về bãi tập kết sẽ được trả công giá 1.300.000 đồng/m3. Sau khi có gỗ, các đối tượng này lại lấy bìa đỏ của đồng bào dân tộc lập khống khối lượng gỗ xin UBND huyện cấp phép.
Thực tế trong số 21 cây gỗ Hạt kiểm lâm cho phép khai thác chỉ có 4 cây là có thật, còn lại đều là gỗ trong rừng phòng hộ Ia Grai và nơi khác.
Vụ án đang được tiếp tục điều tra, làm rõ. Câu hỏi đặt ra: Chi cục Kiểm lâm Gia Lai không có thẩm quyền trong thủ tục khai thác gỗ vườn sao lại đi kiểm tra? Sau khi kiểm tra sao không phát hiện lâm tặc biến gỗ rừng tự nhiên thành gỗ vườn mà cho phép chúng làm thủ tục khai thác?
