Sốc hơn, là nhận định của GS.TSKH Trần Xuân Hoài - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ VN - tại một hội thảo cách đây vài ngày. Theo ông, có tới 80% cán bộ khoa học không có khả năng hoặc không muốn làm công tác nghiên cứu khoa học (?!). Dẫn lại phát biểu của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: “Trong bộ máy chúng ta có tới 30% số công chức không có cũng được”, GS Trần Xuân Hoài cho rằng thực trạng “cắp ô đi, rồi lại cắp ô về” trong giới khoa học còn tệ hại hơn nhiều, bởi “trong số 80% kia, có đến 50% không đủ khả năng làm khoa học”. Ông cũng chua chát rằng chính giới khoa học đang “tự phá hoại mình” với không ít giáo sư, tiến sĩ “dỏm”.
Nhân chuyện đổi mới sách giáo khoa và chương trình học, một lãnh đạo của ngành giáo dục cũng than trời về chất lượng giáo viên.
Nguyên nhân hé lộ từ việc Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND. Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị nhận xét: “Có thể nói rằng không nơi nào mà thủ tục tự ứng cử lại dễ dàng như ở VN”. Ông Trần Du Lịch (Phó đoàn ĐBQH TPHCM) nêu ý kiến : “Nếu cứ chung chung thế này thì một người mới từ bệnh viện tâm thần ra cũng ứng cử được”. Dĩ nhiên, các lĩnh vực khác nhau sẽ có những tiêu chuẩn hoàn toàn khác, nhưng ở đây là vấn đề mà chúng ta đang gặp phải: Tiêu chuẩn còn dễ dãi, hoặc còn thiếu hụt, hoặc đã có mà khâu thực hiện bị… “quên”.
Một nguyên nhân nữa, xuất phát từ một “người quen”: Anh cơ chế!
Tại hội nghị tổ chức ngày 6/11, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng bày tỏ: “Muốn cách chức một ông quân mình làm bừa, làm ẩu cũng không cách chức được. Bảo cách chức ngay thì vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ bảo là sai, phải kiểm điểm từ dưới lên rồi Bộ mới thành lập hội đồng kỷ luật để xem xét” - ông Thăng than.
Có lẽ cái gốc của vấn đề là đây. Ngày 7/11, thảo luận dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) tại Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (Chủ tịch HĐND TPHCM) phân tích: “Đánh giá cán bộ của chúng ta có giống với đánh giá cán bộ của người dân không? Cần phải có cơ chế để làm rõ điều đó”.
Như vậy, cơ chế nào thì cơ chế, chất lượng đội ngũ cán bộ, chất lượng con người phải rõ ràng, đạt chuẩn và nhất là phải hợp với lòng dân!
