Để thực hiện được mục tiêu đó, TKV đã và đang triển khai ứng dụng công nghệ hiện đại vào tất cả các khâu sản xuất từ khai thác đến chế biến, vận chuyển than, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao.
Mỏ hiện đại, năng suất cao
Theo quy hoạch phát triển ngành Than giai đoạn 2015-2030, sản lượng than thương phẩm sẽ tăng nhanh, đạt khoảng 65 triệu tấn (năm 2020) và 75 triệu tấn (năm 2025), gấp đôi hiện nay. Để đảm bảo đáp ứng nhu cầu than cho phát triển, những năm gần đây, TKV đã tập trung triển khai các dự án đầu tư xây dựng mỏ mới cũng như duy trì sản xuất, đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa, hiện đại hóa trong các dây chuyền sản xuất than nhằm tăng năng suất lao động.
Nhiều công trình, dự án đã được đầu tư, áp dụng công nghệ mới mang lại hiệu quả thiết thực như dự án mỏ mới mỏ Khe Chàm II- IV, mỏ Hầm lò Núi Béo, các dự án mở rộng sản xuất tại Hà Lầm, Nam Mẫu, Vàng Danh, Mạo Khê. Hằng năm, Tập đoàn đầu tư từ 15 - 20 ngàn tỷ đồng cho việc mở rộng sản xuất. Các mỏ than đều được đầu tư những trang thiết bị hiện đại trong tất cả các dây chuyền ngang tầm khu vực và trên thế giới.
Than Hà Lầm là một trong những đơn vị tiêu biểu của TKV trong triển khai cơ giới hóa, tự động hóa sản xuất. Trao đổi về hiệu quả thực hiện cơ giới hóa trong khai thác, ông Trần Mạnh Cường, Giám đốc Công ty CP Than Hà Lầm, khẳng định: Thực hiện cơ giới hóa mang lại hiệu quả cao như năng suất lao động tăng 3,39 lần so với lò chợ công nghệ giá xích và tăng 4,41 lần so với lò chợ giá XDY, đồng thời nâng cao mức độ an toàn, giảm số lao động. Thu nhập của thợ lò thực hiện cơ giới hóa trong đào lò và khai thác cũng tăng cao.
Hiện 2 lò chợ cơ giới hóa đồng bộ công suất 600.000 tấn/năm và 1,2 triệu tấn/năm đang hoạt động hiệu quả, đóng góp lớn vào sản lượng than khai thác cơ giới hóa của Công ty cũng như Tập đoàn. Năm 2018, Than Hà Lầm khai thác 2,7 triệu tấn than, trong đó sản lượng than cơ giới hóa chiếm 75% sản lượng than khai thác...
Cùng với cơ giới hóa, các ứng dụng tự động hóa đã và đang được TKV quan tâm triển khai áp dụng trên tất cả các khối ngành sản xuất và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Có thể kể đến một số công trình tự động hóa gần đây đã được đưa vào vận hành, mang lại hiệu quả cao giúp nâng cao năng suất lao động, tiết giảm nhân công lao động trực tiếp như: Hệ thống băng tải giếng chính Mạo Khê (giảm 70% nhân lực vận hành), tự động hóa tuyến băng tải lò XVmức -300 Hà Lầm (giảm 40% nhân lực); hệ thống tự động hóa trạm quạt gió Công ty Than Núi Béo (giảm 50% nhân lực); hệ thống cấp phát quản lý nhiên liệu tự động (Công ty CP Vật tư); Hệ thống giám sát lưu chuyển dòng than nhằm mục tiêu quản lý và giám sát chặt chẽ tài nguyên; hệ thống xe sản xuất nhũ tương rời di động của Tổng công ty Hóa chất mỏ…
Mỏ ít người nhưng chất lượng
Thực hiện mục tiêu “Mỏ xanh, mỏ hiện đại, mỏ ít người”, song song với chương trình “cơ giới hoá, tự động hoá”, TKV đang quyết liệt triển khai tái cơ cấu lực lượng lao động theo Đề án tái cơ cấu Tập đoàn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Với phương châm doanh nghiệp ít người, thu nhập cao và tiền lương bình quân của người lao động tăng nhưng chi phí tiền lương của doanh nghiệp giảm, TKV phấn đấu tỷ trọng tiền lương trong giá thành đến năm 2020 giảm còn 16%, đến năm 2030 giảm còn 10%, nhưng tiền lương tuyệt đối chi cho người lao động sẽ tiếp tục tăng cao. Đặc biệt là mức thu nhập của lao động chính, thợ lò đến năm 2020 sẽ đạt 1.300 USD/tháng.
Kết quả từ năm 2013 đến nay, TKV đã giảm được gần 26 ngàn lao động, tương đương 20% tổng số lao động trước khi tái cơ cấu. Đến thời điểm 30/9/2018 toàn Tập đoàn chỉ còn 99.804 lao động, đạt mục tiêu của Đề án tái cơ cấu Tập đoàn giai đoạn 2017 - 2020 trước 2 năm. Tính bình quân, mỗi năm Tập đoàn giảm khoảng 4 ngàn lao động, tương đương lao động của một mỏ than hầm lò có quy mô trung bình. Nhiều công ty than như Nam Mẫu, Dương Huy, Hà Lầm, Cao Sơn… trong 3 năm qua đã tinh giản được 1 ngàn lao động mỗi công ty, mặc dù sản lượng than khai thác không giảm.
Đặc biệt kế hoạch năm 2019 mặc dù sản lượng than khai thác tăng xấp xỉ 5 triệu tấn so với thực hiện năm 2018 nhưng Tập đoàn vẫn kiểm soát không tăng lao động so với năm 2018 để thực hiện mục tiêu “Doanh nghiệp ít người - trả lương cao”.
Do tích cực tái cơ cấu lao động và đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hoá, tự động hoá, hợp lý hoá tổ chức sản xuất nên năng suất lao động tổng hợp thực hiện 9 tháng năm 2018 tính theo doanh thu đạt 1.187 triệu đồng/người/năm, tăng 40% so với thực hiện năm 2015; tính theo sản lượng hiện vật quy đổi (đối với sản xuất than) đạt 600 tấn/người/năm, tăng 22% so với thực hiện năm 2015 (490 tấn/người/năm). Năng suất lao động trực tiếp khai thác than lò chợ 9 tháng năm 2018 đạt 6,43 tấn/công, tăng 1,3 lần so với thực hiện năm 2015 (5,0 tấn/công).
Theo Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam giai đoạn 2017-2020 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, TKV sẽ trở thành Tập đoàn kinh tế mạnh có trình độ công nghệ, mô hình quản trị theo hướng hiện đại và chuyên môn hóa cao; cơ cấu tổ chức gọn nhẹ, hợp lý. Thời gian tới, TKV tiếp tục tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Đảng bộ Tập đoàn đã ban hành Nghị quyết để tập trung đẩy mạnh cơ giới hóa, tự động hóa vào sản xuất và quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh giai đoạn 2017-202, tầm nhìn đến 2030. Theo đó, Tập đoàn sẽ tập trung thực hiện đổi mới công nghệ, nâng cao trình độ cơ giới hóa, nhất là cơ giới hóa đồng bộ trong khai thác than hầm lò một cách hiệu quả, chủ động trên tình thần đổi mới tư duy, đổi mới cách làm theo hướng thay vì chủ yếu dựa vào nhập khẩu thiết bị chuyển sang tự chủ sản xuất, chế tạo thiết bị. Tập đoàn cũng sẽ triển khai tái cơ cấu các mỏ than, hợp nhất sáp nhập các mỏ than để xây dựng mỏ than hầm lò có công suất tối thiểu 2 triệu tấn/năm, lộ thiên: 3 triệu tấn/năm.
