Tại buổi giao lưu trực tuyến với chủ đề Tự chủ Đại học (ĐH) – xu hướng phát triển tất yếu do báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phối hợp với Bộ GD&ĐT tổ chức sáng nay, 25/10, ông Nguyễn Đắc Hưng, Vụ trưởng vụ Giáo dục và Đào tạo, Dạy nghề, Ban Tuyên giao Trung ương cho hay, những thành tựu mà giáo dục ĐH đã đạt được sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đặc biệt là về tự chủ ĐH được thể hiện rất rõ thông qua các chỉ số.
Chỉ số thứ nhất, nhìn một cách khái quát, thể hiện rõ nét nhất là trước khi thực hiện Nghị quyết 29, chúng ta chưa có trường nào nằm trong top 1000 các trường đại học trên thế giới. Sau 5 năm, chúng ta có 2 trường top thế giới, châu Á từ 1 -2 trường, đến nay lên 7 trường, rất nhiều trường trong top 400 – 300 châu Á. Một số ngành, lĩnh vực đào tạo đã so sánh được với các trường ĐH lớn trên thế giới và khu vực.
Chỉ số thứ hai, 84% sinh viên ra trường có việc làm sau 12 tháng.
Chỉ số thứ ba, số công trình nghiên cứu được công bố trong nước và quốc tế tăng gấp đôi.
Chỉ số thứ tư, sự chuyển biến về nhận thức, hành động trong các trường ĐH, nhất là khi chúng ta tổng kết 3 năm thực hiện Nghị quyết có thể khẳng định chủ trương tự chủ của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 29 là hoàn toàn đúng đắn, cho phép chúng ta tạo nên cuộc cạnh tranh lành mạnh trong khối các trường ĐH toàn quốc.
Điều cuối cùng là công tác quản lý đối với chất lượng đào tạo ĐH và sau ĐH được quản lý chặt chẽ hơn thông qua việc tiếp cận dần với chất lượng, tiêu chuẩn của quốc tế.
Đồng quan điểm này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cũng khẳng định trong Nghị quyết 29 nhấn mạnh việc xây dựng một số trường ĐH, các ngành học mang tầm quốc tế. Các cơ sở giáo dục ĐH trong những năm qua đã ý thức được việc xây dựng uy tín, chất lượng, hội nhập với thế giới. Các trường 5 năm trước đã được kiểm định (117 trường), hơn 100 chương trình được kiểm định quốc tế...
Với nỗ lực của các trường, đến nay theo số liệu mới nhất có 7 trường nằm trong top 500 trường Châu Á và 2 đại học lọt top 1.000 của thế giới. So với các trường lớn trên thế giới, so với quy mô ngân sách, đầu tư của chúng ta còn khiêm tốn nhưng bước đầu những đổi mới đã đúng hướng, khả quan. Hy vọng với cơ chế đẩy mạnh tự chủ, sắp tới chúng ta sẽ có những trường phát triển hơn nữa.
Cần xây dựng niềm tin đối với giáo dục
Cũng tại buổi giao lưu, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng Nghị quyết số 77 thí điểm đổi mới đối với các cơ sở giáo dục ĐH tự chủ trên 3 phương diện là: Chuyên môn học thuật, tổ chức nhân sự bộ máy và tự chủ về tài chính. Sau 5 năm, qua kết quả thí điểm của 23 cơ sở ĐH, Chính phủ và Bộ GD&ĐT đánh giá đã đạt kết quả tích cực, kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục ĐH.
Ngoài hội nhập và kiểm định, các cơ sở giáo dục bắt đầu quan tâm đến nghiên cứu khoa học quốc tế. Có một thời gian dài, nguồn thu của các trường dựa nhiều vào đào tạo; việc nghiên cứu khoa học và công bố quốc tế chưa được quan tâm, mà chúng ta biết, các trường muốn được xếp hạng quốc tế phải có yếu tố nghiên cứu khoa học.
Trong 2 năm gần đây, số liệu công bố quốc tế nhiều hơn 5 năm trước đây cộng lại. Điều đó dẫn đến thứ hạng của các trường ĐH của chúng ta tăng mạnh mẽ trong những năm gần đây.
“Như vậy, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 29, chúng ta hoàn toàn có niềm tin nếu tiếp tục đổi mới, thể chế hóa đường lối và quan tâm, hỗ trợ với những trường đại học có kết quả tốt, tôi tin tưởng sắp tới sẽ có nhiều trường góp mặt vào quá trình đào tạo nhân lực chất lượng cao cho đất nước” – Thứ trưởng Phúc nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đắc Hưng thì cho rằng nhiều năm nay, vấn đề giáo dục lúc nào cũng được xã hội quan tâm. Đây là thuận lợi cũng là khó khăn. Và có thể nói rằng, giáo dục những năm qua, nhất là 5 năm vừa rồi đối mặt rất nhiều thách thức mà thách thức lớn nhất là đổi mới tư duy, thứ hai là niềm tin của xã hội với giáo dục.
Theo ông Hưng, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng quốc tế, tác động của cuộc cách mạng 4.0 lớn, đổi mới tư duy là quan trọng. Trong khi một bộ phận không nhỏ giáo viên, nhân dân cũng thấy rằng, khó khăn trong đổi mới là vẫn có tư tưởng bao cấp trì trệ ở một bộ phận trường, giáo viên nào đó. Đây là một thách thức, nếu không chuyển biến tư duy thì chúng ta khó có thể thực hiện công cuộc đổi mới thành công.
Thách thức thứ hai là cần khắc phục là niềm tin của xã hội với giáo dục. Nhìn tổng thể, giáo dục đã làm được rất nhiều việc, nhưng cũng có những khuyết điểm trong quá trình thực hiện và hình như xã hội chưa tin vào giáo dục nói chung, giáo dục ĐH nói riêng.
Vì vậy, thời gian tới, công tác tuyên truyền phải kịp thời, chính xác những kết quả, thành công và hạn chế, khó khăn để xã hội cùng chia sẻ, giúp đỡ ngành Giáo dục nói chung và giáo dục ĐH nói riêng, lấy lại niềm tin trong nhân dân và xã hội.
Bản thân các trường ĐH cũng phải vươn lên, phải khẳng định với xã hội rằng chất lượng đào tạo nguồn nhân lực bậc đại học, sau đại học ở Việt Nam không thua kém chất lượng đào tạo ở khu vực và trên thế giới; nhân lực Việt Nam có đủ khả năng để đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế, cạnh tranh bình đẳng trên sân chơi trong nước cũng như trên khu vực.
“Tôi cho rằng có như vậy mới lấy lại niềm tin trong xã hội, nhân dân và có vậy công cuộc đổi mới mới thành công” – ông Nguyễn Đắc Hưng nói.
