Nga động binh lúc 4 giờ sáng 'nắn gân' ai?
> Tàu chiến Nga khai hỏa ở Biển Đông
> Hải quân Nga bắt đầu tập trận trên Thái Bình Dương
TPO - Cuộc tập trận diễn ra từ ngày 28/3 ở miền Nam nước Nga đã tạo ra tiếng vang lớn. Cuộc động binh mà quân đội Nga tiến hành được đánh giá là một mũi tên trúng nhiều đích.
Tập trận ở phía nam, lân bang lo sốt vó
Quan sát xem các lân bang phản ứng như thế nào trước các cuộc diễn tập quân sự của Nga, thì thấy được rằng, đang nảy sinh những nghi ngờ xác đáng về việc, một số ông lớn của các cơ quan đối ngoại nước ngoài đáng được dự khán một khóa học phương pháp trấn tĩnh…
Ngày 28/3/2013 Vụ báo chí của Tổng thống Nga thông báo rằng, vào lúc 4 giờ sáng theo giờ Matxcơva Bộ trưởng Quốc phòng Xecgây Sôigu nhận được từ Vladimir Putin một chiếc phong bì, mở ra thì được biết về việc bắt đầu cuộc tập trận qui mô lớn. Sau khi tìm hiểu nội dung của phong bì, hơn 7.000 quân nhân Nga rời vị trí và cơ động tới địa điểm được xác định là khu vực tiến hành tập trận. Vùng lãnh thổ đó là vùng nước của Biển Đen và một số thao trường như Raevxki, Opuk và Temriuk.
Theo tuyên bố của Thư ký báo chí của Tổng thống LB Nga Dmitri Pexkôv, ngoài lực lượng quân sự hạn chế gần 7.000 quân nhân, thì Không quân của Hải quân và 36 tàu chiến của Hạm đội Biển Đen LB Nga đồn trú tại các căn cứ ở Nôvôraxixk và Xevaxtôpôn cũng phối hợp hành động. Trong thời gian tập trận các nội dung như phương pháp hiệp đồng hiệu quả của các phân đội đơn lẻ đã được hoàn thiện, các nhiệm vụ cơ động chiến đấu, và nhiều bài bắn huấn luyện đã được thực hiện. Từ Xevaxtôpôn đã thực hiện việc bố trí lực lượng, sắp xếp trang bị lên tổ hợp phương tiện đổ bộ để sau đó đổ bộ lên vùng bờ biển không được chuẩn bị trước trong những điều kiện khí tượng phức tạp. Không chỉ riêng Bộ trưởng Quốc phòng Xecgây Sôigu, mà cả Tổng thống (đồng thời là Tổng tư lệnh tối cao) cũng đã quan sát cuộc tập trận. Theo những dánh giá ban đầu của Bộ Quốc phòng, cuộc tập trận lần này đã diễn ra suôn sẻ, nhịp nhàng ăn ý hơn là lần mà cơ quan quân sự đã tổ chức gần đây, nhưng trong những cuộc diễn tập ở Biển Đen đã bộc lộ những khiếm khuyết. Việc phân tích những điều bất cập này, các nhà chuyên môn của Bộ Quốc phòng sẽ tiến hành trong thời gian gần nhất và báo cáo những kết quả chính thức của cuộc tập trận vừa tiến hành và trình độ huấn luyện của các lực lượng tham gia tập trận.
Nếu nói về các ý kiến bình luận cuộc tập trận từ phía các chuyên gia quân sự Nga thì những ý kiến đó là tương đối tích cực. Đơn cử như Tham mưu trưởng bộ đội nhảy dù LB Nga Nicôlai Ignatôv đã tuyên bố rằng, cuộc tập trận đã cho phép kiểm tra khả năng đổ bộ của các quân nhân Nga trong những điều kiện địa hình xa lạ, tiếp tục hoàn thiện các kỹ năng của cán bộ, chiến sỹ.
Tư lệnh Hải quân LB Nga Victor Trirkôv nhận xét rằng, trong quá trình tập trận, trước hết là rèn luyện được cho bộ đội các hành động hiệp đồng trong cơ động, đã bộc lộ những vấn đề chưa nhuần nhuyễn, trên cơ sở phân tích những điều đó những người chỉ huy sẽ tiến hành xây dựng kế hoạch cho những biện pháp tiếp theo nhằm nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và kỹ năng cho bộ đội cả trên hạm nổi cũng như trong tàu ngầm, trong lực lượng Không quân của Hải quân cũng như ở các đơn vị trên đất liền.
Bộ Quốc phòng Nga trên website chính thức của mình thông báo rằng, toàn bộ các quân nhân đã tham gia những hoạt động trong quá trình tập trận trên các giới tuyến phía Nam LB Nga cùng với phương tiện kỹ thuật đang trở về các vị trí đóng quân thường xuyên. Cá biệt có những chiến sỹ được đưa“về nhà” trên các phương tiện vận tải quân sự của tiểu đoàn dù thuộc sư đoàn đổ bộ đường không Tulxkôi. Ngoài ra, các chiến sỹ quân báo của trung đoàn quân báo cận vệ độc lập số 45 đặc nhiệm của bộ đội nhảy dù cũng đã trở về Kubinka.
Các chiến sỹ đổ bộ của sư đoàn dù sơn cước xung kích cận vệ số 7 cũng đã trở về doanh trại của mình (ở Anala, Xtavrôpôl và Nôvôraxixk). Xêvaxtôpôn cũng đón chào những người tham gia diễn tập trở về. Tư lệnh Hạm đội Biển Đen- phó đô đốc Phiôđôtencôv, các ủy viên của Hội đồng quân sự Hạm đội, và thật tuyệt vời, cả Chủ tịch Vladimir Iatxuba cùng đoàn đại biểu chính quyền thành phố cũng đã tham dự buổi lễ chính thức đón những con tàu của Hạm đội Biển Đen LB Nga (mang tên“Nôvôtriôrcaxa”,“Xaratôv”, “Nicôlai Philtrencôv”…).
Trong bối cảnh những cuộc tập trận của quân đội và Hải quân LB Nga diễn ra trên “chiến trường ở Biển Đen những bình luận của các đại diện nước ngoài liên tục xuất hiện. Cần phải nhớ rằng, các đại diện của chính quyền Mỹ có thái độ tương đối thận trọng đối với các cuộc động binh của người Nga. Ngoại trưởng Hoa Kỳ bà Nuland nhận định rằng, không thấy điều gì đáng trách trong việc tập trận của Nga, hơn nữa trong khu vực này trước đây Nga đã từng tiến hành tập trận. Bà Nuland nhấn mạnh rằng, cuộc tập trận mà Bộ Quốc phòng Nga tiến hành phù hợp với các thủ tục của Công ước Viên, và vì vậy, trích dẫn là “mọi sự đều ổn cả”. Như đã được nói trong câu: chúng tôi bái phục…
Nhưng chính quyền Gruzia chẳng hạn, dường như theo một sự ngộ nhận đáng sợ nào đó đã không thể thống nhất lập trường chính thức của mình với người Mỹ, đã đưa lên báo chí ý kiến của mình về các cuộc động binh của người Nga. Chẳng hạn, các đại diện của cơ quan chính sách đối ngoại Gruzia nói rằng, họ đặc biệt lo ngại bởi những chiến dịch đổ bộ và những đợt xạ kích trên biển, cho rằng cuộc tập trận, trích dẫn: “không tương xứng với những mối đe dọa dự kiến và không phù hợp với các lợi ích của sự ổn định ở châu Âu”
Có đúng là phản hồi của các chính khách Gruzia rất lạ lùng? Từ những tuyên bố của họ sẽ nhận ra một điều là, trong cơ quan do bà Pandgikidze đứng đầu có một tiên nghiệm rõ ràng, những mối đe dọa nào chờ đợi nước Nga ở khu vực Biến Đen. Chẳng lẽ, nếu như những cuộc diễn tập này “không tương xứng”, thì Bộ ngoại giao Gruzia biết được mức độ chính xác của sự tương xứng? Và về nguy cơ của sự ổn định ở châu Âu thì thử hỏi, nếu như cuộc tập trận do quân đội Gruzia tiến hành có sự tham gia của các quân nhân Mỹ thì người ta có hiểu mục đích là để củng cố an ninh châu Âu hay không, và ở đây cuộc tập trận của Nga thực hành tiến công chính vào sự an ninh này sao? Nếu như đây không phải là chính sách 2 mặt của Bộ ngoại giao Gruzia thì là gì?
Bà Maia Pandgikidze còn không quên tuyên bố rằng, bất chấp mọi cuộc biểu dương lực lượng do nước Nga tiến hành, Gruzia sẽ vẫn tiếp tục sử dụng mọi nỗ lực để vãn hồi toàn vẹn lãnh thổ của mình. Tblixi sẽ làm tất cả cho tới khi đạt được điều này, hơn nữa ý tưởng về việc tái gia nhập của Abkhazia và Nam Ôxêtia được cả thế giới văn minh ủng hộ-người đứng đầu cơ quan ngoại giao Gruzia tuyên bố như thế. Sự phản hồi này liệu có xứng đáng với một chính khách, trên thực tế đang tuyên bố chính Nam Ôxêtia cùng Abkhazia và những quốc gia đã công nhận nền độc lập của họ là thế giới không văn minh hay sao?
Sau những đoạn văn tràng giang đại hải đáng chú ý của mình các đại diện Bộ ngoại giao Gruzia bất ngờ tuyên bố rằng, về nguyên tắc, họ cũng (hãy nhớ rằng, cũng như Hoa Kỳ) không nhận thấy trong cuộc tập trận mối đe dọa trực tiếp đối với nước mình từ phía LB Nga. Đọng lại một cảm giác là, cách nhìn nhận vấn đề như thế của Bộ ngoại giao Gruzia thể đã thể hiện rõ sau khi đánh giá các sự kiện ở Biển Đen đã được đưa ra ở Bộ ngoại giao Hoa Kỳ. Nói khác đi, bỗng nhiên vì lẽ gì lại có sự thay đổi đột ngột hầu như quay ngoắt 180 độ? Có vẻ bà Maia Guramôvna đã kịp kêu gọi các chuyên gia Mỹ tới để điều chỉnh phần lời dành cho báo chí, không thì tại sao lại tiền hậu bất nhất như thế?
Cả một số chính khách Ucraina, đặc biệt là cánh các lực lượng chính trị mà vì những lợi ích của mình sử dụng bất kỳ khả năng nào để phá vỡ quan hệ giữa Kiev và Matxcơva cũng thể hiện thái độ với cuộc tập trận không kém phần tích cực hơn. Cái loa chính tố cáo “chủ nghĩa quân phiệt Nga” là Đảng “Batkivsina”, mà một trong những lãnh tụ của nó là nữ tù nhân chính của Ucraina bà Timôsencô. Và lúc này Iulia Vladimirôvna đang tiếp tục chuẩn bị sân khấu của một nghệ sỹ tại nơi lưu đày ở Kharcôv, các chiến hữu của bà ta đang buộc tội không chỉ “mong muốn của Matxcơva gây áp lực quân sự và chính trị đối với Kiev”, mà cả với chính giới Kiev.
Cụ thể, đại diện của “Batkivsina” là Parubi đã gửi tới Bộ trưởng quốc phòng Lebeđev chất vấn với mục đích thông báo cho ông về điều đó, và có phải chăng cuộc tập trận của người Nga ở Biển Đen hoàn toàn hợp pháp…Hình như, sự phát triển sân khấu vô nghĩa trong đảng“Batkivsina” diễn ra bằng những bước chân bảy dặm. Ngoài những chất vấn gửi tới Bộ trưởng Lebeđev đại biểu Parubi còn được ghi nhận bởi những gì ông ta đã buộc tội Tổng thống Ucraina Victor Ianucôvich “luồn cúi”. Và đây là trích dẫn thuộc về một đại biểu của “Batkivsina” được công khai trên trang của mình trong một mạng xã hội:
“Do hành vi luồn cúi của Ianucôvich quân đội Nga xử sự tại Crưm như ở nhà mình”. Và ông lớn mang họ Parubi sẽ rõ, rằng Crưm đối với quân đội Nga vẫn đang là nhà, mặc dù chí ít trên cơ sở thời hạn hiện diện của Hạm đội Biển Đen LB Nga trên bán đảo này được gia hạn tới năm 2042.
Những phát biểu về cuộc tập trận mà các quân nhân Nga đã tiến hành cũng được một đại biểu khác của“Batkivsina” Anatôli Gritsencô, người mà ở thời của mình đã từng ở cương vị Bộ trưởng Quốc phòng Ucraina và thậm chí đã từng ứng cử vào ghế Tổng thống nước này, đệ trình. Gritsencô không thể chia sẻ những lo ngại với các đồng chí trong Đảng của mình. Tại một trong những bài đăng trên báo “Sự thật Ucraina” Anatôli Gritsencô viết rằng, nước Nga trên phương diện lập pháp không vi phạm gì bởi việc tiến hành tập trận của Hạm đội Biển Đen. Gritsencô cho rằng, trong quá trình tập trận nước Nga không thể hiện kế hoạch thù địch nào trong mối quan hệ với Ucraina. Ngoài ra vị cựu Bộ trưởng Quốc phòng còn thông báo rằng, báo chí Ucraina đang phóng đại một cách vô ích những tiếng ồn từ cuộc tập trận của người Nga, ít ra thì cũng bởi vì Ucraina cũng đã và đang tiến hành tập trận, nhưng phản ứng của phía Nga tương đối dè dặt. Đây là trích dẫn lời của Anatôli Gritsencô:
“Dành cho những ai có thể chưa biết: Ucraina hàng năm đã tiến hành tập trận và trong tương lai sẽ tiến hành huấn luyện các lực lượng và phương tiện của mình trên các thao trường được bố trí trên lãnh thổ Liên bang Nga, trong đó có cả nội dung bắn chiến đấu bằng đạn tên lửa của các tổ hợp tên lửa phòng không tầm xa S-300 và S-200. Dân cư Liên bang Nga và báo chí không lo ngại về việc này. Đây không phải là cuộc tập trận đầu tiên và cũng không phải là cuộc tập trận cuối cùng của hạm đội Biển Đen Nga. Khi nào Hạm đội còn đồn trú ở Ucraina thì khi đó vẫn sẽ còn các cuộc tập trận”.
Đồng thời Gritsencô đã không hề lên án nước Nga mà lên án Ianucôvich vì ông này đã quyết định ký kết với nước Nga hiệp định về kéo dài thời hạn đồn trú của Hạm đội Biển Đen tại Crưm đến năm 2042.
Nhưng chúng ta sẽ không bắt đầu đi sâu vào những rắc rối phức tạp trong chính sách của Ucraina, mà sẽ sẽ phân tích một trong những đoạn mà đại diện Bộ Ngoại giao Ucraina Evghênhi Perebâynic đã dẫn ra. Khi tuyên bố rằng nước Nga không vi phạm bất kỳ chuẩn mực quốc tế nào khi tiến hành cuộc tập trận của mình tại Biển Đen ông ta nói rằng, Matxcơva vài ngày trước khi cuộc tập trận bắt đầu đã thông báo cho Kiev về việc này.
“Theo thông tin mà chúng tôi nhận được từ Bộ trưởng Quốc phòng (Ucraina), phía Nga theo các hiệp định song phương đã được Ucraina và LB Nga ký kết, đã thông tin kịp thời cho phía Ucraina về việc tiến hành cuộc tập trận này”.
Tuyên bố này của đại diện Bộ Ngoại giao Ucraina không trùng hợp với những gì mà Thư ký báo chí của Vladimir Putin-ông Pexcôv đã diễn đạt. Như chính chúng tôi nhớ được, Pexcôv đã tuyên bố rằng, cuộc tập trận đã được bắt đầu theo mệnh lệnh của Tổng tư lệnh tối cao Liên bang Nga một cách bất ngờ, và người ta không hề biết gì về cuộc tập trận này thậm chí ngay cả tại Bộ Quốc phòng.
Vậy là thế nào? Chẳng lẽ ông Perebâynix vờ vĩnh và Kiev chẳng hề nhận được thông báo chính thức nào từ Matxcơva?
Hoàn toàn có thể cho rằng, đối với quân đội Nga cuộc tập trận này đã thực sự trở thành điều bất ngờ và cho tới 4 giờ sáng ngày 28/3, nói như thế này, những người chỉ huy ở các vị trí quả thực chưa hề biết gì về sự bắt đầu của cuộc tập trận. Chính Bộ trưởng Quốc phòng cũng không hề biết gì về sự bắt đầu cuộc tập trận- tất nhiên là điều này khá đáng ngờ. Có thể là ông không biết thời gian chính xác bắt đầu cuộc tập trận, cũng như Bộ Ngoại giao Ucraina, nhưng những gì đã bắt đầu “không phải ở sau những ngọn núi” - như người ta thường nói, đã được đoán ra…Thành thử là, trong các thông báo của Bộ Ngoại giao Ucraina không có điều gì làm chấn động các đối tác Ucraina. Matxcơva quả thật đã có thể thông báo kịp thời để tránh những lời đồn nhảm, và sau thông báo như thế, đợi một khoảng thời gian ngắn, mới bắt đầu tập trận.
Vì thế nếu tranh cãi kịch liệt khi cho cuộc tập trận này là hoàn toàn bất ngờ hay chỉ bất ngờ 50%, đơn giản là vô bổ. Việc này chẳng dẫn tới điều gì. Chính trong thời kỳ còn Liên Xô, những quân nhân ở các đơn vị thường xuyên nhận được thông tin về các cuộc tập trận “bất ngờ” như mức tối thiểu, cũng chỉ vài giờ trước khi nó được bắt đầu. Hiển nhiên có những cuộc động binh đi đôi với bất ngờ hoàn toàn, nhưng không phải luôn luôn như vậy và ở mọi nơi đều như thế…
Chính vì vậy trong cuộc tập trận của Nga vừa tiến hành ở miền Nam đất nước, điều quan trọng không phải là tìm kiếm nguyên nhân của cái phông giả định bằng một điều gì đó và tính toán mức độ bất ngờ của cuộc tập trận, mà chính việc tiến hành tập trận qui mô đủ lớn đối với quân đội Nga vừa tăng cường khả năng chiến đấu, vừa đánh đi tín hiệu nào đó ra bên ngoài của nước Nga mới là lợi ích to lớn.
Đỗ Ngọc Linh