 |
| Thông thường bão từ xuất hiện khi từ trường trong các chùm plasma hướng về phía nam bán cầu. Ảnh: Tư liệu . |
Trận bão từ xảy ra ngày 14-2 ở Trung Quốc, PGS.TS Hà Duyên Châu xác nhận, Viện Vật lý Địa cầu của Việt Nam cũng ghi nhận được. Bão xảy ra lúc 1h54 phút giờ GMT (8h54 phút giờ Hà Nội) đúng, Ngày Tình yêu (Valentine).
Tại Lào Cai (gần biên giới Trung Quốc), đài địa từ Sa Pa của Việt Nam ghi được bão từ với biên độ dưới 60nT (nano tesla-đơn vị đo cường độ bão từ), nhỏ hơn một trận xảy ra đầu năm nay với biên độ 60 nT. Giản đồ từ của đài địa từ Lan Châu - Trung Quốc, cách Việt Nam hơn 1.000km, ghi nhận biên độ của bão từ ở đó là 66nT (xảy ra vào cùng thời điểm so với ghi nhận của đài Sa Pa).
Trận bão từ này là loại G1, nhỏ nhất trong thang bão từ thế giới gồm năm cấp (từ G1 đến G5). Do vậy, tác động ở Việt Nam rất nhỏ, có chăng chỉ ảnh hưởng đến truyền tín hiệu vô tuyến (radio).
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) dự báo, khả năng sẽ xảy ra các bùng nổ sắc cầu vào ba ngày tới. Tuy nhiên, PGS Châu trấn an, các trận bão này nếu xảy ra cũng chưa đáng lo. “Nếu xảy ra các bùng nổ sắc cầu, có thể sau đó sẽ xảy ra các trận bão từ (với điều kiện các từ trường trong chùm plasma đến Trái Đất phải hướng về phía nam bán cầu Trái Đất). Nếu bão từ mạnh sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam. Nhưng khả năng xảy ra bão từ mạnh lần tới là không cao.”, PGS.TS Châu, nghiên cứu viên cao cấp Viện Vật lý Địa cầu, nhận định.
Tuy nhiên, PGS Châu vẫn cảnh báo thần Mặt Trời đang thực sự bắt đầu tỉnh giấc: “Sau giai đoạn hoạt động yên tĩnh được coi là “khác thường” vào những năm 2007, 2008, 2009, số trận bão từ cũng như tần suất sẽ gia tăng từ năm 2011 theo chu kỳ 11 năm mà thế giới đã ghi nhận”.
Hoạt động mạnh hơn
Dự đoán, năm 2011 có từ 20 đến 25 trận, cực đại có thể đạt 200 - 300nT. “Càng những tháng về sau, số trận bão từ cũng như tần suất càng tăng”, PGS Châu dự đoán. Năm 2011 mới chỉ là năm thần Mặt Trời cựa quậy, sang năm 2012 và 2013 mới là lúc thần vươn vai. Đấy là khoảng thời gian Trái Đất chuẩn bị cho chuỗi bão từ hoạt động cực đại.
Mức độ cực đại của các trận bão từ trong hai năm tới, thậm chí, có thể đạt thang độ chưa từng có. “Với khoảng 40-50 trận xảy ra trong năm 2012-2013, sẽ có không ít trận mạnh trên 700 nT”, nhà khoa học chuyên nghiên cứu bão từ nhiều năm nay ở Việt Nam lưu ý.
| Năm 1989, bão từ đạt cực đại lên đến gần 700nT ở Việt Nam. Năm 2001, một trận bão từ được ghi nhận hơn 638nT tại Phú Thụy, Hà Nội. Giai đoạn 2006 – 2010, mỗi năm chỉ xảy ra dưới 20 trận bão từ. Năm 2010 cũng chỉ có 17 trận. Các trận bão từ trong những năm vừa qua ở cường độ nhỏ. Trận bão từ được nhiều người quan tâm và gây chú ý nhất năm 2010 cũng chỉ đạt 107nT. |
